Mustafa Kemal Atatürk: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 82.168.194.227 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Akoopal |
link |
||
Regel 22:
== Biografie ==
Mustafa werd geboren in een Turks gezin in Salonika in het [[Ottomaanse Rijk]]. Hij begon zijn carrière in de cadettenschool, waar hij de bijnaam '''Kemal''' ('de volmaakte') kreeg. In [[1908]] zette hij zich als sympathisant van de [[Jonge Turken]] af tegen [[sultan (rang)|sultan]] [[Abdülhamit II]], toen die al te conservatieve hervormingen wilde doorvoeren. Abdülhamit werd vervangen door de meer pragmatische [[Mehmet V]].<br />
Na de [[Eerste Wereldoorlog]] werd het [[Ottomaanse Rijk]] grotendeels bezet door de geallieerden. Het gehele Europese deel en een groot deel van [[Anatolië]] werden bezet door het [[Verenigd Koninkrijk]], [[Griekenland]], [[Italië]], [[Frankrijk]] en [[Armenië]]. In 1919 kwam Mustafa Kemal met een deel van het leger in opstand tegen zowel de geallieerde bezetters als tegen de Ottomaanse sultan [[Mehmet VI|Mehmet VI Vahideddin]]. Tussen 1919 en 1923 streden Kemals troepen tegen de Europese en sultan gezinde troepen. In [[1920]] accepteerde Mehmet VI het [[Vrede van Sèvres|Verdrag van Sèvres]], hetgeen door veel Turken als vernederend werd gezien. Kemals beweging in de [[Turkse Onafhankelijkheidsoorlog]] kreeg hierdoor veel steun onder de Turkse bevolking. Op 23 april 1920 werd het nieuwe Turkse Parlement opgericht, hetgeen Mehmets regime verder verzwakte. In november [[1922]] werd Mehmet officieel afgezet en werd Mustafa Kemal erkend als de nieuwe leider van Turkije. Na nieuwe vredesbesprekingen met de geallieerden volgde het [[Vrede van Lausanne|Verdrag van Lausanne (1923)]], dat door veel Turken als meer acceptabel werd gezien.
Turkije werd een [[Secularisering|seculiere]] [[republiek]] met Mustafa Kemal als eerste [[president]] en [[partijvoorzitter]] van de [[Cumhuriyet Halk Partisi|CHP]] (Cumhuriyet Halk Partisi = Republikeinse VolksPartij) ([[1923]]-[[1938]]). Zijn politieke ideeën worden het [[kemalisme]] genoemd. Hij zorgde voor een nieuwe grondwet en maakte [[Ankara]] de nieuwe hoofdstad van Turkije. Ook voerde hij verregaande sociale en politieke hervormingen door. Zijn grootste hervorming is de [[scheiding van kerk en staat]]. En hij voerde ook bijvoorbeeld familienamen in en liet het [[Arabisch alfabet|Arabische alfabet]] vervangen door het [[Latijns alfabet|Latijnse]].
| |||