Sixtijnse stadsuitbreiding van Rome: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k WikiCleaner 0.96 - Link naar doorverwijspagina aangepast. Help mee! |
k WikiCleaner 0.98 - Link naar doorverwijspagina aangepast. Help mee! |
||
Regel 4:
Toen ''[[Paus Sixtus V|Felice Peretti di Montalto]]'' paus werd, was [[Rome (stad)|Rome]] slechts een schim van het grootse [[oude Rome|antieke Rome]]. Slechts één derde van de oppervlakte binnen de [[Aureliaanse Muur|Aureliaanse stadswallen]] was bewoond, de aquaducten die vroeger de watertoevoer naar de heuvels verzorgden waren verloederd en het middeleeuwse stadsweefsel en de heuvels zorgden voor een moeilijke circulatie, vooral voor pelgrims die op zo’n kort mogelijke tijd de zeven hoofdkerken wilden zien. Sixtus V had zich voor zijn ambtstermijn als paus al over deze problemen gebogen. Als kardinaal woonde hij in een paleis bij de [[Basiliek van Maria de Meerdere|Santa Maria Maggiore]], één van de zeven bedevaartsplekken van Rome en gelegen in het centrum. Hier zag hij hoe Rome niet kon voldoen aan de eisen die het statuut van spirituele hoofdstad en zetel van het pausdom de stad oplegde.
Vanuit deze gedachte begon Sixtus V bij zijn aanstelling dan ook met een grondige hervorming van het stedelijke ontwerp van Rome. De hoofdgedachte bij dit plan bestond erin de zeven hoofdkerken van Rome te verbinden door middel van assen. Dit deed hij omwille van drie redenen. Enerzijds wilde hij zo de circulatie van de pelgrims in goede banen leiden door een rationeel systeem en een hiërarchische route aan te leggen die de pelgrims eenvoudig van de ene naar de andere kerk zouden leiden. Anderzijds wilde hij op deze manier een territoriale claim leggen op een groot stuk van Rome. Tot slot wou hij zo er ook voor zorgen dat de lege stadsdelen herbevolkt werden. Dit plan was sterk beïnvloed door de [[Contrareformatie]] die tot doel had, dat het [[Rooms-katholieke Kerk|Rooms-katholicisme]] terug de overheersende godsdienst werd, in een tijd die gekenmerkt wordt door de verbrokkeling van het Christendom.
Hoewel Sixtus’ plan niet volledig ten uitvoer werd gebracht tijdens zijn pontificaat, werden de grote lijnen uitgezet en zouden deze elementen en het plan op zich de verdere stadsplanning van Rome nog eeuwenlang bepalen. Het beeld dat Rome nu kenmerkt is voor een groot stuk terug te voeren op Sixtus’ stadsuitbreiding. Het wordt beschouwd als één van de effectiefste uitbreidingsplannen van Rome en als het begin van de moderne stadsplanning. Het plan getuigt van een grote [[Barokke architectuur|barokke tendens]] met als kenmerk de christelijke grondslag die aan de basis van het plan ligt.
Regel 12:
== De Interventies ==
=== Aqua Felice ===
Eén van de eerste daden van Sixtus bij zijn aanstelling was de reconstructie van de [[Aqua Alexandriana|Aqua Alessandrina]], [[Aqua Claudia]] en [[Aqua Marcia]]. Hierdoor voorzag hij alle heuvels van water, waardoor deze opnieuw bewoond en bewerkt kon worden. Dit bood Sixtus de unieke kans zijn stadsuitbreiding binnen de volledige omwalling te realiseren (onafhankelijk van natuurlijke watertoevoer), daar waar zijn voorgangers steeds beperkt bleven tot het gebied tussen
=== Het assensysteem ===
De essentie van Sixtus’ plan was de verbinding van [[Zeven pelgrimskerken van Rome|de zeven hoofdkerken van Rome]]. Sixtus verving wel de [[Sint-Sebastiaan buiten de Muren|San Sebastiano]] wegens te ver door de [[Santa Maria del Popolo]], aan de noordingang van de stad. De andere kerken waren: de Santa Maria Maggiore, de [[Sint-Jan van Lateranen|San Giovanni in Lateranen]], de [[Santa Croce in Gerusalemme]], de [[Sint-Paulus buiten de Muren|San Paolo fuori le Mura]], de [[Sint-Laurens buiten de Muren|San Lorenzo fuori le Mura]] en natuurlijk de [[Sint-Pietersbasiliek]].
Vanuit Santa Maria del Popolo vertrok de [[Via Leonina]] (naar de Tiber), de [[Via del Corso]], [[Strada del Babuino]] en de [[Strada Felice]] (via Santa Maria Maggiore naar de Santa Croce in Gerusalemme). Het stuk van Santa Maria del Popolo tot de Santa Maria Maggiore werd echter niet uitgevoerd door Sixtus V door een probleem met het hoogteverschil, maar dit zou later opgelost worden met de [[Spaanse Trappen]] door [[Francesco de Sanctis]]. Vervolgens vernieuwde hij de [[Via Pia]], aangelegd door [[Paus Pius IV|Pius IV]] tussen de [[Porta Pia]] en de Via Felice. Sixtus zorgde ervoor dat ze minder steil werd. Vervolgens legde hij ook nog een as tussen Santa Maria Maggiore en de Sint-Jan van Lateranen ([[Via Gregoriana]]) en tussen deze kerk en het [[Colosseum]] ([[Via Di San Giovanni]]). Hij had ook nog een as tussen de Santa Maria Maggiore en de [[zuil van Trajanus]] gepland, maar deze werd niet uitgevoerd aangezien het [[forum van Trajanus]] op deze route lag.
Deze assen versterkte Sixtus nog door middel van architecturale interventies. Hij voert bijvoorbeeld een volledige vernieuwing van het [[Lateraanse paleis]] uit en hij laat op de Santa Maria Maggiore een extra tweede koepel zetten om de gerichtheid van de assen nog te versterken.
Fontana werd voor dergelijke projecten zeer geschikt bevonden door de paus omwille van zijn eigenschap van imitatie en simplificatie van bewezen modellen.
Regel 60:
| 1589
| Seti I (1300 v.C.)
| [[
|-
| Lateraanse Obelisk
| |||