Joshua Lederberg: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Xqbot (overleg | bijdragen)
k robot Erbij: pnb:جوشوا لیڈربرگ; cosmetische veranderingen
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving / parameterfix met AWB
Regel 3:
| periode = [[23 mei]] [[1925]] – [[2 februari]] [[2008]]
| afbeelding =
| beschrijvingonderschrift = Joshua Lederberg als spreker op een conferentie in 1997
| land = [[Verenigde Staten]]
| geboorteplaats = [[Montclair (New Jersey)|Montclair]]
Regel 20:
== Biografie ==
=== Jonge jaren en opleiding ===
Lederberg werd geboren als de zoon van Esther Goldenbaum Schulman Lederberg en Rabbi Zvi Hirsch Lederberg.<ref>Broad, William J. [http://www.nytimes.com/2008/02/05/us/05lederberg.html?n=Top/Reference/Times%20Topics/Subjects/D/Deaths%20(Obituaries)&pagewanted=all "Joshua Lederberg, 82, a Nobel Winner, Dies"], ''[[The New York Times]]'', [[5 februari]], [[2008]]. Accessed [[22 april]], [[2008]]. "Dr. Lederberg was born May 23, 1925, in Montclair, N.J., to Zvi Hirsch Lederberg, a rabbi, and the former Esther Goldenbaum, who had emigrated from what is now Israel two years earlier. His family moved to the Washington Heights section of Manhattan when he was 6 months old."</ref> Hij had twee jongere broers. Op zijn 15e haalde Lederberg zijn diploma van de [[Stuyvesant High School]] in [[New York City]]<ref>{{cite web |url=http://nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1958/lederberg-bio.html |title=Joshua Lederberg - The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1958 - Biography | year=1958 |accessdate=2007-10-31}}</ref> Hierna kreeg hij een studieplek bij het American Institute Science Laboratory, een voorloper van de huidige [[Westinghouse Science Talent Search]]. Hij ging in 1941 naar de [[Columbia-universiteit]], alwaar hij [[zoölogie]] ging studeren. Onder Francis J. Ryan voerde hij biochemische en genetische studies uit op de broodschimmel ''[[Neurospora crassa]]''.
 
Om zijn [[Docter of Medicine|MD]] te krijgen en zijn militaire dienstplicht te vervullen, werkte Lederberg in 1943 als ziekenhuis corpsman in het klinisch pathologisch laboratorium van het St. Albans ziekenhuis.
 
=== Bacteriële genetica ===
Lederberg begon zijn medische studie aan Columbia's [[Columbia University College of Physicians and Surgeons|College of Physicians and Surgeons]], terwijl hij zich ook nog met experimenten bezig hield. Geïnspireerd door [[Oswald Avery]]'s [[Avery-MacLeod-McCarty experiment|ontdekking]] van het belang van [[DNA]], kwam Lederberg met de [[hypothese]] dat bacteriën niet alleen simpelweg kopieën maakten van zichzelf middels celdeling, maar mogelijk ook genen konden uitwisselen. Zijn onderzoek aan Columbia leverde weinig resultaten op. Daarom zocht Lederberg contact met [[Edward Tatum]] met het verzoek samen aan dit idee te werken. In 1946 verliet hij zijn studie aan Columbia om onder Tatum te gaan studeren aan de [[Yale-universiteit]]. Samen toonden ze aan dat de bacterie ''[[Escherichia coli]]'' inderdaad een voortplantingsfase kende waarin genetische informatie werd uitgewisseld.<ref>Lederberg, Joshua, E. L. Tatum, "Gene recombination in E. coli", Nature 158 p. 558, October 19, 1946.</ref> Door deze ontdekking kreeg Lederberg in 1947 zijn Ph. D. van de Yale-universiteit.
 
In plaats van terug te keren naar Columbia en zijn medische studie af te maken, koos Lederberg ervoor om assistent-professor in genetica te worden aan de [[Universiteit van Wisconsin-Madison]]. In 1946 trouwde hij met [[Esther Miriam Zimmer]]. Zij vertrok met hem naar Wisconsin.
 
Lederberg en zijn student [[Norton Zinder]] toonden in 1952 aan dat [[bacteriofaag|bacteriofagen]] genetische informatie konden uitwisselen tussen bacteriën in ''[[Salmonella]]''<ref>Zinder, Norton D. Joshua Lederberg: "Genetic Exchange in Salmonella", Journal of Bacteriology 64(5), November 1952, pp. 679-699</ref>. Dit process genaamd [[transductie]] verklaarde hoe bacteriën van verschillende soorten snel resistentie konden ontwikkelen voor dezelfde [[antibiotica]].
 
In 1957 richtte Joshua Lederberg het departement van medische genetica op aan de Universiteit van Wisconsin-Madison.
 
=== Later onderzoek ===
[[Bestand:Joshua Lederberg and George Bush.jpg|240px|miniatuur|rechts|Joshua Lederberg (rechts) ontvangt de National Medal of Science van George H. W. Bush.]]
Na het winnen van de Nobelprijs in 1958, vertrok Lederberg naar de [[Stanford-universiteit]]. Daar werd hij oprichter en voorzitter van het departement van genetica. Hij werkte samen met [[Frank Macfarlane Burnet]] aan een studie naar virale antilichamen.
 
Toen in 1957 de [[Spoetnik (ruimtevaartprogramma)|spoetnik]] werd gelanceerd, begon Lederberg zich zorgen te maken voer de biologische gevolgen van de ruimtevaart. In een brief aan de [[National Academies of Sciences]] uitte hij zijn angst dat buitenaardse microben via de spoetnik en andere ruimtevaartuigen de aardse atmosfeer zouden kunnen betreden. Ook beweerde hij dat microbiologische contaminatie van satellieten en sondes de zoektocht naar buitenaards leven kon verstoren. Hij stelde voor [[astronaut (beroep)|astronauten]] bij hun terugkomst op aarde in [[quarantaine]] te plaatsen, en apparatuur te steriliseren alvorens het de ruimte in te sturen. Samen met [[Carl Sagan]] hielp hij het onderzoek naar [[astrobiologie]] en de rol van biologie binnen [[NASA]] uit te breiden. In de jaren 60 werkte hij samen met [[Edward Feigenbaum]] aan de ontwikkeling van [[Dendral|DENDRAL]].
Regel 41:
In 1966 scheidde Lederberg van Esther Zimmer. In 1968 trouwde hij met Marguerite Stein Kirsch, met wie hij een dochter kreeg.
 
In 1978 werd Lederberg president van de [[Rockfeller-universiteit]]. In 1990 ging hij met zijn [[emeritaat]].
 
In de loop van zijn carrière was Lederberg wetenschappelijk adviseur van de Amerikaanse overheid. In de jaren 50 was hij lid van verschillende panels van de Presidential Science Advisory Committee. In 1979 werd hij lid van de U.S. [[Defense Science Board]] en de voorzitter van President [[Jimmy Carter]]'s President's Cancer Panel. In 1989 ontving hij de [[National Medal of Science]] voor zijn bijdragen aan de wetenschap. In 2006 kreeg Lederberg de [[Medal of Freedom]].
 
Lederberg stierf in 2008 aan de gevolgen van een [[longontsteking]].
Regel 52:
* [http://www.cdc.gov/eid/content/14/6/981.htm In Memoriam: Joshua Lederberg (1925-2008)]
 
{{bronBron|
* De Engelstalige Wikipedia
<references />
}}
{{WinnaarsNavigatie winnaars van de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde 1951-1975}}
 
{{Commonscat|Joshua Lederberg}}
{{Winnaars van de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde 1951-1975}}
 
{{DEFAULTSORT:Lederberg, Joshua}}
{{Commonscat|Joshua Lederberg}}
 
[[Categorie:Winnaar van de Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde]]
[[Categorie:Geneticus]]