Kangyur: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
opmaak |
||
Regel 16:
;[[Prajnaparamita]]: Dit zijn [[soetra]]s die handelen over de Volkomen Wijsheid. De bekendste zijn de [[Hartsoetra]] en de [[Diamantsoetra]]
;[[Avatamsaka]]: De Avatamsaka handelt onder meer over de voortgang op het pad naar de volledige verlichting. Deze tekst is voor het grootste deel via een eerdere Chinese vertaling in de kangyur gekomen.
;[[Ratnakuta]]: Ratnakuta gaat onder meer over de deugden van de [[bodhisattva|bodhisattva's]]
;Andere [[
== Diverse edities ==
[[Bestand:Woodblock printing, Sera, Tibet.JPG|thumb|left|Monniken bezig met een [[blokdruk]]]]
Het aantal teksten in de kangyur is niet altijd gelijk. Er zijn een aantal edities waarbij de verantwoordelijken voor de uitgave kennelijk verschillende opvattingen hadden over de authenticiteit van een tekst dan wel de juistheid van een vertaling. Teksten werden dus wel eens vervangen of verwijderd. De aanschaf van een complete canon was een aanzienlijke uitgave. Vaak waren dus in de kleinere tempels, kloosters, etc. alleen maar een aantal tekstdelen beschikbaar.
Vanaf de [[15e eeuw]] werden er in China - in het Tibetaans - een aantal [[blokdruk]]ken van de [[kangyur]] vervaardigd, ook weer met wat afwijkende inhoud.<ref>{{en}}Stein, Aurel (1962) ''Tibetan Civilization'', Stanford University Press, {{ISBN|0-8047-0901-7}}</ref>
Van die edities zijn er nu nog dertien bekend, waarvan er negen in China zijn gedrukt, drie in Tibet en een in [[Mongolië]]. De oudste nu nog aanwezige daarvan is de zgn. [[Yongle]]editie, zogenoemd omdat deze [[Ming-dynastie|Mingkeizer]] er twee [[eulogie]]s voor heeft geschreven. Deze editie dateert van ca. 1410. De oudste Tibetaanse editie blokdrukken (de zgn. [[Narthang]]-editie) dateert van 1742.<ref>{{en}}China Tibet Information Centre, [http://eng.tibet.cn/culture/tibetology/200801/t20080117_355792.htm ''An account of the various editions of the Kangyur''], Guansheng, Chen (vertaler)</ref>
Regel 42:
In historische zin zijn de terma's vooral geschreven in de periode 1050-1300 en de laatste teksten van de bönpo-kangyur dateren van eind [[14e eeuw]].<ref name="Lopesz-Kværne">{{en}}Kværne, Per, in: Lopez jr, Donald S. (2007) ''Religions of Tibet in Practice'', Princeton Readings, Oxford, {{ISBN|978-0-691-12972-3}}, pag. 69-71</ref><ref>{{en}}Kværne, Per (2001) ''The Bön Religion of Tibet'', Shambhala, {{ISBN|1570621861}}</ref>
Een essentieel verschil met de kangyur van het [[Tibetaans boeddhisme]] is dan ook dat de bön-kangyur veel minder leunt op oorspronkelijk uit het Sanskriet afkomstige teksten, maar veel meer authentiek Tibetaanse teksten bevat. De kangyur van de
De min of meer definitieve samenstelling van de canon van zowel de bönpo-kangyur als -[[tengyur]] - de verzameling van commentaren op de kangyur - heeft rond 1450 plaatsgevonden. Het bestaan van een dergelijke canon werd voor een aantal westerse wetenschappers pas bekend na de vertaling door [[Sarat Chandra Das]] van gedeelten van ''The Crystal Mirror of Philosophical Systems'' in 1881. Dat is een tekst van [[Thuken Losang Chokyi Nyima]] (1737-1802)<ref>{{en}}Nyima, Thuken Losang Chokyi (2006) [http://www.wisdompubs.org/pages/display.lasso?-KeyValue=33067&-Token.Action=&image=1 ''The Crystal Mirror of Philosophical Systems''], Wisdom Publication, {{ISBN|0-86171-464-4}}</ref> Een volledige set van de bönpo-kangyur en -tengyur werd pas in 1928 door [[Joeri Rjorich]] ontdekt.<ref>{{en}}Kværne, Per [http://www.springerlink.com/content/k3019m070h6q617v/fulltext.pdf?page=1 ''The Canon of the Tibetan Bönpos - The Existence of a Bonpo Canon''], Bergen, Noorwegen</ref>
[[Bestand:BonpoBook.jpg|thumb|center|500px|Pagina uit het ''dodenboek'' van de bönpo]]
== Verdeling in secties van de bön-kangyur ==
;Het onderricht van de soetra's: Deze sectie bevat een groot aantal [[soetra|soetra's]], alsmede teksten over kloosterdiscipline. Daarnaast heeft de sectie drie wat verschillende biografieën over [[Tonpa Shenrab Miwoche]], de veronderstelde stichter van de bön. Deze sectie heeft 62 delen
▲Ook de bön – kangyur is verdeeld in secties.
;
;
;Het onderricht van de Schatten: Deze sectie handelt over de leer van de [[dzogchen]], de Grote Perfectie, de belangrijkste doctrines en meditatieoefeningen van de bön. De belangrijkste tekst is die van de ''Mondelinge overlevering uit [[Zhangzhung]]'', het gebied waar de bön ooit voor de 7e eeuw een bloeiperiode zou hebben gehad. Deze sectie heeft 4 delen.<ref>{{en}}Blezer, Henk (oktober 2009) [http://himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/ret/pdf/ret_17.pdf
▲;[[Het onderricht van de “ Bum “]]: Deze sectie bevat de bön –versie van de Prajnaparamita-teksten. Deze sectie heeft 102 delen. ( De term " Bum " betekent letterlijk honderdduizend. Het wordt in deze context gebruikt in de betekenis van zeer veel teksten).
▲<ref>{{en}}Blezer, Henk [http://himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/ret/pdf/ret_17.pdf, " A Preliminary Report in Earlier Zhang Zhung Literature"]in Revue d'Etudes Tibétaines, oktober 2009</ref><ref>{{en}}Keutzer,Kurt en O'Neil,Kevin [http://himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/ret/pdf/ret_17.pdf, " A Handlist of the Bonpo Kangyur and Tengyur " ]in Revue d'Etudes Tibétaines oktober 2009</ref>
== Vertalingen ==
Anno 2010 zijn er een redelijk aantal soetra's en tantra's uit de kangyur van het Tibetaans boeddhisme vertaald. Er is echter nog niets wat ook maar op een complete vertaling van de kangyur in een Europese taal lijkt. In 2009 heeft in [[Bir]], [[India]] een conferentie van een groot aantal Tibetaans-Engelse vertalers plaatsgevonden. Deze groep heeft zich tot doel gesteld om in 2035 een Engelse vertaling van de volledige kangyur en een groot deel van de [[tengyur]] gereed te hebben.<ref>{{en}}Ling, Ka- Nying Shedrub
Aan het begin van de [[21e eeuw]] is slechts een relatief klein deel van de literaire traditie van de bön onderwerp van wetenschappelijke studie geweest. Er is slechts van één belangrijk document een Engelse vertaling beschikbaar: de ''[[Gzer Mig]]'', een biografie van Tonpa Shenrab.<ref>{{en}}Hopkins, John (augustus 2008) [http://www.angelfire.com/vt/OkarResearch/zermig.html ''The Zermig''], Okar Research</ref> De bönpo-kangyur en -tengyur zijn waarschijnlijk ook de laatste grote Aziatische tekstverzamelingen die voor het grootste deel nog door westerse wetenschappers moet worden onderzocht.
| |||