Hanno (olifant): verschil tussen versies

Hanno behield in Rome zijn naam ''Annone'' en werd al snel het lievelingsdier van de paus. Hanno kreeg een eigen gebouwtje in de [[Vaticaanse tuinen]]. Zijn oppasser werd Giovanni Battista Branconio dell’Aquila, kamerheer van de paus en een goeiegoede vriend van [[Rafaël Santi]], die een tekening van Hanno gemaakt zou hebben, die echter niet bewaard gebleven is:. tweeTwee gelijksoortige tekeningen gelden als kopieën van deze tekening.<ref>Volgens Winner, ''Raffael malt einen Elefanten'', en Bedini, ''Der Elefant des Papstes''.</ref> Vier andere studies van het levende dier werden eveneens lange tijd aan Rafaël toegeschreven, maar zijn nu bekend als werken van [[Giulio Romano]]. Ook van deze tekeningen werden kopieën vervaardigd en zij dienden als voorbeeld voor talrijke schilderijen, fresco's en illustraties, zoals onder anderenandere de [[gravure]] ''De slag bij Zama'' laat zien, die in 1567 door [[Cornelis Cort]] naar een schilderij van Romanos werd gemaakt.

Dat de paus erg op zijn dikhuiden gesteld was, blijkt uit de overlevering van toeschouwers, die de kerkvorst 's zondags, als het publiek tot het park werd toegelaten, met Hanno zagen spelen en de toewijdingsvolle onhandigheid van de vadsige man opmerkten.<ref>Bedini, ''Der Elefant des Papstes'', blz. 101.</ref>

Toen [[Lorenzo II de' Medici]], neef van de paus, Hanno al in 1514 voor een voorstelling in Florence lenen wilde, wees zijn oom dit af, omdat hij bang was dat de olifant door de lange reis schade aan zijn gezondheid zou kunnen ondervinden. Hij maakte zich zorgen, zo liet Leo zijn afzegging luiddenluiden, om Hanno's voeten: hij had al wel nagedacht over een vorm van schoeisel voor de olifant, maar het dier zou ook met schoenen aan de afstand niet binnen de gevraagde tijd overbruggen kunnen.<ref>Volgens Bedini, ''Der Elefant des Papstes'', blz. 111 en volgende</ref>

Van een triomftocht voor de [[dichter]] en [[Nar|hofnar]] Baraballo bestaat er nog historisch bewijsmateriaal<ref>Bron door Winner, ''Raffael malt einen Elefanten'', blz. 87; geciteerd in Oettermann, ''Die Schaulust am Elefanten'', blz. 108; Bedini, ''Der Elefant des Papstes'', blz. 115 en volgendenvolgende</ref>: Giacomo (of Jacopo) Baraballo, [[abt (abdij)|abt]] van Gaeta, was een van de prominentere figuren in het gemengde gezelschap, dat het [[Apostol|apostolische]] hof van Leo bevolkte. Zijn kunstig geïmproviseerde verzen, naar het voorbeeld van [[Francesco Petrarca]], zouden door hun komische inslag de paus en zijn gasten regelmatig tot grote vrolijkheid gebracht hebben. Barballo werd met eerbetoon overladen, iets waarvoor hij zeer gevoelig schijnt te zijn geweest<ref>Bedini, ''Der Elefant des Papstes'', blz. 115</ref>. Aangezien hij zichzelf gelijkwaardig achtte aan Petrarca en eigenlijk naar Rome gekomen was om zich tot [[Poet Laureate]] te laten kronen, maakte de paus van deze gelegenheid gebruik om Baraballo met een uitvoerige ceremonie te kronen op 27 september 1515<ref>Volgens Bedini, ''Der Elefant des Papstes'', blz. 118–125; de "ceremonie" is hier tot in detail beschreven</ref>. Het hoogtepunt van deze ceremonie was een rondrit op de rug van Hanno, wat de olifant in eerste instantie geduldig onderging. De door het spektakel aangetrokken toeschouwers maakten vervolgens echter zo'n lawaai, dat Hanno nerveus werd en de kroondichter afschudde. Het incident werd gezien als een nederlaag en bleef daarom onvergetelijk<ref>In een [[sonnet]] gaf Donato Poli de verongelukte "Hannibal" een honend aandenken mee, zoals te lezen in Bedini, ''Der Elefant des Papstes'', blz. 124.</ref>. Latere bronnen beweren dat Baraballo, blijkbaar niet meer volledig bij zinnen, korte tijd later gestorven is<ref>Bedini, ''Der Elefant des Papstes'', blz. 125.</ref>.

Bij het volgende publieke optreden van Hanno, gebeurde er een ongeluk met grote gevolgen. [[Giuliano de' Medici]] trouwde op 25 januari 1515 met Filiberta von Savoyen, de zus van de gestorven koning [[Lodewijk XII van Frankrijk]] en werd in maart met zijn vrouw in Rome verwacht. Voor hun ontvangst werd de route niet alleen met triomfbogen versierd, maar ook werd hen een reusachtige entourage tegemoet gestuurd, waaronder Hanno, bepakt met een toren waarin bewapende mannen zaten. De saluutschoten die gelost werden en de opschudding onder de toeschouwers veroorzaakten paniek bij de olifant, welkedie vervolgens probeerde zich om te draaien. Zijn toren stortte neer, omstanders kwamen onder paardenhoeven terecht en er vielen gewonden: een officieel bericht meldde dertien doden.<ref>Bedini, ''Der Elefant des Papstes'', blz. 135 en volgenden.</ref>

In 1516 stierf Leo's broer Giuliano onverwacht: Leo zelf leed aan koortsen en werd geplaagd door een [[fistel]]. Een ketterse monnik voorspelde hem en zijn dier een spoedige dood<ref>Bedini, ''Der Elefant des Papstes'', blz. 170 en volgendenvolgende.</ref>. Begin juni werd Hanno erg ziek: hij kon amper nog ademhalen en had krampen. Paus Leo riep zijn eigen artsen bijeen, die op grond van de ademnood een [[keelontsteking]] als diagnose stelden. Hiernaast was het dier volledig [[Constipatie|verstopt]] en besloten de artsen het dier te behandelen met een [[laxeermiddel]], dat ze, zoals gewoonlijk in die tijd, verrijkten met [[goud]] en de olifant vanwege zijn grootte een hoge dosering gaven. De therapie had geen effect en verhoogde de druk op het spijsverteringskanaal; het dier overleed op 8 juni 1516.<ref>Bedini, ''Der Elefant des Papstes'', blz. 176 en volgende.</ref>

Bewaard gebleven [[spotprent]]en, die hoofdzakelijk in Rome, maar later ook in het protestantse noorden zijn verschenen, doen vermoeden dat de paus zijn verdriet over het dier in het openbaar liet merken.