Start- en landingsmethoden: verschil tussen versies

'''Short Take-Off and Vertical Landing''' (STOVL) betekent ''korte start en verticale landing''. Hierbij kan net als bij VTOL het vliegtuig de straalpijpen naar onderen richten. Het verschil is echter dat minder stuwkracht nodig is omdat de vleugels bij een rollende start ook [[liftkracht]] genereren. De [[Hawker Siddeley Harrier|Harrier]] is ontworpen als een VTOL-vliegtuig, maar wanneer deze met volle tanks en maximale lading opstijgt is hehet in de praktijk een STOVL vliegtuig. Ook de [[F-35 Lightning II|F-35 ''Lightning II'']] is een STOVL vliegtuig, hoewel het in de tests heeft laten zien ook verticaal te kunnen opstijgen.

Er is niet één methode die beter is, beide manieren hebben voor- en nadelen.<ref>Gordon, Yefim & Davidson, Peter. 2006. "Sukhoi Su-27 Flanker", p. 53-54. Warbird Tech Series, vol. 42. ISBN: [[Speciaal:Booksources/978-1-58007-091-1|978-1-58007-091-1]]. {{en}}</ref> Een groot verschil is bijvoorbeeld de snelheid bij het loskomen van het schip. Bij STOBAR ligt deze op ongeveer 120-140 km/u terwijl bij CATOBAR de snelheid ongeveer 300 km/u is. Daardoor is de acceleratie bij CATOBAR wel 4,5 [[Valversnelling|g]] en is een versteviging van het vliegtuig nodig om het geschikt te maken voor starts vanaf vliegdekschepen met een [[Stoomkatapult|katapult]]. Voor starts met behulp van een schans hoeft een vliegtuig in principe niet aangepast te worden, maar moet het wel zo stabiel zijn dat het bij lage snelheden niet [[overtrek]]t. Ook moet bij STOBAR het vliegtuig zelf de [[stuwkracht]] leveren die benodigd is om op te stijgen, terwijl bij CATOBAR de katapult hiervoor zorgt. Hierdoor heeft een vliegtuig dat middels STOBAR opstijgt een sterkere motor nodig of moet de lading beperkt worden. Hier staat wel tegenover dat het vliegtuig de [[naverbrander]] eerder kan inschakelen. Ook heeft het bij het loskomen van het schip al een positieve [[aanvalshoek|invalshoek]].