Wikipedia

Pre-Indo-Europees substraat van het Germaans: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Luckas-bot (overleg | bijdragen)
501.042 bewerkingen
Xqbot (overleg | bijdragen)
bots
334.742 bewerkingen
k robot Anders: ru:Догерманский субстрат; cosmetische veranderingen
Regel 3:
De theorie is zeker niet algemeen aanvaard. In het kort komt deze erop neer dat het [[Oergermaans|Germaans]] ontstaan zou zijn in een proces van creolisatie tussen sprekers van een Indo-Europees dialect en sprekers van een oudere niet-Indo-Europese taal. Germaans zou zo een contacttaal zijn met een substraat van niet-Indo-Europese herkomst. De culturele en etnische identiteit van de sprekers van de veronderstelde niet-IE taal blijft onderwerp van academische discussie en onderzoek. Voorname kandidaten voor de substraatcultuur zijn de [[Ertebølle cultuur]], [[Trechterbekercultuur]] en de [[Bandceramiekcultuur]].
 
== Niet-Indo-Europese invloed ==
 
In een inleidend artikel over de Germaanse talen in het boek ''The Major Languages of Western Europe'' heeft de Germanist [[John A. Hawkins]] argumenten aangevoerd voor het bestaan van een niet-IE-substraat in het Germaans. Hawkins stelt dat de proto-Germanen een niet-Indo-Europees volk ontmoetten en dat zij veel zaken uit hun taal overnamen. Hij verklaart de [[Wet van Grimm]] uit de poging van de niet-IE-bevolking een taal te spreken die voor hen lastig te leren was omdat er voor hen vreemde klanken in voorkwamen. De aanhangers van de theorie noemen de veronderstelde niet-IE-taal soms ''Volkisch'' of ''Oud-Europees'', maar een algemeen aanvaarde term is er niet. Van het woord 'volk' wordt door hen aangenomen dat het van niet-IE-herkomst is.
 
== Woorden die niet uit het PIE zouden stammen ==
 
Hawkins stelt dat meer dan een derde van de Germaanse woordenschat niet op het [[Proto-Indo-Europees|PIE]] terug te voeren is en wijst op de veronderstelde substraattaal als de bron van herkomst. Hij stelt ook dat het hier vooral om woorden gaat uit bereiken van het leven die voor de proto-Germanen nieuw waren, bijvoorbeeld alles wat met zeevaart te maken had, maar ook de namen van dieren en vissen, wapens en termen uit de landbouw.
Regel 30:
|}
 
== Controverse ==
 
Sommige van de niet-IE-etymologieën van Hawkins zijn omstreden. Tegenstanders van de theorie zijn naarstig gaan zoeken naar afleidingen uit het PIE voor alle woorden op de lijst van Hawkins en dit proces is nog in volle gang. Een aantal van de bovenstaande voorbeelden kunnen waarschijnlijk geschrapt worden. Zo is ''helm'' waarschijnlijk afkomstig van IE *''kel-'', een verbergend deksel. ''Oost'' is verwant aan IE *''aus-os-'', "dageraad". Sommige woorden komen wellicht wel uit het PIE, maar zijn in de andere takken van deze taalgroep gewoon verloren gegaan. Het woord ''wijf'' is bijvoorbeeld mogelijk verwant aan [[Tochaars]] ''kwipe'' ("[[vulva]]"), van een gereconstrueerde wortel *''g<sup>w</sup>ibh-''. Oorspronkelijke somde [[Calvert Watkins]] in een bijlage over Indo-Europese wortels bij de ''[[American Heritage Dictionary]]'' van 1969 een aanzienlijk aantal wortels op die in die tijd als uniek beschouwd werden voor het Germaans, maar in recentere uitgaven is dat aantal aanzienlijk teruggebracht. In recentere behandelingen van het [[Oergermaans|Proto-Germaans]] wordt de theorie ofwel buiten beschouwing gelaten ofwel regelrecht van de hand gewezen. Toch zijn er kringen waarin de theorie aanhang vindt, bijvoorbeeld de taalkundigen van de Leidse universiteit, zij het dat zij het percentage substraatwoorden wel aanzienlijk lager schatten (circa 10%). Het eerste etymologische woordenboek dat de theorie stelselmatig in zijn beschrijving heeft opgenomen is van de hand van Marlies Philippa et al (ed), ''Etymologisch woordenboek van het Nederlands'', Amsterdam University press, deel 1 2003. De volgende delen verschijnen naar verwachting voor 2010.
 
{{bronnen|bronvermelding=
Regel 42:
* Orrin W. Robinson, ''Old English and its Closest Relatives: A Study of the Earliest Germanic Languages'' (Stanford, 1992) ISBN 0-8047-2221-8
 
== Noot ==
{{fnb|1}} De vroegste Indo-Europese talen zoals Hettitisch hadden ook minder naamvallen dan de klassieke acht. Een alternatieve verklaring zou daarmee zijn dat het Germaans de ontbrekende naamvallen nooit verworven zou hebben.
}}
Regel 52:
[[en:Germanic substrate hypothesis]]
[[it:Ipotesi del substrato germanico]]
[[ru:ГерманскийДогерманский субстрат]]
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Pre-Indo-Europees_substraat_van_het_Germaans"