Herta Müller: verschil tussen versies

'''Herta Müller''' ([[Niţchidorf]], [[17 augustus]] [[1953]]) is een Duitstalige<ref>De in 2005 verschenen dichtbundel ''Este sau nu este Ion'' is Roemeenstalig</ref> schrijfster van Roemeense afkomst. Haar werk wordt tot de wereldliteratuur gerekend. In 2009 kreeg zij de [[Nobelprijs voor de Literatuur]]. Haar Nobelspeech draagt de titel ''Elk woord weet iets van de vicieuze cirkel"''.<ref>Nobelspeech Herta Müller [http://www.degeus.nl/news/232.html</ref>], hier het Duitse origineelversie en vertalingen in de wereldtalen <ref>[http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/2009/muller-lecture.html[</ref>

Müller stamt uit een etnisch Duitse familie uit het [[Banaat]]. In die streek studeerde zij Duitse en Roemeense taal- en letterkunde aan de Universiteit van het Westen (''Universitatea de Vest'') van [[Timişoara]]. Ze washoorde er lid vanbij de dissidente ''Aktionsgruppe Banat'' en werd sindsdien door de [[Securitate]] gevolgd.<ref>[http://www.guardian.co.uk/books/2009/nov/26/herta-muller-psychosis-romanian-agent-spied Herta Müller 'has a psychosis', claims Romanian agent who spied on her] The Guardian, 26 November 2009</ref> Naar haar studie werkte ze enkele jaren als vertaalster in een machinefabriek, totdat ze er werd ontslagen na haar weigering om met de Securitate samen te werken. Ze debuteerde in 1982 met de verhalenbundel ''Niederungen'', die in Roemenië alleen gecensureerd kon verschijnen. Op haar tweede bundel, ''Drückender Tango'', volgde een publicatieverbod. In 1987 verliet ze Roemenië, samen met haar toenmalige echtgenoot, de schrijver Richard Wagner, en vestigde zich in West-Duitsland, waar de volledige versie van ''Niederungen'' in 1984 al was verschenen, evenals haar eerste roman, ''Der Mensch ist ein großer Fasan auf der Welt'' (1986). Daar bouwde ze verder aan een oeuvre dat vooral het dagelijks leven onder de dictatuur behandelt. In 1987 was de verhalenbundel ''Barfüßiger Februar'' haar eerste werk dat in een Nederlandse vertaling verscheen.