Plooi (geologie): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
TXiKiBoT (overleg | bijdragen)
k robot Erbij: pt:Dobra (geologia)
Xqbot (overleg | bijdragen)
k robot Eraf: id:Lipatan; cosmetische veranderingen
Regel 1:
[[AfbeeldingBestand:Rainbow Basin.JPG|thumb|300px|[[Syncline]] bij [[Barstow]], [[Californië]].]]
Een '''plooi''' ([[Engels]]: ''fold'') is in de [[geologie]] een ombuiging in oorspronkelijk horizontale lagen (zoals [[sediment]]aire lagen). Plooien ontstaan door permanente [[ductiele deformatie]] van [[Consolidatie (gesteente)|geconsolideerde]] [[gesteente]]lagen als gevolg van [[mechanische spanning|spanningen]] in de [[aardkorst]], of in [[afglijdingsmassa|afglijdingsmassa's]] van ongeconsolideerde sedimenten of stroming in nog niet compleet [[stollen|gestolde]] [[magma (gesteente)|magma]] als gevolg van de [[zwaartekracht]]. Plooien kunnen zeer uiteenlopende groottes hebben, van [[millimeter]]- tot [[kilometer]]schaal.
 
Gebieden waar de korst volledig doordrongen is door plooien worden ''fold belts'' genoemd en ontstaan door [[compressietektoniek]]. Vaak kome hierbij ook [[overschuiving]]en voor (''fold-and-thrust belts''). Deze gebieden komen vooral voor in [[orogeen|orogenen]] ([[gebergte]]s en vroegere gebergtes).
 
[[AfbeeldingBestand:Fold geometry.png|thumb|300px|Geometrie van een cilindrische plooi. Het rode vlak is het [[assenvlak]], de blauwe en groene lijn respectievelijk de ''through line'' en de ''crest line''.]]
== Geometrie ==
Plooien kunnen [[geometrie|geometrisch]] verdeeld worden in een ombuigingsgedeelte (Engels: ''hinge'') en flanken. In een [[ontsluiting (geologie)|ontsluiting]] (geometrisch gezien twee-dimensionale aansnede) van gesteente is een geplooid vlak te zien als een golvende lijn. Het punt waar deze [[snijlijn]] een maximale [[Kromming (meetkunde)|kromming]] heeft wordt het ''hinge point'' genoemd. Dit is niet per definitie het hoogste of laagste punt dat de lijn bereikt. In de meeste gevallen zal het [[inflectiepunt]], het punt waar de kromming van [[concaaf]] naar [[convex]] verandert of andersom, ongeveer halverwege een plooiflank liggen.
 
Regel 14:
Wanneer de twee flanken van een plooi verschillende lengtes hebben, spreekt men van een ''asymmetrische plooi''.
 
== Zie ook ==
* [[deformatie]]
* [[compressietektoniek]]
* [[structurele geologie]]
{{Commonscat|Folds}}
 
Regel 35:
[[fr:Pli (géologie)]]
[[gl:Pregamento]]
[[id:Lipatan]]
[[it:Piega (geologia)]]
[[ja:褶曲]]