Caesar (cognomen): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Categorie:Romeinse rijk verwijderd; Categorie:Romeinse Rijk toegevoegd (HotCat.js) |
k WikiCleaner 0.98 - Link naar doorverwijspagina aangepast. Help mee! |
||
Regel 2:
Het is onduidelijk wie als eerst van de gens Iulia dit ''cognomen'' aannam, maar de eerste historisch geattesteerde was [[Sextus Iulius Caesar (praetor in 208 v.Chr.)|Sextus Iulius Caesar]], die ''[[praetor]]'' was in [[208 v.Chr.]] De vier mogelijke [[etymologie|etymologische]] verklaringen voor het ''cognomen'' werd opgesomd door de auteur van de ''[[Historia Augusta]]''<ref name "AV2">''Aelius Verus'' 2.</ref>:
# dat het het [[Moren|Moors]]e woord voor [[Olifanten|olifant]] was, en aan een lid van de gens Iulia werd gegeven omdat hij een olifant had gedood<ref>Een ''[[denarie|denarius]]'' van Caesar met een olifant op de voorzijde (zie [http://www.flickr.com/photos/60274160@N00/2167299840 hier]) doet vermoeden dat Caesar mogelijk deze verklaring propageerde, hoewel er ook andere verklaringen mogelijk zijn voor het verschijnen van een olifant op Caesars munten.</ref>;
# dat het aan een van de Iulii werd gegeven omdat hij na de dood van zijn moeder uit haar baarmoeder was gesneden (''caesus'', [[participium]] [[perfectum (Latijn)|perfectum]] [[actief/passief (taalkunde)|passief]] van ''caedere'') (vandaar ook de term [[keizersnede]]);
# dat het aan een pasgeborene was gegeven omdat hij met een grote hoeveelheid haar (''caesaries'') op zijn hoofd ter wereld was gekomen;
Regel 8:
De derde verklaring, die ook door [[Sextus Pompeius Festus]]<ref>''s.v.'' Caesar.</ref> wordt gegeven, lijkt de meest aannemelijke omdat het bij de Romeinen gebruikelijk was dat een ''cognomen'' voor het eerst werd verleend aan iemand op basis van een uiterlijk kenmerk. De tweede, die het populairst schijnt te zijn geweest bij antieke auteurs<ref>[[Servius|Serv.]], ''ad'' Verg., ''Aen.'' I 290; [[Gaius Plinius Secundus maior]], ''[[Naturalis Historia|Nat. Hist.]]'' VII 7 § 9; [[Gaius Iulius Solinus|Solin.]], 1 § 62; [[Zonaras|Zonar.]], X 11.</ref>, lijkt op een foutieve etymologie te zijn gebaseerd en mag dus worden uitgesloten. De eerste verklaring, die volgens de auteur van de ''Historia Augusta'' door de meest geleerde mannen werd aanvaard<ref name "AV2"/>, kan bevestigd noch ontkracht worden daar men te weinig van het Oudmoors afweet. De stelling van [[Servius]]<ref>Serv., ''ad'' Verg., ''Aen.'' I 290.</ref>, dat de grootvader van de ''[[dictator (Rome)|dictator]]'' [[Julius Caesar]] dit ''cognomen'' kreeg omdat hij in Africa een olifant eigenhandig had gedood, is ongetwijfeld een verzinsels, daar er voor hem al Iulii Caesares waren.
De beroemdste naamdrager is ongetwijfeld de ''dictator'' Gaius Iulius Caesar, maar het is zijn adoptiezoon die onder de naam [[Imperator Caesar Augustus]] de eerste ''[[princeps]]'' van Rome werd, een functie die later zou worden omschreven met de titel [[keizer]]. Augustus gaf op zijn beurt het ''cognomen'' door aan zijn opvolger en adoptiezoon [[Tiberius Claudius Nero (zoon)|Tiberius Iulius Caesar Augustus]]. Diens opvolger [[Caligula|Gaius Iulius Caesar Augustus Germanicus]] (bijgenaamd ''Caligula'') dankte zijn ''cognomen'' aan zijn vader [[Germanicus Julius Caesar]], die door Tiberius was geädopteerd en aldus onder de Iulii Caesares werd opgenomen. Na de moord op Caligula werd diens oom [[Claudius I|Tiberius Claudius Nero]] aangesteld als ''[[princeps]]'', maar hoewel deze deel uitmaakte van de ''[[domus Augusta]]'' (het "Augusteïsche huis", d.i. de [[Julisch-Claudische dynastie]]) was hij niet door adoptie opgenomen onder de Iulii Caesares en droeg hij dus niet het ''cognomen'' Caesar. Daarom nam hij simpel dit ''cognomen'' aan en ging voortaan onder de naam Tiberius Claudius Caesar Augustus Germanicus als ''princeps'' door het leven. Daarmee was hij de eerste om de naam Caesar echt te linken aan het "ambt" van ''princeps''. Zijn opvolger en adoptiezoon [[Nero (keizer)|Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus]] zou de laatste ''princeps'' van de Julisch-Claudische dynastie zijn. De ''principes'' die elkaar in snel tempo zouden opvolgen in het [[Vierkeizerjaar]] [[69]] zouden allen Caesar aan hun naam toevoegen. En het zou door de uiteindelijke winnaar [[Vespasianus]] (die werd geboren als Titus Flavius Vespasianus) dat de naam Caesar als het ware definitief werd geïnstitutionaliseerd als onderdeel van de keizerlijke [[Vorstelijke titulatuur|titulatuur]]. Uiteindelijk zou dit onder de [[tetrarchie|tetrachie]] van [[Diocletianus]] ertoe leidde dat er een aparte functie werd gecreëerd die de titel [[Caesar (titel)|Caesar]] kreeg toebedeeld.
==Bekende naamdragers==
* [[Sextus Iulius Caesar (praetor in 208 v.Chr.)]]
Regel 33:
* [[Drusus Julius Caesar]], zoon van Germanicus
* [[Nero Julius Caesar]], zoon van Germanicus
* [[Lucius Iulius Caesar Vipsanianus|Lucius Iulius Caesar]] (geadopteerd)
* [[Julius Caesar]] (geadopteerd)
==Noten==
| |||