Whig Party (Verenigde Staten): verschil tussen versies

De '''United States Whig Party''' was een [[Verenigde Staten|Amerikaanse]] [[politieke partij]]. De partij werd opgericht in de winter van [[1833]]-[[1834]] en hield op te bestaan bij het uitbreken van de [[Amerikaanse Burgeroorlog]] in [[1861]].

 

De Whig Party werd opgericht in de winter van 1833-1834 te [[Washington D.C.|Washington]]. Het ontstaan van de partij vond plaats in een informeel kader tijdens diners georganiseerd door [[United States National Republican Party|Nationaal Republikeinse]] politici zoals [[Henry Clay]] en [[John Quincy Adams]]. De partij werd gebaseerd op het model van de [[Whig Party (Verenigd Koninkrijk)|Britse Whig Partij]] en had als voornaamste doelstelling oppositie te bieden tegen het beleid van president [[Andrew Jackson]]. De partij trok ook vele leden aan die voornamelijk begaan waren met de belangen van de zuidelijke Staten.

 

In [[1836]] nam de Whig Party voor het eerst deel aan de presidentsverkiezingen. Omdat ze echter nog onvoldoende georganiseerd was, werd er niet één kandidaat naar voren geschoven maar drie. [[William Henry Harrison]] was kandidaat in de noordelijke staten, [[Hugh Lawson White]] voerde campagne in het Zuiden en [[Daniel Webster]] kwam op in zijn thuisstaat [[Massachusetts]]. De hoop was dat deze drie kandidaten voldoende stemmen zouden verzamelen om [[Martin Van Buren]] de meerderheid te ontzeggen en zodanig de uiteindelijke presidentskeuze aan het [[Huis van Afgevaardigden (Verenigde Staten)|Huis van Afgevaardigden]] te laten toekomen. Deze zou dan één van de drie Whig kandidaten benoemen als president. Dit plan mislukte, maar de drie slaagden er wel in om Martin Van Buren vele stemmen te ontzeggen.

 

In de jaren na 1836 werkte de partij aan het uitbouwen van een solide organisatie en in [[1839]] hielden ze hun eerste partijcongres. William Henry Harrison werd er genomineerd als presidentskandidaat. Bij de verkiezingen van [[1840]] werd hij verkozen als president.

 

Door deze interne verdeeldheid kreeg de Whig Party zware klappen in de Congresverkiezingen van 1842. De partij verloor zelfs haar meerderheid in het Huis van Afgevaardigden.

 

In 1844 nomineerden de Whigs [[Henry Clay]] als presidentskandidaat. Deze verloor nipt de verkiezingen van de Democraat [[James Knox Polk]]. Deze voerde een beleid gericht op territoriale uitbreiding en begon in [[1846]] een oorlog met [[Mexico (land)|Mexico]]. De Whigs voerden zware oppositie tegen deze oorlog die zij beschouwden als een ongerechtvaardigde manier om grond te veroveren. Er trad echter al snel weer verdeeldheid op in de partij toen in datzelfde jaar een wetsvoorstel werd ingediend om in de op Mexico veroverde territoria de [[slavernij]] te verbieden.

 

Voor de presidentsverkiezingen van [[1848]] werd [[Zachary Taylor]] genomineerd door de Whigs. Taylor was een oorlogsheld uit de Mexicaanse oorlog en dus heel populair. Hij werd verkozen, maar stierf 16 maanden na zijn aantreden als president. Hij werd opgevolgd door [[Millard Fillmore]]. Fillmore werd de laatste Whig-president.

 

Na [[1850]] kon de partij de interne verdeeldheid over de slavernij niet langer in bedwang houden. Haar zuidelijke leiders waren bijna allemaal slaveneigenaren, maar haar noordelijke leden waren gekant tegen de slavernij. Zij vonden dat vanuit de optiek van een vrije markt ook de arbeid vrij moest zijn. Een compromis tussen deze standpunten werd niet gevonden.

 

De Whigs in het noorden liepen over naar de Republikeinse Partij en in het zuiden richtte men de "American Party" op. Deze laatste was slechts een kort leven beschoren.

 

 

# William Henry Harrison (1841)

# John Tyler (opmerking) (1841-1845)

[[he:המפלגה הוויגית (ארצות הברית)]]

[[hu:Whig Párt (USA)]]

[[ja:ホイッグ党 (アメリカ)]]

[[ka:ვიგების პარტია (აშშ)]]