Madeleine de Scudéry: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
afbeelding en interwiki's
Advance (overleg | bijdragen)
div
Regel 1:
[[Bestand:Mme de Scudery.jpg|thumb|right|200px|Madeleine de Scudéry]]
'''Madeleine de Scudéry''' ([[Le Havre]], [[15 november]] [[1607]] - [[Parijs]], [[2 juni]] [[1701]]) was een Frans [[auteur|schrijfster]], wienswier werken enorm populair waren in de [[17e eeuw]], de Gouden Eeuw van [[Lodewijk XIV]].
 
== Biografie ==
Madeleine de Scudéry was de jongere zus van Georges de Scudéry, tevens een erkend schrijver en onder wiens naam ze vaak boeken publiceerde. Haar liefde voor [[lezen]], zowel voor antieke als voor moderne geschriften, ontstond in de [[bibliotheek]] van haar oom, bij wie ze samen met haar moeder inwoonde na de dood van haar vader (ze was toen zeven). Daar ontwikkelde ze ook de vaardigheden nodig voor een succesvolle literaire carrière.
 
Na de dood van haar moeder verliet ze het huis van haar oom en ging ze inwonen bij haar broer Georges in Parijs, die daar ondertussen een carrière als schrijver had opgebouwd en opgenomen was in de hoogste literaire kringen, zoals het salon van Cathérine de Rambouillet. Parijs was toen het wetenschappelijke en culturele centrum van het verlichte Frankrijk. Ook Madeleine zette al snel haar stempel in de literaire kring van ‘Hôtel de Rambouillet’. Tegen 1640 stichtte ze haar eigen salon, ‘La Société du Samedi’.
 
Madeleine bleef heel haar leven alleenstaande,alleenstaand en geld was aldus vaak een probleem. Haar enige inkomsten kwamen van de verkoop van haar werken, maar gelukkig verkochten deze goed. Als [[vrijgevochten]] vrouw in de 17de17e eeuw wordt Madeleine gezien als de eerste bluestocking<ref>Een ‘bluestocking’ is een intelligente, welopgeleide vrouw. De Engelse term ‘bluestocking’ verwijst naar de tijd dat wollen sokken gezien werden als onfatsoenlijk, in tegenstelling tot zwarte, zijden sokken.</ref> van Frankrijk.
 
== Positie in het architectuurdebat ==
Regel 15:
Samen met haar broer Georges schreef ze haar eerste roman, ‘Ibrahim ou L’illustre bassa’(1642), uitgegeven onder de naam van Georges de Scudéry. ''“Georges denkt de grote verhaallijnen uit, terwijl Madeleine de portretten van de personages uitwerkt, net als de gevoelsmatige analyses, brieven en conversaties”''<ref>COUSIN, V., ''La société française au XVII siècle d’après le Grand Cyrus de Mlle de Scudéry'', Parijs: Didier et Cie, 1858, p.418
''“Georges, qui avait de l’invention et de la fécondité, fournissait les aventures et toute la partie romanesque, et il laissait à Madeleine le soin de jeter sur ce fond assez médiocre son élégante broderie de portraits, d’analyses sentimentales, de lettres, de conversations.”''
</ref> . ‘Ibrahim ou l’illustre bassa’ werd gepubliceerd in vier volumes, haar latere werken waren zelfs nog langer. Zowel ‘Artemène ou le grand Cyrus’(1649-1653) als ‘Clélie, histoire romaine’ (1654-1660) werden gepubliceerd in tien volumesdelen, ze ontlenen hun lengte aan de talloze uitgeschreven conversaties.
 
Critici hebben onderzocht in hoeverre er nu een echte samenwerking was tussen broer en zus de Scudéry, en in hoeverre het dus verantwoord was dat de romans op de naam van Georges de Scudéry gepubliceerd werden. ‘Ibrahim ou L’illustre bassa’(1641) en ‘Les femmes illustres’(1642) blijken echte samenwerkingen te zijn, in tegenstelling tot ‘Lettres Amoureuses’ (1641), die enkel door Madeleine blijkt geschreven te zijn. Ook in ‘Artemène’ en ‘Clélie’ blijkt de enige bijdrage van Georges het gebruik van zijn alom bekende naam.
 
Vanaf [[1661]] werden Madeleines boeken [[anoniem]] gepubliceerd (In 1654 had Georges de Scudéry namelijk Parijs moeten ontvluchten wegens een dreigende arrestatie door zijn connectie met een revolutionaire opstand, La Fronde), maar deze werden algauw als de hare geaccepteerd. In dat jaar publiceerde ze ‘Celinte, nouvelle premiere’. In dit werk, net als in ‘Mathilde d’Aguilar’ (1667) werden conversaties belangrijker en speelden een prominentere rol dan in haar vroege werken. Conversaties zouden de rest van haar literaire werken gaan domineren, zoals bijvoorbeeld in ‘La promenade à Versailles’ (1669). Het is Katharina Krause die in haar boek ‘Wie beschreibt man Architektur’ opmerkt dat Madeleine de Scudéry – in tegenstelling tot veel mannelijke auteurs van haar tijd – geen voorwoord of verklaringen neerschrijft. Dit kan in verband gebracht worden met Madeleines ‘Société du Samedi’, ze schrijft zoals er conversaties gevoerd worden in haar salon.
 
 
== Madeleine als Sapho ==
De [[thema]]’s aangehaald in de romans van Madeleine de Scudéry situeren zich meestal in de [[klassieke oudheid]], maar hun taalgebruik en gedachten refereren naar moderne ideeën van de 17de eeuwse verlichting. De personages in haar boeken kunnen vaak geïdentificeerd worden met tijdsgenoten, zoals Paul Pellisson<ref>Paul Pellisson (1624-1693) was een Frans protestants dichter. Hij was goed bevriend met Madeleine de Scudéry.</ref>, die verscheen in haar roman ‘Clélie’ als het personage ‘Herminius’. In ‘Artemène ou le Grand Cyrus’ (1649-1653) schrijft Madeleine de Scudéry over haar alter ego ‘Sapho’ (dit was de naam onder dewelke ze bekend stond bij vrienden). In het boek ‘The Story of Sapho’ schrijft Karen Newman dat vele critici kijken over het feit dat Madeleine ook verwijst naar de historische figuur Sappho (Madeleine de Scudéry schrijft Sapho met één ‘p’, zoals het gespeld werd in het 17deeeuwse17e-eeuwse Frankrijk), omdat ze deze roman (‘Artemène’) eerder bekijken als autobiografisch. Sappho was de naam van een schrijfster uit het antieke Griekenland die net als Madeleine samen met vrienden, zowel mannen als vrouwen, een soort van literair salon had gevormd op het Griekse eiland Lesbos, met Sappho als leider. Het verband met Madeleine hoeft men dus niet ver te zoeken.
 
Door het incorporeren van bestaande personen in haar verhalen behoren de romans van Madeleine de Scudéry tot de ‘romans à clef’ (of ‘romans à clé, Frans voor ‘roman met een sleutel’‘[[sleutelroman]]’), een literair genre uit de 17deeeuw17e eeuw dat bekende mensen portretteerde (vaak mensen uit het hofleven), vermomd in de gedaante van fictieve personages. Door dit te doen lokte Madeleine met haar boeken veel nieuwsgierigheid uit bij de lezers, en dit zorgde ook mede voor het feit dat haar boeken bestsellers waren in die periode, maar erna wat in de vergetelheid geraakten.
 
== ‘La promenade de Versailles’ ==