Nabta Playa: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
GrouchoBot (overleg | bijdragen)
clean up, Replaced: bevoorbeeld → bijvoorbeeld, → , met AWB
DirlBot (overleg | bijdragen)
k robot Erbij: ru:Набта-Плайя Eraf: ar:نبتة Anders: es:Nabta Playa; cosmetische veranderingen
Regel 1:
[[AfbeeldingBestand:Nabta-Egypt NL.jpg|thumb|350px|right|Locatie bij benadering omcirkeld, midden-onder op de kaart.]]
'''Nabta Playa''' was ooit een groot [[bekken (geologie)|bekken]] in de [[Nubische Woestijn]] ongeveer 800 kilometer ten zuiden van het huidige [[Caïro (stad)|Caïro]] en circa 100 kilometer westelijk van [[Aboe Simbel]] in het diepe zuiden van [[Egypte (land)|Egypte]]. Tegenwoordig staat het gebied bekend vanwege zijn talrijke [[archeologie|archeologische]] locaties.
 
== Vroege geschiedenis ==
Rond het 10e millennium v.Chr., begon er gaandeweg meer regen te vallen in dit deel van de Nubische Woestijn, en tenslotte ontstond daaruit zelfs een meer. De vroegste bewoners trokken er mogelijk juist daarom naartoe, want dankzij de aanwezigheid van water konden zij in dit gebied hun [[vee]] laten grazen.
 
Regel 11:
In het 7e millennium v.Chr., maar iets later dan in de voorgaande alinea, verschijnen ook (kennelijk uit Zuidwest-Azië geïmporteerde) [[geit]]en en [[Schaap (dier)|schapen]] ten tonele. Tegelijkertijd verschijnen ook steeds meer en steeds grotere kuddes vee op de velden.
 
== Hoog organisatieniveau ==
[[Archeologie|Archeologische]] ontdekkingen laten zien dat deze [[Prehistorie|prehistorische]] bevolking kennelijk al een veel hoger niveau van organisatie had bereikt dan haar tijdgenoten dichter bij de [[Nijl]]vallei:
 
*bovengrondse & ondergrondse [[Gesteente|steensteenconstructies]]constructies,
*[[dorp]]en aangelegd aan de hand van vooraf ontwikkelde bouwplannen, en
*diepe [[waterput|putten]], die het hele jaar door in de waterbehoefte konden voorzien.
Regel 20:
De gedane vondsten suggereren ook dat intensief gebruik van het gebied seizoengebonden was, en zich mogelijk beperkte tot de [[zomer]]maanden, wanneer het plaatselijke meer voldoende water bevatte om er het grazende vee te kunnen drenken. De analyse van menselijke resten doet migratie vanuit gebieden ten zuiden van de Afrikaanse Sahara vermoeden.
 
== Religieuze banden met het oude Egypte ==
Nog eens 1000 jaar later, rond het 6e millennium v.Chr., verschijnen de eerste bewijzen voor een prehistorische [[religie]] of [[cultus]] in de vorm van een aantal offerdieren, begraven in met [[klei]] gevoerde en met stenen afgedekte ruimten.
Hier en daar wordt wel gesuggereerd dat de klaarblijkelijk in Nabta Playa beleden [[vee]][[cultus]] een vroege voorloper kan zijn geweest van de [[Het Oude Egypte|Oud-Egyptische]] [[Hathor (Godin)|Hathor]]-[[cultus]].
Regel 26:
Hoewel de [[religie]]uze gebruiken rond vee in het gebied banden doet vermoeden met het [[Het Oude Egypte|Oude Egypte]], waarschuwt de Egyptoloog [[Mark Lehner]] niettemin voor al te overspannen verwachtingen: ''Er lijkt wel wat voor te zeggen, maar niet simpel en kort-door-de-bocht. Je kunt in ieder geval niet zomaar een rechte lijn trekken tussen de megalieten van Nabta Playa en de piramiden van [[Djoser]]''.
 
[[AfbeeldingBestand:Nabta.gif|thumb|250px|right|Kring van [[megaliet]]en bij Nabta]]
 
Er zijn ook andere ondergrondse complexen gevonden in ''Nabta Playa'', waaronder één met bewijs voor wat wellicht kan worden beschouwd als een vroege Egyptische poging tot vervaardiging van [[beeldhouwwerk]]en.
 
== Vroegst bekende archeoastronomie ter wereld ==
Rond het 5e millennium v.Chr. hadden deze volkeren al een bouwsel opgericht, dat nu geldt als 's werelds vroegst bekende [[Archeoastronomie|archeoastronomische]] instrument, ongeveer 1000 jaar ouder dan (maar wel vergelijkbaar met) [[Stonehenge]] (zie schets, rechts). Onderzoek suggereert dat het mogelijk een prehistorische [[kalender]] is geweest, aan de hand waarvan nauwkeurig het moment van de [[zonnewende|zomerwende]] kon worden bepaald.
 
== Bronnen & Referenties ==
* ''"Neolithic Skywatchers"'' door ''Andrew L. Slayman'' [http://www.archaeology.org/online/news/nubia.html (op: ''Archeology'' site).]
* ''"Late Neolithic megalithic structures at Nabta Playa"'' door ''Fred Wendorf'' & ''Romuald Schild'' [http://www.comp-archaeology.org/WendorfSAA98.html (op: ''Comparative Archaeology'' site).]
Regel 46:
[[Categorie:Archeologische plaats in Egypte]]
 
[[ar:نبتة]]
[[de:Nabta-Playa]]
[[en:Nabta Playa]]
[[es:Playa Nabta Playa]]
[[fi:Nabtan tasanko]]
[[fr:Nabta Playa]]
[[it:Nabta Playa]]
[[no:Nabta Playa]]
[[ru:Набта-Плайя]]
[[simple:Nabta Playa]]