Wikipedia

Wikipedia:Zandbak: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Geen bewerkingssamenvatting
Kattenkruid (overleg | bijdragen)
73.783 bewerkingen
versie van RenéV van 7 dec 2009 18:16 (19240303) teruggeplaatst - Schoon zand
Regel 2:
{{zandbakbericht}}
 
== Wist je dat.. ==
=Wilhelmus Durandus =
 
{{wistjedatjes}}
== Algemeen: Biografie ==
 
== Wikisyntax ==
William Durandus, geboren in 1537 in de Gent en gestorven in 1596 in Brussel, was een van de meest belangrijke middeleeuwse liturgische schrijvers van zijn tijd. Hij was een eminent theoreticus van het Kerkelijk Recht in de tijd van de Hoog-Gotiek. Hij studeerde rechten in Bologna en gaf nadien zelf les in Modena. Clement IV verzocht hem naar Rome te komen, maakte hem onderdeken en gaf hem de titel van het domheerschap bij Beauvais en Chartres. Daarna werd Durandus bij de pauselijke curie gevoegd als auditor generalis causarum sacri palattii . Als de secretaris van Gregory X vergezelde hij hem tot aan het tweede concilie van Lyon in 1276, waar hij, als zijn secretaris, zijn nota’s optekende. In 1279 werd hij verkozen tot kardinaal van Chartres en ongeveer gelijktijdig ging hij naar Romagna om er pauselijk gouverneur te worden. Hij slaagde erin de opstand te onderdrukken onder Guy van Montefeltro. Hierbij verwoeste hij het kasteel della Ripa en stichtte er de stad Urbino. Deze slag gaf hem in 1286 de promotie tot bisschop door het kapittel van Mende. Inmiddels was zijn bisdom onder het beheer van zijn neef, William Durandus de jongere.
 
[[hyperlink|interne link]]
 
[http://nl.wikipedia.org externe link]
Eveneens in 1286 bracht hij zijn werk ‘Rationale divinorum officiorum’ uit. De acht boeken omvatten een gedetailleerd overzicht van de wetten, ceremonies, gewoontes en mystieke interpretaties van de Romeinse rituelen. Boek 1, in 1843 vertaald als ''“The Symbolism Of Churches And Church Ornaments''” door J.M. Neale en B. Webb, gaat over de symbolen van de kerk zelf en zijn verschillende delen. “Rationale” is het meest complete middeleeuwse werk in zijn soort. Nu nog is het de standaard als het aankomt op de rituelen, kledij en symboliek uit de dertiende eeuw.
 
*op
*som
*min
*gen
 
#ge
Andere van zijn werken zijn onder andere “Speculum Legatorium”, wat achteraf uitgebreid werd naar “Speculum Judiciale”, een werk over de kerkelijke rechten van legaten en de vormen van kerkelijke processen.
#num
#merd
##door
###num
####mer
#####en
 
<u>onderstreept</u>
 
<strike>doorgestreept</strike>
In 1295 verbleef hij terug in Italië als gouverneur van Romagna en Ancono, waar de Ghibellinen weer in opstand kwamen. Hier kreeg hij een aanbod van de paus om aartsbisschop van Ravenna te worden, maar wees dit aanbod af. Kort daarna kwam hij naar Rome waar hij stierf. Hij werd begraven in de Santa Maria Sopra Minerva in Rome, waar een soort ‘kruisweg’ zijn levensverhaal vertelt en een lijst van zijn werken weergeeft.
 
<big>groot</big>
= Durandus in het licht van de Architectuurtheorie =
<pre>pre-tekst</pre>
 
<code>code</code>
== Context ==
 
<tt>typewriter</tt>
Architectuurbeschrijving heeft in de loop van de geschiedenis altijd een dubbel statuut gehad; ofwel zegt men via de architectuur iets over een onderwerp of object, ofwel behandelt men architectuur zelf als een autonoom object omwille van haar vormelijke eigenschappen. Het is interessant om juist die specifieke historische voorwerpen te onderzoeken die een kanteling tussen de twee aspecten in zich dragen. De voorwerpen, in dit geval een tekst(fragment), bieden in eerste instantie toegang tot hogere betekenissen (in een religieuze context), later functioneren ze als ontwerpmodel, een voorschrift voor andere gebouwen met een hogere betekenis of waar men een hogere betekenis wil aan koppelen. 


 
<small>klein</small>
 
;tekst:serie letters en leestekens
De (architectuur)beschrijving heeft niet alleen veel impact gehad op de christelijke godsdienst, maar ook op vele andere godsdiensten. Meermaals zien we het aspect van ‘de tempel’ terugkeren als een centraal en belangrijk punt binnen deze sacrale beleving.
Een schoolvoorbeeld hierbij is de Tempel van Salomo, hét oermodel voor het heiligdom, die in elke context een zwaar beladen symboliek bevat. In de loop van de geschiedenis trachtte men ernaar de Tempel perfect na te bouwen/te herbouwen. Door het perfect op te tekenen, kon men de diepere betekenis ervan begrijpen. Zo begon dit voorbeeld stilaan als een ontwerpmodel te fungeren, hoewel het in eerste instantie enkel als gebouw met een zekere algemene symboliek dienst deed. De Tempel van Salomo verwierf dus in de loop der jaren een dubbel statuut.
;definitie:uitleg
 
Niet inspringen
:1 keer inspringen
::2 keer inspringen
:::*3 keer inspringen, met opsomming
::::*4 keer inspringen, met opsomming
 
== Sjabloon ==
Symbolisme is een belangrijk aspect binnen de christelijke kunst, maar tevens moeilijk om exact te formuleren. 
Daarom is Durandus en zijn Rationale, geschreven in ‘de eeuw van het pure symbolisme’, een belangrijke en interessante bron.
<!-- Dit sjabloon is te bewerken op Sjabloon:Wikipediazandbak, elke wijziging die je daar doorvoert, zal hieronder te zien zijn, zodat je kunt oefenen met sjablonen! -->
 
{{Wikipediazandbak}}
== Rationale Divinorum Officiorum ==
 
== Tabel ==
In de dertiende eeuw kende veel van het christelijk symbolisme zijn oorsprong. Elk detail van een kerk of kathedraal bevatte een diepere betekenis. Een kerk binnengaan was het hart van het christelijk geloof betreden en de goddelijke aanwezigheid ervaren.
Zoals we bij de Tempel van Salomo zagen, zocht men ook naar een goddelijke boodschap. Daarom trachtte men steeds betere en doorgedreven beschrijvingen van teksten te produceren.
Binnen de christelijke traditie vinden we tal van allegorische teksten waarbinnen diepere betekenissen over de Kerk, het christendom en, meer specifiek, het kerkgebouw en de liturgische elementen worden behandeld.
 
{| class="prettytable"
|-
! seizoen
! club
! land
! competitie
! wed.
! goals
|-
| 1988/89 || [[RC Lens]] || {{FR}} || [[Championnat Ligue 1]] || 14 || 3
|-
| 1989/90 || [[Sporting Toulon Var]] || {{FR}} || [[Championnat Ligue 1]] || 3 || 0
|-
| 1990/91 || [[Málaga CF]] || {{ES}} || [[Segunda División A]] || 5 || 0
|-
| 1991/92 || [[Málaga CF]] || {{ES}} || [[Segunda División B]] || 10 || 1
|-
| 1992/93 || [[Málaga CF]] || {{ES}} || [[Segunda División A]] || 7 || 0
|-
| 1993/94 || [[Maccabi Tel Aviv]] || {{IL}} || [[Ligat Ha'Al]] || 30 || 5
|-
|}
 
== Voorbeelden ==
In deze context schreef Wilhelmus Durandus in de dertiende eeuw (1280) zijn Rationale. Durandus’ werk is een symbolische lezing die door middel van exegese dienst doet als richtlijn en als gids. Tevens zet zijn werk de regels van het liturgisch apparaat (en al de daarbij horende objecten) uiteen in een allegorische beschrijving en verklaart ze door er een symbolische betekenis aan toe te kennen. Hierbij hoort dus ook het kerkgebouw, dat als mantel dient voor het liturgisch gebeuren.
De symbolische interpretatie komt overeen met de stijl van de toenmalige stijl, de gotiek. Durandus beschrijft bijvoorbeeld de typische lancetbogen en hun betekenis, maar zegt nooit iets over stijl op zich, want in zijn ogen zijn die objecten enkel symbolische elementen met een functie, maar de stijl en hun architecturaal aspect doen er voor hem niet toe.
[[Afbeelding:Flower Rex 1.jpg|thumb|right|Bloem]]
 
*******************
OZH = rechte van Euler: OH=<math>\sqrt[2]{9R^2-(a^2+b^2+c^2)}</math>
 
NZI = rechte van Nagel: NI=<math>\sqrt[2]{6r^2-12Rr+\frac{a^2+b^2+c^2}{2}}</math>
Volgens Durandus moet de kerkelijke architectuur noodzakelijk symbolisch zijn. Hoewel Durandus’ sacramentele verering triviaal lijkt en hij bijna willekeurige betekenissen toekent aan objecten , wordt de vorm ervan telkens gegrond op symbolische betekenissen die terug te vinden zijn in de Bijbel. Indien een kerk goed gebouwd is, kan alles erin worden afgelezen. Enkele expliciete voorbeelden van die relatie tussen objecten en aspecten uit de Bijbel zijn bijvoorbeeld het koppelen van een drievoud in de afmetingen van ruimtes aan de Heilige Drievuldigheid (“''The triple breadth of Nave and Aisles, the triple height of Pier arch, Triforium and Clerestory, the triple length of Choir Transept and Nave, again set forth the Holy Trinity.''”), het verbinden van massieve kolommen aan figuren zoals de apostelen en profeten (“''In long drawn vista are the Massy Piers, which are the Apostles and Prophets''”) of de vergelijking tussen Christus en de deur van de kerk (“''The door of the church is Christ''”).
 
EZL = rechte van Lissajou: EL=<math>\sqrt[2]{9R^2+12r^2-6Rr-(a^2+b^2+c^2)}</math>
*******************
<math>F \cdot \Delta{s} = W</math>
 
<math> i \hbar {\partial\over\partial t} \psi(r,t) = H \psi(r,t)</math>
Zijn werk diende in de dertiende eeuw dus als encyclopedisch compendium en als handboek van de spirituele betekenis van kunst, architectuur en sacramenten voor geletterden en blijft een onontbeerlijke gids voor een goed begrip van de betekenis van middeleeuwse geestelijke kunst en religieuze ceremonie.
 
 
In acht boeken worden alle onderdelen van de liturgie behandeld. Boek I belicht onderwerpen zoals het kerkgebouw, het altaar, schilderijen, kerkklokken, kerktuin, etc.; Boek II tot en met boek VIII handelen over liturgische gebruiken en feestdagen, die niet relevant zijn voor ons onderzoeksgebied. Het eerste hoofdstuk behandelt het kerkgebouw en andere liturgische ruimtes, hoofdstuk twee de aankleding van de kerk en altaar, het derde de schilderijen, wandtapijten en andere ornamenten, vier en vijf het buitengebied van de kerkomgeving. In hoofdstukken zes tot en met acht legt Durandus de oorsprong en noodzaak van de consecratie uit, waarbij hij verwijst naar de heiliging van de Tempel van Salomo. Zo wordt meteen de link gelegd naar het oermodel.
 
== John Mason Neale en Benjamin Webb ==
 
In de negentiende eeuw (1843), tijdens de neogotiek, barst een hevig kerkdebat los. In de lijn van dit debat publiceerden de Engelse liturgen Neale en Webb ‘The symbolism of churches and church ornaments’, een vertaling van Durandus, ongeveer zeshonderd jaar na het schrijven van de originele Latijnse versie. Het is belangrijk in te zien dat het karakter en het doel van dit document ontzettend verschillend is van dat van Durandus. Die verschuiving is al te merken in de titel van het werk en de eerste zin van het eerste hoofdstuk: “''The study of Church Architecture''”.
 
 
Het probleem binnen de negentiende-eeuwse architectuurpraktijk was dat, hoewel men alle principes kende voor een goede kerkarchitectuur, men er toch niet in slaagde goede architectuur te maken. De aura van goddelijkheid en sacraliteit bij een oud kerkgebouw kon bij geen enkele nieuwe kerk worden teruggevonden. De reden hiervoor was dat enerzijds gebouwen pas schoonheid en perfectie vergaarden na een paar eeuwen en anderzijds dat de architect geen feeling meer had met de kerkarchitectuur en de bijhorende liturgie. Het gevolg hiervan was dat de architect een kerkgebouw ontwierp zonder enige religieuze betekenis en sacraliteit. Er moest opnieuw een link worden gelegd tussen vorm en betekenis; “''Catholic Architecture must necessarily be symbolical.''”
 
 
''(We schrijven verder in het heden om de stellinginname van de twee schrijvers in de toenmalige omstandigheden duidelijker te omschrijven.)

''
 
 
Neale en Webb schrijven hun werk als aanklacht tegen deze problematische praktijken en gebruiken Durandus’ Rationale om hun argumenten kracht bij te zetten, omdat ze Durandus zien als de spilfiguur van het veertiende-eeuwse symbolisme. Het geloof van de architect biedt garantie op sacraliteit van de kerkgebouwen; “''There cannot be a more painful idea than that a separatist should be allowed to build a House of God, when he himself knows nothing of the ritual and worship of the Church from which he has strayed''” en de sacramenten en de kennis ervan zijn van principieel belang om aan goede kerkarchitectuur te doen; “''Sacramentality, ran through all the arrangements and details of Christian discipline, and suggested by Christian devotion; then must the discipline have been practiced, and the devotion felt, before a Christian Temple can be reared''”. 

 
 
Vroeger werden kerken enkel gebouwd door bisschoppen, nu wordt een kerk ontworpen door een ‘professional’. Men protesteert tegen het koude utilisme en wil preventieve maatregelen treffen tegen de fantasie van artiesten of clerus die het domein van de kerkgemeenschap, waarbij het symbolisme meerdere eeuwen bestrijkt, binnendringt. Dit domein moet vrij blijven van individuele vernieuwingen en niet-traditionele gewoonte van de enkeling. 

Eigenlijk vinden Neale en Webb dat enkel monniken kerken mogen bouwen, want het is onmogelijk voor een ‘professioneel’ architect om een kerk te bouwen met evenveel devotie en oprecht geloof als de bisschoppen van vroeger. De architecten zijn te zakelijk met hun werk bezig en niet religieus van geest; “''a religious ethos, we repeat, is essential to a Church architect''”.
 
 


De architect moet een stijl(!) kiezen die dat geloof tot uidrukking brengt. Een architect is op de hoogte van alle bouwstijlen, maar hij moet ontwerpen in slechts één stijl, de stijl van de veertiende eeuw; “''and, just as no man has more than one handwriting, so in this one language alone will he express his architectural ideas.''” Later lezen we zelfs dat de toenmalige neogotische stijl (Decorated style), hoewel die de fijnste ontwikkeling heeft die men ooit heeft gezien, niet aan de perfectie van die van de veertiende eeuw kon voldoen.
 
 
We merken gemakkelijk op dat Neale en Webb zich enkel toespitsen op de kerkarchitectuur, het deel dat behandeld wordt in het eerste boek van Durandus.
De vragen die in de Durandusvertaling worden behandeld zijn heel anders dan die bij Durandus zelf. Vragen zoals ‘wat maakt een architect een goed ontwerper(!) van kerken?’ en ‘wat maakt een kerk (als gebouw) een kerk?’ staan centraal in het werk. Deze aspecten waren voor Durandus totaal onbelangrijk.
 
 
Hun werk bestaat uit twee delen/boeken: een inleidende tekst, een eerste deel met argumenten voor symbolisme en een tweede deel met voorbeelden van symbolisme, waarin ze afsluiten met een geschiedenis van het symbolisme in Engeland en een vergelijking tussen oude en nieuwe kerken.
 
 
Neale en Webb voegden bij de vertaling enkele actuele voorbeelden aan het werk toe, samen met opmerkingen in verband met hun eigen kerken. Doordat ze Durandus’ stellinginnamen vergelijken met die van andere en oudere schrijvers, kunnen we zien dat ze gebaseerd zijn op een lange traditie , teruggaande tot de eerste Kerkvaders.
 
== Conclusie ==
 
Bij Durandus vormt tekst de onderhandelaar tussen objecten en het gebouw enerzijds en tussen de religieuze context anderzijds. Het kerkgebouw als type en ontwerpmodel speelt hier geen enkele rol, het is enkel een (hulp)middel, een gebruiksobject, het decor van de liturgie om de sacramentaliteit en symboliek een gezicht te geven.
Door de aantekeningen en commentaren van Neale en Webb wordt het traktaat in het licht van de architectuur gezet. Architectuur als betekenisdrager (in tekst) en als liturgische handboek (Durandus) wordt getransformeerd naar een ontwerphandleiding waarbij de betekenis muurvast is, gegarandeerd in de vorm (Neale en Webb). Neale en Webb bouwen het werk van Durandus dus om tot een soort traktaat van de symbolische kerkarchitectuur. Dit is een belangrijke evolutie binnen de architectuurtheorie!
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Zandbak"