Wolluizen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
CapaccioBot (overleg | bijdragen)
k →‎Externe link: Botgeholpen linkfix, Replaced: ArthropodaArthropoda, met AWB
Hans B. (overleg | bijdragen)
Bijstelling, fix
Regel 12:
|datum=1915}}
 
'''Wolluis''' is de naam van [[insecten]] uit de Pseudococcidae, dat tot de [[superfamiliefamilie (biologie)|superfamiliefamilie]] [[Coccoidea]] behoortPseudococcidae. De vrouwtjes beschikken in tegenstelling tot andere soorten [[schildluis|schildluizen]] niet over een gepantserde rug.
 
De familie van de wolluizen bestaat uit zeer veel soorten, die zich onder andere onderscheiden door de lengte van hun draadstaarten en de soort beharing. De meest voorkomende soort is de [[citruswolluis]] (''Pseudococcus citri'').
 
Wolluizen kenmerken zich door [[seksueel dimorfisme]], wat betekent dat de beide [[sekse|geslachten]] verschillen in [[morfologie (biologie)|morfologie]]. De vrouwtjes blijven in het [[nimf (biologie)|nimf]]enstadium, bezitten een gereduceerde morfologie en hebben geen vleugels. De vrouwtjes veranderen niet volledig. De mannetjes hebben vleugels en veranderen wel volledig. Wolluizen maken net als andere soorten [[Hemiptera]] een [[onvolledige gedaanteverwisseling]] door, wat betekent dat er geen duidelijke [[larve|larvale]], [[verpopping|pop]]- en volwassen stadia zijn en de vleugels niet aan de binnenkant aangelegd worden. Mannetjes veranderen echter wel radicaal gedurende hun levenscyclus en veranderen van vleugelloze, ovale [[nimf (biologie)|nimf]]en naar “wespachtige”'wespachtige' vliegende volwassenen.
 
Wolluizen komen in bijna alle streken op de aarde voor en kunnen 3-6 mm lang worden. De vrouwtjes voeden zich met [[floëem]] dat ze aanboren met hun zuigende monddelen. Ze kunnen op praktisch alle delen van [[plant]]en aangetroffen worden. De meeste soorten zijn stationair nadat ze zich op de [[waardplant]]en hebben vastgeplakt. Er bestaan echter ook enkele soorten, bijvoorbeeld in het [[geslacht (biologie)|geslacht]] ''[[Phenacoccus]]'', die zich voor het voeden, het leggen van eieren, het vervellen en voor het overwinteren op een andere plaats op de plant begeven. De meeste soorten voeden zich met de bovengrondse delen van de planten, maar er zijn ook soorten die zich met de [[wortel (plant)|wortel]]s voeden. Ook zijn er soorten die [[galappel]]s produceren.
 
Op basis van hun speciale, koudebestendige huid die niet bij andere luizensoorten voorkomt zijn wolluizen in staat om zelfs temperaturen beneden de -40 ºC te trotseren. Het lichaam van volwassen, vrouwelijke wolluizen zijn bedekt met een witte, melige afscheiding bedekt. Bij in het gras of op andere verdekte standplaatsen levende soorten treedt deze eigenschap echter spaarzaam op. Vaak is het lichaam met wasdraden bedekt om bescherming te bieden tegen mogelijke vijanden en koude. De meeste soorten leggen ook hun eieren in een wasachtige afscheiding.
 
Het leggen van de eieren vindt plaats in het warme seizoen waarbij honderden eieren worden gelegd. Het wijdst verbreid zijn de soorten die hun eieren in hun eigen geproduceerde wolmassa leggen. Binnen een jaar ontstaan 1een of 2twee generaties, maar in een [[broeikas]] kunnen wel acht generaties per jaar voorkomen.
 
In tegenstelling tot de gepantserde schildluizen verkiezen de meeste wolluissoorten meestal [[kruidachtige plantkruidachtig]]ene planten als [[grassenfamilie|gras]]sen, planten uit de [[composietenfamilie]] en planten uit de [[vlinderbloemenfamilie]].
 
Door hun sterke voortplanting worden wolluizen op cultuurplantenkamerplanten voor de mens vaak een plaag. Ze komen onder andere voor op:
* ''[[Citrus]]''
* [[Suikerriet]]
Regel 48:
De planten die worden aangetast, verliezen groeikracht, krijgen gele bladeren, kunnen vervormd raken en vaak treed bladverlies op. Wolluizen scheiden ook [[honingdauw]] uit, waarop schimmels groeien. De schimmels bedekken de bladeren, waardoor de mogelijkheid tot [[fotosynthese]] afneemt.
 
Voor de [[biologische bestrijding]] van de wolluizen zijn een aantal [[predator]]en geschikt, waaronder de [[lieveheersbeestje]]s ''[[Cryptolaemus montrouzieri]]'' en ''[[Nephus reunioni]]'', de [[sluipwesp]]en ''[[Leptomastix dactylopii]], [[Anagyrus pseudococci]], [[Leptomastidae abnormis]], [[Pseudaphycus maculipennis]],'' en ''[[Hungariella peregrina]]'' en diverse soorten [[gaasvliegen]].
 
In de wintermaanden kan bij [[kamerplant]]enkamerplanten ook een oplossing van 12 g [[paraffine]]olie per liter water, een 50% [[ethanol|alcohol]]oplossing of [[spiritus (alcohol)|spiritus]] gebruikt worden. Met deze middelen moeten alle wolluizen aangestipt worden. Deze behandeling moet elke dag herhaald worden totdat er geen wolluizen meer worden aangetroffen. Wolluis is ook te verwijderen door deze met een hogedrukspuit met alleen water van het hout te spuiten. Dit geldt ook voor [[bladluis]] op rozen.
 
In extreme gevallen kunnen chemische [[pesticide]]s worden gebruikt.
 
 
==Externe link==
[http://web.archive.org/web/20060924084012/http://www.sel.barc.usda.gov/scalekeys/scalefamilies/Families/Pseudococcidae/Antonina.html Scale Families (Engelstalig)]
 
 
[[Categorie:Hemiptera]]
[[Categorie:Plantenziekte]]
 
 
[[cs:Vlnatky]]