Geschiedenis van Leiden: verschil tussen versies

 

== Oudste geschiedenis ==

De stad ontstond als [[dijkdorp]] aan de voet van een kunstmatige heuvel aan de samenvloeiing van de [[Oude Rijn (Harmelen-Noordzee)|Oude Rijn]] en de [[Nieuwe Rijn]]. In de oudst bekende vermelding, omstreeks 860, werd het toenmalige dorp Leithon genoemd. In de op deze heuvel gelegen [[burcht (kasteel)|burcht]] zetelde aanvankelijk een leenman van de [[Sticht Utrecht|bisschop van Utrecht]], maar de [[Burcht van Leiden]] kwam omstreeks 1100 in handen van de [[graaf van Holland]]. In die jaren begon op de zuidelijke Rijnoever de groei van het nieuwe Leiden. De graaf bouwde er zijn [[hof (monarchie)|hof]] en stichtte er een kapel, de voorloper van de huidige Pieterskerk.

 

 

== 15e en 16e eeuw ==

In 1420 werd Leiden, in het kader van de [[Hoekse en Kabeljauwse twisten]] [[Beleg van Leiden (1420)|veroverd]] door hertog [[Jan VI van Beieren]].

 

De grootste kerk van Leiden, de [[Pieterskerk (Leiden)|Pieterskerk]], had aanvankelijk één van de hoogste torens van Nederland. Echter, door een storm stortte de, ruim honderd meter hoge, toren op 1 maart 1512 in. De toren werd nimmer herbouwd.

 

In 1572 koos de stad de zijde van de [[Nederlandse Opstand|anti-Spaanse opstand]]. De Spaanse landvoogd [[Luis de Zúñiga y Requesens|Requesens]] belegerde in 1574 de stad. Nadat dit beleg was afgeslagen - het [[Beleg van Leiden (1573-1574)|Leidens ontzet]] van 3 oktober 1574 - kreeg de stad in 1575 als beloning een [[universiteit]], de eerste van de Noordelijke Nederlanden: de [[Universiteit Leiden]]. Hiermee betuigde stadhouder [[Willem van Oranje]] zijn erkentelijkheid aan de Leidenaren, die het beleg door de [[Spanje|Spanjaarden]] hadden weerstaan, namens koning [[Filips II van Spanje|Filips II]]. ''(Dit laatste gaf blijk van een grote ironie. De tot 1580 volgehouden fictie dat de prins van Oranje "den koninck van Hispanjen altijd had geëerd", maar uitsluitend tegen diens gehate landvoogd in opstand was gekomen, diende ook om de mogelijkheid open te laten van een "verzoening" tussen opstandelingen en koning, maar dan wel op voorwaarden van de opstandelingen)''. Het Leidens ontzet wordt nog steeds jaarlijks op 3 oktober herdacht. Aanvankelijk alleen met een herdenkingsdienst in de Pieterskerk, maar sinds 1886 ook als echte feestdag. Zo eten vele Leidenaren op 2 en 3 oktober [[hutspot]], wordt in de [[Waag (Leiden)|Waag]] haring en wittebrood uitgedeeld, is er een grote [[kermis]] en wordt er onder andere een optocht gehouden.