Met '''up- en downregulatie''' wordt in de fysiologie doorgaans gedoeld op de regulatie van de activiteit van bepaalde op cellen gelegen receptoren door hormonen. Met downregulatie wordt gedoeld op vermindering van de receptorenactiviteit of -expressie), met upregulatie op de vergroting van deze receptorenactiviteit.
'''Downregulatie''' is een regulerend effect op de [[fysiologie|fysiologische]] processen op het niveau van met name [[cel (biologie)|cellen]] en [[molecuul|moleculen]], waarbij de aanwezige hoeveelheid van een bepaalde cellulaire component (bijvoorbeeld [[RNA]] of [[proteïne]]) vermindert als gevolg van een uitwendige variabele. Het tegenovergestelde verschijnsel - dus een toename van de aanwezige hoeveelheid van een cellulaire component - heet '''upregulatie'''.
==Downregulatie==
Een voorbeeld van downregulatie is de vermindering van de hoeveelheid [[receptor (biochemie)|receptoren]] als gevolg van een hoge ligandenconcentratie.concentratie Bijvan grotehet hoeveelhedenhormoon [[insuline]]. in het bloed bindt deDe insuline - een stof die zelf een [[ligand (biochemie)|ligand]] is -hecht zich aan de receptoren op het oppervlak van de cel en ondergaat het hormoonreceptor-complex [[endocytose]], waarna het wordt aangevallen door intracellulaire [[lysosoom|lysosomale]] [[enzym]]en. De internalisatie van de insuline-moleculen zorgt voor een [[pathway (biochemie)|pathway]] waarlangs hetHet hormoon wordt afgebroken,en voor een toename vanwaardoor het aantal plekken waar binding aan het oppervlak van de cel kan plaatshebben, toeneemt. Bij hoge [[plasma]]concentraties vermindert het aantal oppervlaktereceptoren voor insuline geleidelijk door het verhoogde tempo waarmee internalisatie en vervolgens afbreking plaatsvindt. De snelheid waarmee binnen het [[endoplasmatisch reticulum]] [[biosynthese]] nieuwe receptoren oplevert houdt geen gelijke tred met de vernietiging ervan. Dit verlies aan insuline-receptoren zorgt ervoor dat de cel minder gevoelig wordt voor hoge [[hormoon]]concentraties. Dit is een voorbeeld van [[tegenkoppeling]] op zeer lokaal niveau.
