Verlorenwasmethode: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
uitgebreide toepassingen |
||
Regel 7:
[[Afbeelding:Lost Wax-Apple in bronze.jpg|thumb|5. De appel in brons, nog met gietkanalen]]
De '''verloren was''' methode is een techniek om metalen voorwerpen te [[Gieten (metaalkunde)|gieten
== Verloren was bij het industrieel gieten ==
Kleine producten met een hoge maatnauwkeurigheid en van middelgrote tot grote serie kunnen vervaardigd worden met de verloren was methode.
Positieve vormen van het te maken product worden eerst van [was] gemaakt in een [[spuitgieten|spuitgietmachine]]. Of met ''[[rapid prototyping]]'' technieken. Verschillende van deze wasproducten worden aan een ''gietboom'' geplakt. Deze hele gietboom wordt vervolgens in meerdere stappen voorzien van een stevige [[keramiek|keramische laag]]. Op een middelhoge temperatuur en onder hoge druk wordt de was gesmolten en loopt deze uit de boom. Deze kan in een volgende cyclus weer gebruikt worden. De overgebleven keramische buitenvorm wordt op hoge temperatuur uitgebakken en vormt de gietvorm.
De keramische vorm wordt volgegoten met vloeibare metaal en weggezet om af te koelen. Eenmaal afgekoeld worden de producten weer losgeslagen of [slijpen|geslepen] van de gietboom.
Kenmerken van een verloren was product zijn:
* Klein, van 10 g tot 2 kg
* Goede oppervlaktekwaliteit
* Zeer complexe vormen
* Hoeft niet lossend te zijn
* Weinig [[metaalbewerking|nabewerkingen]] nodig
* Van enkelstuks (model gemaakt met rapid prototyping) tot zeer grote series
* Kunnen in hoogwaardige metalen gegoten worden.
Voorbeelden van verloren was producten: [[tandwiel]]en, [[kleppen]] en pompwaaiers in auto's, machines en industrie.
== Verloren was bij het artistiek bronsgieten ==
''Er zijn meerdere methoden en werkwijzen mogelijk om brons te gieten. Onderstaande probeert een opsomming te geven van de basisstappen.''
# Er wordt een '''model''' gemaakt, meestal van [[Was (substantie)|was]] (afbeelding 1), maar als er een rubbermal van gemaakt wordt, kan het ook van [[klei]], [[gips]], [[kunststof]] of zelfs [[hout]] of [[gesteente|steen]]. De gebruikte was hiervoor is doorgaans giet[[Was (substantie)|was]], paraffine of boetseer[[Boetseren#Boetseerwas|was]].
# Bij kleine wasmodellen kan de [[Gieten (metaalkunde)|gieter]] meteen overgaan tot stap 4. Bij grotere modellen of bij modellen van bijvoorbeeld [[klei]] of [[gips]] moet er eerst een hol wasmodel gemaakt worden. Daartoe maakt de gieter meestal een [[rubber]][[matrijs (mal)|mal]] met een gipsen steunkap, die ervoor zorgt dat de '''rubbermal''' zijn vorm behoudt (afbeelding 2).
# In deze rubbermal kunnen verschillende materialen bij relatief lage temperatuur gegoten worden, zoals giet[[Was (substantie)|was]] of gips. In dit geval is een afgietsel van harde was nodig, dat al op de dikte van het uiteindelijke brons is. Boven een bepaalde dikte wordt het namelijk moeilijk om brons massief te gieten, door ongelijke krimp van dikkere en dunnere delen. De gieter giet vloeibare was in de rubbermal, totdat een laag was op de juiste dikte in de mal gestold is. De rest wordt afgegoten en zo ontstaat een '''hol wassen afgietsel''' (afbeelding 3)
Regel 24 ⟶ 43:
*[[b:nl:Bronsgieten voor beeldhouwers|Bronsgieten voor beeldhouwers op wikibooks]]
*[[Beeldhouwkunst]]
[[Categorie:Beeldhouwtechniek]]
| |||