Pyrethroïde: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k cat
Xqbot (overleg | bijdragen)
k robot Anders: pt:Piretroide; cosmetische veranderingen
Regel 1:
[[AfbeeldingBestand:Pyrethrin1.svg|thumb|Pyrethrine I, natuurlijk insecticide]]
[[AfbeeldingBestand: Allethrin.svg|thumb|Allethrine]]
'''Pyrethroïden''' zijn synthetische [[insecticide]]n met een structuur verwant aan die van de [[pyrethrine]]s, dit zijn natuurlijke insecticides die geïsoleerd worden uit de plant [[pyrethrum]]. Pyrethroïden worden gekenmerkt door een snelle werking en een geringe giftigheid voor zoogdieren. Over het algemeen worden ze snel afgebroken onder invloed van licht en hebben ze een lage [[dampdruk]]. Pyrethroïden zijn goedkoper en kunnen in grotere hoeveelheden geproduceerd worden dan het natuurlijke product, en vaak zijn ze ook effectiever. Ze worden veel ingezet, zowel in de land- en tuinbouw als binnenshuis tegen vliegende insecten, [[termiet]]en, [[kakkerlak]]ken e.d., en in de geneeskunde en diergeneeskunde tegen [[hoofdluis|hoofdluizen]], [[vlo|vlooien]]oien en andere parasieten.
 
[[Allethrine]] was het eerste synthetische pyrethroïde dat op de markt kwam, in 1954. De structuur ervan wijkt maar weinig af van die van pyrethrine I, de krachtigste van de natuurlijke insecticides. Het was een stof die snel afbrak onder invloed van de lucht, en die enkel tegen huisvliegen werkzamer was dan pyrethrine I. De activiteit van pyrethrine en de eerste pyrethroïden werd meestal verhoogd door de toevoeging van [[piperonylbutoxide]], dat zelf geen insecticide is maar een [[synergie|synergistisch]] effect heeft. Later kwamen er veel krachtigere pyrethroïden op de markt; [[deltamethrin]] bijvoorbeeld is 1400 keer actiever tegen huisvliegen dan pyrethrine I. Belangrijk was ook de ontwikkeling van pyrethroïden die veel stabieler waren tegen licht en die gebruikt konden worden in de landbouw.<ref>Bhupinder P.S. Khambay: "Pyrethroid insecticides." Pesticide Outlook, April 2002, blz. 49. {{DOI|id=10.1039/b202996k}}</ref>
 
== Voorbeelden ==
* [[alfa-cypermethrin]]
* [[allethrine]]
* [[beta-cyfluthrin]]
* [[cyfluthrin]]
* [[cypermetrine]]
* [[deltamethrin]]
* [[esfenvaleraat]]
* [[etofenprox]]
* [[fenvaleraat]]
* [[lambda-cyhalothrin]]
* [[permethrin]]
* [[tetramethrine]]
* [[transfluthrin]]
 
{{refs}}
Regel 33:
[[ja:ピレスロイド]]
[[pl:Pyretroidy]]
[[pt:PiretróidePiretroide]]
[[ru:Пиретроиды]]