Versie van 9 aug 2010 10:39 bewerken Pompidombot (overleg \| bijdragen) 144.863 bewerkingen k →‎Geschiedenis: Help mee met het oplossen van links naar dp's! met AWB ← Oudere bewerking		Versie van 12 aug 2010 05:54 bewerken ongedaan maken Xqbot (overleg \| bijdragen) bots 334.671 bewerkingen k robot Erbij: si:ගසල් ගීත; cosmetische veranderingen Nieuwere bewerking →
Regel 1: De '''gazal''' ([[Arabisch]]/[[Pasjtoe]]/[[Perzisch]]/[[Urdu]]: غزل; [[Hindi]]: ग़ज़ल; [[Punjabi]]: ਗ਼ਜ਼ਲ, غزل; [[Gujarati]]: ગઝલ; [[Turks]]: ''gazel'') is een korte [[Gedicht\|dichtvorm]], bestaande uit [[rijm (stijlfiguur)\|~~rijm~~rijmende]]~~ende~~ coupletten en een refrein. De naam betekent letterlijk "gazelle", overdrachtelijk: "schone vrouw", "geliefde". De gazal kan het best worden omschreven als een uitdrukking van de pijn van verlies van iets, maar tegelijkertijd de schone kanten van het leven en de liefde die men ondanks deze pijn kan ervaren. Gazal wordt behalve in gesproken gedichten ook toegepast in zang. Regel 6: De dichtvorm gazal is al vrij oud. De oorsprong ligt in de 6e eeuwse voor-islamitische Arabische dichtkunst. Gazal is afgeleid van onder andere het Arabische [[panegyricus]]. De structuur van gazal is gelijk aan die van het Petrarchaanse [[sonnet]]. De gazal geldt als een van de belangrijkste dichtvormen die door de Indo-Perso-Arabische beschaving is overgedragen aan de Oost-Islamitische wereld. De gazal verspreidde zich in de 12e eeuw door [[Zuid-Azië]], onder invloed van de nieuwe islamitische [[Sultan (rang)\|~~sultan~~sultans]]s en [[Soefisme\|soefistische]] mystici. De gazal werd al snel de prominentste dichtvorm van het Perzisch en Urdu. Zo werden gazal onder andere geschreven door de Perzische mystici [[Jalal ad-Din Rumi]] (13e eeuw) en [[Khwajeh Shams Al-din Muhammad Hafez-e Shiraz\|Hafiz]] (14e eeuw), de Azerische dichter [[Fuzuli]] (16e eeuw), en [[Mirza Ghalib]] (1797–1869). De gazal werd dankzij [[Johann Wolfgang von Goethe]] (1749–1832) in de 19e eeuw bekend in [[Duitsland]]. Ook [[Friedrich Rückert]] (1788–1866) en [[August von Platen]] (1796–1835) maakten volop gebruik van de gazal. [[Agha Shahid Ali]] droeg verder bij aan de verspreiding van de gazal in de Westerse wereld door de dichtvorm ook voor Engelstalige gedichten te gebruiken. Regel 12: In de loop der eeuwen zijn vele duizenden gazal-gedichten gemaakt in onder andere het Perzisch, Turks en Urdu. Veel van deze gazal zijn vertaald naar andere talen zoals het Engels. == Opzet == * Een gazal bestaat uit vijf of meer [[couplet]]ten. * De tweede zin van elk couplet in een gazal eindigt meestal met een herhaling van een refrein, bestaande uit een of meer woorden. Deze worden ook wel [[radif]] genoemd. * In een klassieke gazal kan geen [[enjambement]] door de coupletten lopen. Elk couplet staat op zichzelf. * Alle coupletten en elke individuele zin van een couplet moet hetzelfde [[metrum]] hebben. * Gazal is enkel een benaming voor de vorm. De vorm is niet met een specifieke taal verbonden maar kan in elke taal worden toegepast. * Elk couplet kan een een opzichzelfstaand gedicht binnen de gazal zijn, maar alle coupletten binnen een gazal gebruiken hetzelfde thema. * De gazal heeft niet alleen een specifieke vorm, maar behandelt ook vaak een specifiek thema of onderwerp. Het meest voorkomende thema is liefde. Deze liefde wordt altijd weergegeven als iets wat de mens compleet kan maken. * De gazal wordt altijd geschreven vanuit het perspectief van de persoon waar het gedicht over gaat. * Het begrijpen van een gazal vereist vaak een opleidingsniveau dat traditioneel gezien alleen was voorbehouden aan de hogere klasse. == Externe links == Regel 52: [[ro:Gazel]] [[ru:Газель (строфа)]] [[si:ගසල් ගීත]] [[sv:Ghasel]] [[te:గజల్]]

Gazal: verschil tussen versies