Malacologie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
TXiKiBoT (overleg | bijdragen)
k WikiCleaner 0.98 - Link naar doorverwijspagina aangepast. Help mee!
Regel 1:
[[Bestand:Johannes Thiele.jpg|thumb|200px|[[Johannes Thiele]] (1860-1935) is een beroemd Duits malacoloog.]]
'''Malacologie''' of '''weekdierkunde''' is een tak van de [[zoölogie]] die zich bezighoudt met de studie van [[MolluscaWeekdieren|mollusken]] ('weekdieren'). De mollusken vormen met ongeveer 100.000 nog levende soorten de op één na grootste [[stam (biologie)|stam]] in het dieren[[rijk (biologie)|rijk]].
 
Malacologisch onderzoek omvat oa. [[taxonomie]], [[ecologie]], en [[evolutie (biologie)|evolutie]] van mollusken. In de toegepaste malacologie worden mollusken gebruikt in onder meer medisch, veterinair, agrarisch, ecologisch, archeologisch en geologisch onderzoek. Mollusken zijn goede milieu indicatoren en worden daarom gebruikt in het volgen van waterkwaliteit van [[oppervlaktewater]], het reconstrueren van het [[paleomilieu]] en het [[paleoklimaat]] in [[archeologie|archeologische]] opgravingen en in [[facies]]reconstructie van aardlagen in de geologie. Veel onderzoek wordt verricht naar de rol van mollusken in de overdracht van ziekten door [[parasiet]]en zoals [[schistosomiasis]] en de [[Leverbotziekte|leverbot]].
 
De [[conchologie]] houdt zich in de beperkte betekenis bezig met de studie van het skelet van mollusken, zoals 'schelpen' en slakkenhuizen en is daarmee een onderdeel van de malacologie. Het onderscheid tussen de begrippen conchologie en malacologie werd vroeger erg scherp gemaakt, echter tegenwoordig zijn deze termen vrijwel synoniem. Er bestaan in veel landen zowel 'conchologische' als 'malacologische' verenigingen. Echter, in beide houdt men zich vaak bezig met alles wat onder molluskenonderzoek verstaan kan worden. Het onderscheid in de naamgeving is dan ook veelal historisch bepaald en dekt niet meer de oorspronkelijke inhoud.
Regel 10:
Doordat het kalkskelet van mollusken, zoals schelpen en slakkenhuizen, als fossiel goed bewaard blijven en er voor de studie betrekkelijk weinig geavanceerde hulpmiddelen nodig zijn, is de studie van fossiele schelpen van oudsher van groot belang geweest in de [[geologie]]. Veel geologische tijdperken zijn oorspronkelijk herkend en beschreven op grond van de erin voorkomende fossiele mollusken. Malacologie vormde vóór ongeveer halverwege de twintigste eeuw dan ook een belangrijk onderdeel van het geologisch [[curriculum]] aan de universiteit. Dat is tegenwoordig niet meer zo. Wel wordt 'paleomalacologie' nog steeds in Engeland en Frankrijk op universitair niveau onderwezen vanwege het belang voor paleomilieu bepalingen bij archeologische opgravingen. In Nederland wordt het belang daarvan niet ingezien.
 
Nederland kent/kende veel bekende malacologen. De meeste hebben zich met taxonomie (als amateur of beroepsmatig) bezig gehouden. Echter aan universiteiten en andere onderzoeksinstelling is altijd veel onderzoek aan (of met behulp van) mollusken gedaan. Het onderzoek aan het zenuwstelsel van de [[Poelslak]] ''(Lymnaea stagnalis)'' dat over vele jaren bij de [[Vrije Universiteit Amsterdam|Vrije Universiteit]] verricht werk, is wereldberoemd. Thans wordt er malacologisch onderzoek verricht aan de [[Radboud Universiteit Nijmegen|Radboud Universiteit]], [[Naturalis]], en het [[Instituut voor Taxonomische Zoölogie]] van de [[Universiteit van Amsterdam]]. Fossiele mollusken zijn in Nederland al heel lang onderwerp van studie. Bij de voormalige Rijks Geologische Dienst (nu [[TNO-NITG]]) is heel lang molluskenonderzoek tbv de [[Geologische kaart|geologische kartering]] van Nederland gedaan. Dat onderzoek is echter na ruim 95 jaar in 2000 gestopt. De op dit onderzoek gebaseerde molluskencollectie is ondergebracht bij [[Naturalis]]. Deze collectie is de belangrijkste van haar soort in het Noordzee gebied en herbergt veel materiaal dat afkomstig is uit [[tertiair]]e en [[kwartair]]e lagen die in [[Grondboor|grondboring]]en en [[ontsluiting (geologie)|ontsluiting]]en zijn aangetroffen.
 
Veel mensen verzamelen mollusken om uiteenlopende redenen. Sinds 1934 verenigt de [[Nederlandse Malacologische Vereniging]] amateur en beroeps malacologen. In 1961 werd de [[Belgische Vereniging voor Conchyliologie]] opgericht en in 1966 de Société Belge de Malacologie. Na de zeventiger jaren van de twintigste eeuw zijn er in Nederland meer verenigingen en stichtingen bijgekomen. Belangrijke verzamelingen bevinden zich in de musea: [[Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen|Museum voor Natuurwetenschappen (Brussel)]], [[Naturalis]], [[Natuurhistorisch Museum Rotterdam|Rotterdams Natuur Museum]] en het [[Zoölogisch Museum Amsterdam]]. Een lijst met musea met een schelpenverzameling waarop ook kleinere musea staan is [[Lijst_van_musea_met_een_schelpenverzameling|hier in te zien]].
 
==Zie ook==
* [[Lijst van Mollusca (wetenschappelijke soortnamen)|Lijst van Mollusca]]
* [[Lijst van weekdieren (soortnamen in het Nederlands)|Lijst van weekdieren]]
* [[Lijst van musea met een schelpenverzameling]]
* [[Schelpterminologie (mollusken)|Schelpterminologie]]