Simon Makkabeüs: verschil tussen versies

'''Simon Makkabeüs''' (ook wel '''Simon de Makkabeeër''') was de jongste van de vijf [[Hasmoneeën|Makkabeese]] broers, die in opstand kwamen tegen de [[Seleuciden|Seleucidische overheersing]]. Hij maakte deel uit van de familie van de [[Hasmoneeën]].

 

De Makkabeese opstand was in [[167 v.Chr.]] geïnitieerd door zijn vader [[Mattatias]]. Nadat Mattatias in [[165 v.Chr.]] overleed, namen achtereenvolgens Simons oudere broers [[Judas Makkabeüs|Judas]] en [[Jonathan Makkabeüs|Jonathan]] de leiding van de opstand over, maar beide sneuvelden in de guerrillastrijd tegen de Seleucidische troepen, resp. in [[160 v.Chr.|160]] en [[143 v.Chr.|143]] v.Chr. In 143 v.Chr. was Simon de enige nog in leven zijnde zoon van Mattatias en was na de dood van Jonathan dan ook de meest geschikte kandidaat voor het leiderschap over de opstand.

 

[[Bestand:Judea Simon Makk.PNG|right|thumb|Het Hasmoneese rijk onder Simon Makkabeüs<br />{{Legenda|lime|situatie in 143 v.Chr.}}{{Legenda|fuchsia|veroveringen}}]]

 

Het Seleucidische rijk was inmiddels ernstig verzwakt, niet zozeer door de Makkabeese opstand, maar door een interne machtsstrijd om de troon. De Seleucidische generaal [[Tryphon]] betwistte de rechtmatigheid van de heerschappij van [[Demetrius II Nicator]] en schoof een eigen troonpretendent naar voren.

[[Sparta (Griekenland)|Sparta]] en vooral [[Rome (stad)|Rome]] reageerden opgetogen op de Joodse onafhankelijkheid, niet in de laatste plaats omdat dit een verzwakking betekende van het Seleucidische rijk.

 

In [[138 v.Chr.]] riep [[Antiochus VII Euergetes Sidetes]] zichzelf uit tot koning over de [[Seleuciden]]. Aanvankelijk bevestigde hij de voorrechten die Demetrius de Joden had toegekend, waarmee hij zich verzekerde van Simons steun in de fragiele politieke situatie waarin Antiochus verkeerde. Zodra Antiochus echter zeker was van zijn positie herriep hij zijn beloften en eiste hij [[Jaffa (stad)|Joppa]] en [[Gezer|Gazara]] en de citadel van Jeruzalem op. Op Simons weigering stuurde hij zijn generaal Cendebaeus naar Judea, maar deze werd door Simons zonen [[Judas (Hasmoneeën)|Judas]] en [[Johannes Hyrcanus]] verslagen ([[137 v.Chr.]]).

 

Het conflict met Antiochus kreeg enkele jaren later, toen Simon reeds gestorven was, een vervolg en vormde een reële bedreiging voor het Hasmoneese rijk aan het begin van de regering van Johannes Hyrcanus.

 

Simon stierf in [[134 v.Chr.]]. Samen met twee van zijn zonen (Mattathias en [[Judas (Hasmoneeën)|Judas]], genoemd naar zijn vader resp. zijn broer) werd hij vermoord in een poging van zijn schoonzoon Ptolemeüs een staatsgreep te plegen. De enige nog in leven gebleven zoon van Simon, [[Johannes Hyrcanus]], wist de staatsgreep echter te verijdelen door onverwijld naar Jeruzalem te komen en zich daar tot koning en hogepriester te laten uitroepen.

 

Wetsgetrouwe Joden steunden aanvankelijk de opstand tegen de Seleuciden. Zij trokken hun steun echter in op het moment dat Simon niet alleen het koningschap, maar ook het hogepriesterschap op zich nam. De familie van de Hasmoneeën was namelijk weliswaar een priesterfamilie, maar stamde niet uit het hogepriesterlijk geslacht. Volgens de [[Thora]] mocht alleen een nakomeling van [[Aäron]] hogepriester zijn. Het hogepriesterschap van Simon (en de Hasmoneese vorsten na hem) vormde vermoedelijk de aanleiding voor het ontstaan van de [[Farizeeën]] en de [[Essenen]], die zich elk op een eigen wijze kritisch opstelden tegenover de Hasmoneese koningen.

 

[[ca:Simó Macabeu]]

[[en:Simon Maccabaeus]]

[[he:שמעון התרסי]]

[[it:Simone Maccabeo]]