Oldambtsters: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k →Oorsprong: lf, Help mee! met AWB |
k Botgeholpen doorverwijzing: Piëtisme - Verwijzing(en) gewijzigd naar piëtisme (kerkgeschiedenis) |
||
Regel 12:
Het Oldambt maakt onderdeel uit van de Noordzeecultuur, in de middeleeuwen werd hier een variant van het [[Oudfries]] gesproken. Het Oldambt viel vanaf medio vijftiende eeuw onder jurisdictie van de stad [[Groningen (stad)|Groningen]]. In Groningen was de taal zwaar beïnvloed door het [[Nederduits]]. Deels kwam dit door de invloed van de [[Hanze]], waar Groningen onderdeel vanuit maakte. En deels werd dit veroorzaakt door een zekere oriëntatie van Groningen op Westfalen, in het bijzonder het [[Westfaals]]. Er ontstond wat tegenwoordig [[Nedersaksisch]] heet en wat het Oudfries in het Oldambt verdrong.
In de zeventiende en achttiende eeuw toen de naburige regio's als de [[Groninger Veenkoloniën|Veenkoloniën]] (en [[Oost-Friesland]]) onder grote invloed kwam van de Hollandse taal en cultuur, was dat in het Oldambt veel minder het geval. Een mogelijke oorzaak is dat in deze periode het Oldambt zich ontpopte als een rijke en dynamische regio, met een behoorlijk zelfbewustzijn. Ook de wat behoudende sfeer in het Oldambt, sterk gekleurd door het rechtzinnige [[piëtisme (kerkgeschiedenis)|piëtisme]], heeft hierop zijn weerslag gehad.
Het Oldambtsters heeft veel invloed gehad op het [[Veenkoloniaals]], wat in feite een 'zeventiende eeuwse geactualiseerde versie' van het Oldambsters is. Het Oldambtsters viel praktisch samen met het dialect in het [[Rheiderland]] en vooral in dat van de Dollardpolders in en rondom de grensplaats [[Bunde (Duitsland)|Bunde]]. De Dollardpolders aan weerskanten van de grens vormden in feite een aaneengesloten gebied met nauwe (familiale) relaties. De invloed van de standaardtalen aan weerskanten van de grens zorgt voor een taalkundige verwijdering. Overigens wordt het Oldambsters tegenwoordig vooral in het Zuiden en Westen van het Oldambt (zoals in [[Meeden]] en [[Noordbroek]]) sterk bepaald door het aangrenzende Veenkoloniaals, wat voor velen, dankzij de Hollandse uu uitspraak, 'moderner' aandoet.
| |||