Calakmul (Mayastad en biosfeerreservaat): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Rhion (overleg | bijdragen)
k +cy
kleine tekstwijzigingen ter verduidelijking~~~~
Regel 9:
|inschrijving=2002
}}
'''Calakmul''' was een van de grootste steden van de [[Maya (volk)|Maya's]] ten tijde van de Klassieke Periode. De restanten van de stad bevinden zich in het regenwoud in de staat [[Campeche (staat)|Campeche]] op het [[Mexico (land)|Mexicaanse]] schiereiland [[Yucatán (schiereiland)|Yucatán]]. De inwoners van Calakmul zelf noemden hun stad '''Kaan'''. De lotgevallen van de stad werden beheerst door de rivaliteit met het machtige koninkrijk van Tikal.
 
Calakmul was al in de Preklassieke Periode, voor het begin van de jaartelling, bewoond, maar werd pas een stad van enige omvang rond [[500]]. Vanaf dat moment groeide Calakmul snel in belang. Toen het in [[546]] de vorst van [[Naranjo]] van de troon stootte en verving door een bondgenoot van Calakmul, kwam de stad in conflict met [[Tikal (stad)|Tikal]], voorheen de beschermerbeschermheer van Naranjo. Al snel werden Calakmul en Tikal de meest bittere tegenstanders in het centrale Mayagebied en vrijwel alle andere Mayasteden kozen partij voor een van beide steden. In [[562]] werd Tikal onderworpen door [[Caracol]], een bondgenoot van Calakmul, waarnade vorst van [[Caracol]]. Als gevolg daarvan werd Calakmul onder dehaar koningen (''[[ajaw]]s'') "[[Hemelgetuige]]" en [[Yuknoom de Grote|Yuknoom "de Grote"]] de onbetwiste leider werd in het Mayagebied. De meeste gebouwen in Calakmul stammen uit deze periode, waaronder [[piramide II (Calakmul)|piramide II]], met meer dan 45 meter het hoogste gebouw van de klassieke Maya's. De meeste gebouwen zijn opgetrokken in [[Petén (stijl)|Peténstijl]]. In totaal zijn al meer dan 6250 gebouwen gevonden in Calakmul, dat een oppervlakte had van zeker 70 vierkante kilometer. De waterreservoirs waren de grootste uit de Klassieke Periode, waardoor de stad een aanzienlijke bevolking kon onderhouden. Schattingen van het inwoneraantal lopen uiteen van enkele tienduizenden tot bijna een miljoen, maar de meeste Mayanisten gaan uit van 150.000 tot 200.000 inwoners, waarmee het in ieder geval een van de grootste steden ter wereld was.
 
In [[682]] wist [[Jasaw Chan K'awiil I]] van Tikal de onafhankelijkheid te herkrijgen. Tikal wist onder andere [[Palenque (Mayastad)|Palenque]] en [[Yaxchilán]] aan haar zijde te krijgen en de coalitie van Tikal wist in [[695]] na een uiterst bloedige veldslag [[Yuknoom Yich'aak K'ak]] van Calakmul op de knieën te dwingen. Hierna was de invloed van Calakmul grotendeels uitgespeeld en niet veel later kwam ook de rest van de Mayacultuur in verval, grotendeels doordat de strijd tussen Tikal en Calakmul zoveel grondstoffen en aandacht had opgeëist dat de landbouw werd verwaarloosd. In de negende eeuw lijkt Calakmul nog even de onafhankelijkheid herkregen te hebben, doch uiteindelijk werd Calakmul evenals de andere klassieke steden van het centrale Mayagebied verlaten. De laatste Calakmulse inscriptie, betreffende de vorst [[Aj Took']], stamt uit [[909]], op [[Toniná]] na de laatste klassieke Maya-inscriptie.