Creoolse talen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Zorrobot (overleg | bijdragen)
k robot Anders: tr:Kreyol
k WikiCleaner 0.99 - Link naar doorverwijspagina aangepast. Help mee!
Regel 1:
'''Creoolse talen''' of '''creooltalen''' zijn in de [[taaltypologie]] [[Pidgin (taal)|pidgintalen]] die als [[moedertaal]] zijn verworven. Creooltalen vertonen een aantal opvallende overeenkomsten in grammaticale structuur. De wetenschap die probeert deze overeenkomsten te verklaren wordt [[Creoolse talen|creolistiek]] genoemd. De in pidgins grotendeels afwezige grammaticale systematiek is in creooltalen over het algemeen wel aanwezig.<ref>Derek Bickerton: ''Language and Species'' ISBN 978-0-226-04611-2</ref>
 
De term '''creool''' komt uit een van de [[Romaanse talen]] (Frans: 'créole', Spaans 'criollo', Portugees 'crioulo') en betekent daar 'gefokt'. De aanduiding werd gebruikt voor Afrikaanse slaven die in gevangenschap buiten Afrika waren geboren. De term werd ook gebruikt voor de pidgin- en creooltalen die zij spraken.
 
Creooltalen worden onder andere gesproken in voormalige Europese koloniën in bijna heel [[Afrika]], [[Zuid-Amerika]], het [[Caribisch GebiedCaraïben|Caraïbische]] gebied, [[Zuidoost-Azië]] en in mindere mate [[Noord-Amerika]]. De woordenschat van de meeste creooltalen vertoont een grote overlap met de taal van de Europese kolonisator. Afwijkende woorden kunnen afkomstig zijn uit andere Europese talen of uit de Afrikaanse talen van de slaven.
 
Een aantal creoolse talen is mede gebaseerd op het [[Nederlands]]: het [[Negerhollands]] op de [[Amerikaanse Maagdeneilanden]], het [[Berbice-Nederlands]] en [[Skepi]] in [[Guyana]], het [[Petjo|Petjoh]] in [[Indonesië]]. Deze talen worden weinig of niet meer gesproken (zie ook [[dode taal|dode talen]]). Het [[Afrikaans]] in [[Zuid-Afrika]] heeft ook kenmerken van een creooltaal.
 
De voornaamste creooltalen die in de voormalige [[Nederlandse koloniën]] werden gesproken - met name het [[Papiaments]] op [[Curaçao]], [[Aruba]] en [[Bonaire]] en het [[Surinaams]] in [[Suriname]] - zijn echter niet uit een op het [[Nederlands]]e geënte pidgin ontstaan, maar uit pidgins die gebaseerd waren op het [[Portugees]], [[Spaans]] en [[Engels]].