Grenskerk: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
lf |
|||
Regel 2:
Een '''grenskerk''' was in de [[17e eeuw|17e]] en [[18e eeuw]] een katholieke ''noodkerk'' net buiten de grenzen van de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]].
Toen tijdens en na de [[Tachtigjarige Oorlog]] de [[Rooms-katholieke Kerk|katholieke]] [[eredienst]] er een tijd lang officieel verboden was en daarna -onder strikte voorwaarden- weer getolereerd werd, vervulde de grenskerk voor katholieken in de grensstreken van de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden|Republiek]] een tijd lang dezelfde functie als de [[schuilkerk]] in de rest van de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden|Verenigde Provinciën]]. Grenskerken stonden net over de grens met de [[Spaanse Nederlanden]] ten zuiden en in ''katholieke gebieden'' van het [[Heilige Roomse Rijk]], oostelijk van de Republiek.
*grensgemeenten in het [[Hertogdom Brabant|Brabant]]se deel van de [[Zuidelijke Nederlanden]],
Regel 24:
*Het gehucht [[Nieuwkerk (gehucht)|Nieuwkerk]] bij [[Poppel]] in het Spaanse deel van [[Hertogdom Brabant|Brabant]], dankt zijn ontstaan aan een grenskerk die in [[1652]] werd gebouwd ten behoeve van de parochie van [[Goirle]].
*In [[1650]] bouwden de katholieken van [[Tilburg]] even over de grens in ''Steenvoort'', onder [[Poppel]], een grenskerk. Bouwer van deze grenskerk was [[pastoor]] Augustinus van Dijck, [[Premonstratenzers|Norbertijn]] van de [[abdij van Tongerlo]]o. De kerk werd op [[Allerheiligen]] [[1650]] in gebruik genomen. De diensten op Steenvoort werden gestaakt in [[1668]]. Daarna hielden de Tilburgse katholieken hun godsdienstoefeningen in de bijgebouwen van het kasteel van Tilburg. Weer later werd de bouw van zgn. schuurkerken toegestaan. De kerk op Steenvoort werd in [[1715]] afgebroken door Gijsbertus Steenbergensis, graaf van Hogendorp. De gelovigen van het Heike kregen zo’n van buiten onherkenbare kerk in [[1691]], die van het noorden, op het Goirke, in [[1715]]. In 1718 kwam er bij deze schuurkerk een pastorie. In 1724 stortte deze schuurkerk in en van de [[Staten-Generaal]] kreeg men toestemming om een nieuwe schuurkerk te bouwen.
*Als in [[1631]] het bevel komt om de kerken in de [[Meierij van 's-Hertogenbosch|Meierij]] te sluiten, wordt in het gehucht Rovert, onder [[Poppel]] op [[Spaans]] gebied, een kapel ingericht, die enkele jaren dienst zal doen voor de [[
*Nadat in [[1648]] de kapel van [[Ulicoten]] in beslag genomen was, konden de ingezetenen onbedreigd in [[Baarle-Hertog]] naar de kerk gaan, maar dat betekende een uur lopen. Dus werd er - zoals op tal van plaatsen in [[Staats-Brabant]] - iets op gevonden. Aert de Clerick stelde een juist over de grens liggend stuk grond beschikbaar voor de bouw van een zg. grenskerk in het gebied ''de Bollekens'', te midden van de bossen, een kwartier lopen van het centrum van Ulicoten. Deze noodkerk werd in [[1654]] ingezegend. Weinig bevreemding wekte het, dat nu hier het originele beeld van de H. [[Bernardus]], dat enige tijd ''spoorloos'' was geweest, een ereplaats innam. Deze kerk was opgetrokken uit massief eiken balken. Het dak bestond aan de binnenkant uit riet en aan de buitenkant uit met heiplaggen afgedekt stro. Met potaarde besmeerde takkebossen vormden de wanden. Op een stenen vloer stond een houten altaar met een losse altaarsteen en een tot aan het gebinte reikend schilderij. Men beschikte voorts over enig meubilair en andere voorwerpen uit de vroegere kapel, o.a. biechtstoel en preekstoel. Deze veldkapel onder het [[Spaans]]e [[Meerle]] heeft dienst gedaan tot in de Franse tijd. In al die voorbije jaren was er slechts éénmaal sprake van vergroting, namelijk in [[1781]]. (Na de [[Tweede Wereldoorlog]] is er weer in de Bollekens een kapel gebouwd, als door bombardementen de kerk in het dorp zwaar beschadigd raakt en moet worden afgebroken!)
*Ten behoeve van de katholieken van [[Nieuwenhagen]] (nu gemeente [[Landgraaf (gemeente)|Landgraaf]], vanaf [[1661]] tot [[1794]] een dorp in [[Staats-Overmaas]]) werd in [[1745]] op het ''Sjpaans kentje'' in [[Ubach over Worms|Ubach]], net over de grens met de [[Oostenrijkse Nederlanden]], een kapel gesticht.
| |||