|
'''Gérard Lambert Marie Ghislain Romsée''' ([[Kortessem|Guigoven]], [[11 oktober]] [[1901]]- [[Sint-Pieters-Woluwe]], [[14 april]] [[1975]]) was een [[Vlaanderen|Vlaams]] politicus.<ref>[http://users.pandora.be/frankie.schram/tijd/bio/roms.html Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging]</ref> TijdensNa het begin van de [[Tweede Wereldoorlog]] werd hij [[Gouverneur]] van [[Limburg (Belgische provincie)|Limburg]]. In april 1941 werd hij benoemd tot ''secretaris-generaal van Binnenlandse Zaken en Volksgezondheid''. Zo behoorde hij tijdens de [[Duitse bezetting]] tot het ''[[Comité van de secretarissen-generaal]]'', die in afwezigheid van de Belgische regering feitelijk het land bestuurden. Na de oorlog werd hij veroordeeld wegens [[collaboratie]].
=== Levensloop ===
Romsée werd in [[1901]] in een welgestelde herenboerenfamilie geboren in het [[Haspengouw|Zuid-Limburgse]] [[Kortessem|Guigoven]]. Aanvankelijk was Romseé [[belgicisme (politiek)|belgicist]] en [[franskiljons|francofiel]]: zijn familie langs vaderskant was afkomstig van [[Luik (provincie)|Luik]], terwijl zijn moeder stamde uit een rijke familie van ''grootgrondbezitters''. Zoals in veel rijke families in die tijd was de voertaal thuis Frans en de familie was uitgesproken belgicistisch en koningsgezind. Zoals zijn broers werd hij tot zijn twaalfde door een huisleraar onderricht.
Op het O.L.V-college van [[Tongeren (stad)|Tongeren]] was Romsée een van de mede-oprichters van het belgicistische jongensclubje ''De zwarte hand''. Pas als vijftienjarige werd hij [[flamingant]] onder invloed van Vlaamsgezinde[[Vlaamse Beweging|Vlaamsgezind]]e ''priester-leraars''. In [[1920]] begon hij zijn studies [[rechten]] en [[Thomas van Aquino|Thomistische wijsbegeerte]] aan de [[Katholieke Universiteit Leuven]]. Hij werd lid van enkele Vlaamsgezinde studentenverenigingen, waaronder het [[Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond]], en ijverde voor het ''recht op onderwijs in het Nederlands''. Confrontaties met [[Walen]] en belgicisten liepen uit op vechtpartijen en Romsée werd van de universiteit gegooid. Dit voorval betekende ook de breuk met het thuisfront. Via de centrale examencommissie kon Romsée toch afstuderen, weliswaar met de financiële steun van gelijkgestemde geestelijken en van de [[Boerenbond (Vlaanderen)|Boerenbond]]. Hij behaalde een [[doctoraat|doctorstitel]] in de rechten en een [[Licentiaat|licentie]] in de [[wijsbegeerte]].
Op 26 mei [[1929]] werdwordt hij verkozen voor de Limburgse ''Katholieke Vlaamsche Volkspartij''. DeDeze partij huldigt een uitgesproken [[katholiek]] standpunt, zweert bij een [[Federalisme|federalistische]] staatshervorming en verwerpt [[Groot-Nederland]]. De KVVL groeit vanaf [[1936]] uit tot de tweede sterkste partij in Limburg. Romsée wordt zo een van de topfiguren in de [[Vlaamse Beweging|Vlaams-nationaleNationale Kamerfractiebeweging]]. Pas dan stuurt Romsée haar een [[extreem-rechts]]e richting in. Hij spreekt zich uit voor de [[Nieuwe Orde]] en een [[Corporatisme|corporatief]] georganiseerde samenleving. Het is in deze periode dat hij een van de kopstukken van de [[Vlaamse Beweging|Vlaams-Nationale beweging]] werd. De Katholieke Vlaamsche Volkspartij werdwordt eind jaren dertig opgeslorpt door het [[Vlaams Nationaal Verbond|VNV]] van [[Staf de Clercq]], Romsée wordt VNV-[[fractieleider]] en lid van de ''Raad van Leiding'' van de partij. Hij is toen door buitenstaanders beschouwd als behorende tot de ''gematigde strekking'' binnen het VNV.
NaIn de zomer van 1940, na de [[Achttiendaagse Veldtocht]], speelt Gerard Romsée namens het VNV een rol in pogingen om een nieuw [[autoritair]] ''staatsmodel'' en een nieuwe regering te vormen, al dan niet onder leiding van [[koning]] [[Leopold III]]. In augustus [[1940]] werdwordt hij [[gouverneur]] van [[Belgisch Limburg|Limburg]] en in april [[1941]] ''secretaris-generaal van Binnenlandse Zaken en Volksgezondheid''. Als dusdanig werdis hij tijdens de bezetting één van de machtigstebelangrijkste mannenfiguren van de machtsgreep van de [[Nieuwe Orde]] in België. Formeel wasneemt hij vanaf die tijd geen lid1940 meerafstand van het [[Vlaams Nationaal Verbond|VNV]], inalhoewel hij nooit ontslag nam uit de partij. In de praktijk wasis zijn beleid er sinds [[1940]] op gericht geweest een [[nationaal-socialistischesocialistisch]]e [[''Nieuwe Orde]]'' te vestigen en wordt hij vanaf zijn benoeming in 1941 beschouwd als een belangrijk vertegenwoordiger van het VNV.<ref>WOUTERS NICO, Oorlogsburgemeesters 40/44: lokaal bestuur en collaboratie in België, Lannoo, 2004</ref>
Begin september 1944 vlucht Romsée naar [[Oostenrijk]]. In mei 1945 komt hij terug naar België. Hij wordt veroordeeld tot de [[doodstraf]], maar deze werd omgezet in [[Levenslange gevangenisstraf|levenslange opsluiting]]. In 1948 wordt hij veroordeeld tot een gevangenisstraf van twintig jaar. Zes jaar later komt hij vervroegd vrij en op 22 juni 1966 krijgt hij ''eerherstel''. Zijn broer Paul werd tijdens de bevrijdingsdagen van september 1944 zonder vorm van proces, samen met vier andere [[collaborateur]]s, voor het [[vuurpeloton]] gebracht en doodgeschoten op het binnenplein van de gevangenis van Tongeren. <ref>BOUVEROUX, J., ''Terreur in oorlogstijd - Het Limburgse drama'', 1984</ref> <ref>RASKIN, E., Een ongewone man. Een ongewoon leven, Hadewijch, 1995</ref> <ref>DE WEVER, B., Greep naar de macht, Lannoo, 1994</ref>.
|
