Isoglosse: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
ButkoBot (overleg | bijdragen)
k robot Erbij: be:Ізаглоса
Xqbot (overleg | bijdragen)
k robot Erbij: nds-nl:Isoglos; cosmetische veranderingen
Regel 1:
[[ImageBestand:Griechisch_Isoglossen_1900.png|thumb|Isoglossenkaart (Griekenland)]]
Een '''isoglosse''' of '''isofoon''' is een klein, systematisch taalverschil tussen dialecten dat als een grens door een taalgebied loopt. Meestal gaat het om een uitspraakverschil van een bepaalde klank, soms beperkt tot bepaalde posities of bepaalde soorten woorden. Dialecten worden meestal ingedeeld op grond van isoglossen: als dialectgrens wordt zo mogelijk een ''isoglossenbundel'' genomen, een paar isoglossen die op dezelfde plaats of zeer dicht bij elkaar lopen, en als dat niet goed mogelijk is (doordat ter plekke dialecten heel geleidelijk in elkaar overgaan of isoglossen kriskras door elkaar lopen) wordt vaak toch een bepaalde isoglosse als grens gekozen.
 
Regel 6:
== Voorbeelden ==
 
* de [skön/skwon]-isoglosse scheidt de dialecten van de [[Friesland|Friese]] [[Zuidwesthoek]] van die van de [[Kleistreek|Klei]] en de [[Friese Wouden|Wouden]].
* de isoglossenbundel die de Brabantse en de Zeeuwse dialecten van elkaar scheidt is een van de scherpste in het [[Nederlandse taalgebied]], in die zin dat het niet over enkele klanken gaat.
* De [[Benrather Linie]] is de grens van het verschijnsel in Duitse en Nederlandse dialecten dat na een lange klinker geen ''k'' maar ''ch'' wordt gezegd, bv. ''machen'' i.p.v. ''maken''; deze isoglosse, die onderdeel is van een bundel, wordt meestal als grens genomen van de [[Hoogduitse klankverschuiving]], een hele reeks van dergelijke uitspraakveranderingen.
 
==Zie ook==
* [[Dialectcontinuüm]]
 
[[Categorie:Streektaal en dialect|Streektaal en dialect]]
Regel 38:
[[ko:등어선]]
[[li:Isoglos]]
[[nds-nl:Isoglos]]
[[no:Isogloss]]
[[pl:Izoglosa]]