Peter I van Joegoslavië: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Xqbot (overleg | bijdragen)
k robot Anders: bs:Petar I, kralj Srbije
Taalvos (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 18:
'''Peter I [[Karadjordjevic|Karađorđević]]''' ([[Servisch]]: Петар I Карађорђевић/Petar I Karađorđević) ([[Belgrado]], [[11 juli]] [[1844]] – aldaar, [[26 augustus]] [[1921]]) was van [[1903]] tot [[1918]] koning van [[Servië]] en daarna tot zijn dood van het ''Koninkrijk der Serven, Kroaten en Slovenen'' dat beter bekend is onder de latere naam [[Joegoslavië]].
 
Peters vader, vorst [[Alexander Karadjordjevic|Alexander Karađorđević]], werd in [[1858]] afgezet ten faveuregunste van de vroegere Servische heerser, vorst [[Milos Obrenovic|Miloš]] uit het huis [[Obrenovic|Obrenović]] en vluchtte naar [[Oostenrijk]]. Peter groeide op in [[Genève (stad)|Genève]] en [[Parijs]] en nam als vrijwilliger aan Franse zijde deel aan de [[Frans-Pruisische Oorlog]] ([[1870]]-[[1871]]). In [[1875]] nam hij deel aan de Bosnische opstand tegen de [[Ottomaanse Rijk|Ottomanen]]. In [[1883]] trouwde hij, op aandringen van tsaar [[Alexander III van Rusland|Alexander III]], met [[Zorka van Montenegro|Zorka Petrović-Njegoš]], dochter van koning [[Nicolaas I van Montenegro]].
 
De nieuwe koning [[Alexander Obrenovic|Alexander Obrenović]] (Servië was in [[1882]] tot zelfstandig koninkrijk verheven) had zich de vijandschap van de generale staf en de Radicale Partij op de hals gehaald door met zijn [[maîtresse]] [[Draga Mašin]] te trouwen. Na een lastercampagne tegen het koninklijk huis drongen officieren in [[1903]] het paleis te Belgrado binnen, schoten het koningspaar dood en wierpen hun naakte lichamen in de tuin. Ook enige ministers werden gedood. Deze moordpartij veroorzaakte een internationale rel. Koning [[Eduard VII van het Verenigd Koninkrijk|Eduard VII]] van het [[Verenigd Koninkrijk]] herriep zijn erkenning van het onafhankelijke Servië en [[Rusland]] stelde voor dat Oostenrijk orde op zaken zou gaan stellen.
Regel 25:
De Serviërs losten de crisis echter zelf op door de negenzestigjarige Peter Karađorđević de kroon aan te bieden. Peter was een democraat en had een uitstekende reputatie op militair gebied. Premier [[Nikola Pasic|Nikola Pašić]] van de Radicale Partij oefende de feitelijke macht uit en de grondwet, het leger, het schoolsysteem en de landbouw werden hervormd. Peter verklaarde zich openlijk voorstander van de aansluiting van [[Bosnië en Herzegovina]] bij Servië.
 
Na de [[Balkanoorlogen]] verkeerde Servië in een tumultueuze toestand en op [[11 juni]] [[1914]] trok Peter zich wegens gezondheidsredenen terug uit de regering. Hij benoemde zijn zoon, kroonprins [[Alexander I van Joegoslavië|Alexander]], tot regent. Grote populariteit verwierf hij door deel te nemen aan de zware terugtocht van het Servische leger door [[Albanië]] naar [[Korfoe (eiland)|Korfoe]] in [[1915]] - hij moest worden gedragen. Na de [[Eerste Wereldoorlog]] trok de bezettingsmacht Oostenrijk-Hongarije zich uit Servië terug en Alexander riep het Koninkrijk der Serven, Kroaten en Slovenen uit. Dit verenigde [[Joegoslavië]] bestond uit Servië, [[Montenegro]] (koning Nicolaas was in de oorlog gevlucht) en delen van het voormalige [[Oostenrijk-Hongarije]] waaronder ook Bosnië en Herzegovina. De [[bejaarde]] Peter werd uitgeroepen tot koning, maar was dit slechts in naam - Alexander bleef als regent optreden. Na zijn dood in [[1921]] werd Alexander koning.
 
{{Navigatie vorsten Servië}}