Versie van 16 dec 2009 10:57 bewerken Capaccio (overleg \| bijdragen) 131.676 bewerkingen kGeen bewerkingssamenvatting ← Oudere bewerking		Versie van 16 dec 2009 14:30 bewerken ongedaan maken Albert Kok (overleg \| bijdragen) 5.214 bewerkingen figuur toegevoegd Nieuwere bewerking →
Regel 1: Het '''seriële positie-effect''' is een fenomeen van het [[geheugen]] dat ontdekt door de Duitse psycholoog [[Hermann Ebbinghaus]]. Het wil zeggen dat de accuraatheid van onthouden van een lijst items (bijvoorbeeld woorden) afhankelijk is van de positie van de items in de lijst. Woorden aan het begin en aan eind van de lijst worden doorgaans het best onthouden als men zelf de volgorde van reproductie mag bepalen. Beter onthouden van de laatste woorden in de lijst heet het [[recency effect]], beter onthouden van woorden aan het begin van de lijst het [[primacy effect]]. [[Bestand:Serial position.jpg\|300px\|right\|thumb\|Seriële positie curve met primacy en recency effect]] ==Verklaring== De meest plausibele verklaring van het effect is afkomstig van van Atkinson en Shiffrin.<ref>Atkinson, R. C., & Shiffrin, R. M. (1968). Human memory: A proposed system and its control processes. Psychology of learning and motivation: II, 249. </ref> Dit wordt ook wel de de theorie van ''dubbele opslagmechanismen'' (''dual storage mechanisms'') genoemd. Zij meenden dat het primacy effect het gevolg is van het feit dat items aan het begin van de lijst de meeste aandacht krijgen, en daarom meer worden herhaald. Daardoor hebben zij een grotere kans om in het [[langetermijngeheugen]] te worden opgeslagen, en later beter te worden onthouden. Regel 7: ==Bevestiging== Primacy effect De ~~theorie~~verklaring van Atkinson en ~~Shiifrin~~Shiffrin wordt bevestigd door onderzoek dat aantoont dat de snelheid van aanbieding van de woordenlijst vooral invloed heeft op het primacy effect. Als woorden in de lijst snel worden aangboden, krijgen deze items namelijk minder aandacht en kan er geen herhaling en dus ook geen goede opslag in het langetermijngeheugen plaatsvinden.<ref>Glanzer, M., & Cunitz, A. R. (1966). Two storage mechanisms in free recall. Journal of Verbal Learning & Verbal Behavior, 5, 351-360. </ref> Ook blijkt dat [[amnesie]]patiënten geen primacy effect, maar wel een recency effect vertonen. Ook dit laatste pleit voor het idee dat het primacy effect een gevolg is van betere opslag of [[consolidatie]] in het langtermijngeheugen. Recency effect Daarentegen blijkt het recency effect heel gevoelig te zijn voor een afleidende taak (bijvoorbeeld een rekenopdracht) die de proefpersoon nadat de lijst is aangeboden moet uitvoeren. Nadat de rekenopdracht is uitgevoerd, blijkt het recency effect sterk te zijn afgenomen.<ref>Postman, L., & Phillips, L. W. (1965). Short term temporal changes in free recall. Quarterly Journal of Experimental Psychology, 17, 132-138. </ref> Dit komt omdat de items in het buffer van het kortetermijngeheugen aan snelle vervaging (''decay'') onderhevig zijn. Dus als de reproductie wordt uitgesteld, zijn deze items al weer vergeten.

Seriële-positie-effect: verschil tussen versies