Ronse: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k →Geschiedenis: lf, Zie hier met AWB |
toevoegen historiek |
||
Regel 20:
| web = [http://www.ronse.be/ www.ronse.be]
}}
'''Ronse''' ([[Frans]]: ''Renaix'') is een [[lijst van steden in België|stad]] en [[faciliteitengemeente]] in de [[provincie]] [[Oost-Vlaanderen]] in [[België]]. De [[lijst van steden in België|stad]] telt ruim 24.000 inwoners. Sint-Hermes is haar [[patroonheilige]]. Ronse is gelegen in het Zuid-Vlaamse Heuvelland of de zogenaamde [[Vlaamse Ardennen]]. De schrijver [[Omer Wattez]] noemde Ronse ook wel "de parel van de Vlaamse Ardennen", omwille van haar ligging en groene omgeving.
[[Bestand:Ronse - City 1.jpg|thumb|left|300px|Ronse en omgeving]]
== Etymologie==
De oudste vermelding Rotnace (855-873) gaat terug op "Belgische" en Keltische vormen die elk een Germaanse en Romaanse ontwikkeling doormaakten, en betekent vestiging bij de [[Ronne]].
== Geschiedenis ==
=== Vroege nederzettingen tot 14e eeuw ===
Vanaf het [[Paleolithicum]] werden reeds verschillende heuvels in de [[Vlaamse Ardennen]] door de mens bewoond. Ook in en rond het [[Muziekbos]] zijn sporen van menselijke activiteit gevonden. Maar pas tijdens het [[Neolithicum]] is er in Ronse sprake van een permanente nederzetting, die vooral gebaseerd was op landbouw en veeteelt. In 1836 en 1875 werden van een 17-tal grafheuvels of tumuli uit de vroege en midden Bronstijd (ca. 2.100-1.200 v. Chr.) blootgelegd, w.o. twee met urnen met crematieresten in een grafkamer van lokale zandsteen.
Ook in de Romeinse Tijd bevond zich op het grondgebied van Ronse een nederzetting. Dit wordt bevestigd door fragmenten van een Romeins bouwwerk die als recuperatiemateriaal herbruikt werden in de romaanse gewelven van de [[Sint-Hermescrypte]]. Ook zijn er Romeinse munten gevonden op de Muziekberg en in het [[Bois Joly]] daterend uit de 2de en 4de eeuw na Christus. Eind de 5de eeuw werden de Romeinen verjaagd door [[Childerik I|Childerik]]. Daar waar de Romeinse cultuur de Germaanse bezetting overleefde ontstond de [[taalgrens]].
Volgens de legende stichtte [[amandus|Sint-Amand]] rond het midden van de 7de eeuw een klooster met [[Petrus]] en [[Paulus (apostel)|Paulus]] als patroonheilige.
De Heer van Ronse, [[Gerard de
In 1280
De stad bleef echter onversterkt en was verschillende decennia betwist gebied tussen de graven van Vlaanderen en Henegouwen. In 1323 behoorde Ronse definitief aan de graaf van Vlaanderen onder de [[kasselrij van Aalst]]. Op kerkelijk gebied ressorteerde Ronse tot 1559 onder het [[bisdom Kamerijk]], nadien onder het [[bisdom Mechelen]] en sinds 1801 onder het [[bisdom Gent]].
Een tweede heerlijkheid op het grondgebied van Ronse was de vrijheerlijkheid of "Vrijheid". Dit was het ca. 5 ha omheind gebied met het St.-Pieters-en-Hermesklooster als centrum, met de kapittelproost als wereldlijke heer en een eigen rechtsmacht.
Een derde kleine heerlijkheid, de "heerlijkheid en vrijheid van Landenbourg", tot de 17de eeuw "Audenbroeck" genoemd, vormde als leen van de heerlijkheid van Frasnes, een Henegouwse enclave in Vlaanderen.
▲In 1280 kocht [[Gwijde van Dampierre]] het domein van de abdij en ontstond de vrije [[heerlijkheid (bestuursvorm)|heerlijkheid]] en [[baronie van Ronse]], een onafhankelijke enclave in het [[Land van Aalst]]. Gwijde gaf het gebied nog datzelfde jaar in leen aan zijn zoon [[Gwijde van Namen]].
[[Bestand:RONSE_Flandria_Illustrata.jpg|thumb|left|400px|Ronse rond 1641-1644]]
=== Renaissance en anciene regime ===
In 1513 en 1553 werd Ronse getroffen door hevige stadsbranden maar de brand van 21 juli 1559 ruïneerde de stad volledig. Tijdens de [[Beeldenstorm]] vluchtten de geestelijken en werd de Sint-Hermeskerk gesloten. In de periode tussen 1550 en 1580 was Ronse een belangrijk centrum van [[calvinisme]] in de Spaanse Nederlanden. Maar na de nederlaag van de protestanten tegen de Hertog van Alva in de Zuidelijke Nederlanden vertrokken veel protestantse
Aan het begin van de 17de eeuw haalde Ronse voordeel uit de relatieve vreedzame periode onder [[Ferdinand]] en [[Isabella]]. Tijdens deze periode werd één van de grootste kastelen van de Nederlanden gebouwd voor [[Jan VIII van Nassau-Siegen]], [[baron van Ronse]] sinds 1629. Vanaf 1680 tot 1700 werd Ronse aan Frankrijk gehecht, ondanks de tegenstand van de Spaanse koning
▲Aan het begin van de 17de eeuw haalde Ronse voordeel uit de relatieve vreedzame periode onder [[Ferdinand]] en [[Isabella]]. Tijdens deze periode werd één van de grootste kastelen van de Nederlanden gebouwd voor [[Jan VIII van Nassau-Siegen]], [[baron van Ronse]] sinds 1629. Vanaf 1680 tot 1700 werd Ronse aan Frankrijk gehecht, ondanks de tegenstand van de Spaanse koning .
=== Na de Franse Revolutie ===
Na de Franse aanhechting kende de stad een [[Oostenrijkse Nederlanden|Oostenrijkse overheersing]] om na de [[slag bij Fleurus]] weer Frans grondgebied te worden. Met de annexatie bij Frankrijk in 1795 kwam een einde aan de bestuurlijke en gerechtelijke verscheidenheid in Ronse tussen Vrijheid, stad, baronie en heerlijkheid van Landenbourg en werd Ronse één gemeente. Ronse werd in deze periode geconfronteerd met belangrijke onteigeningen en de stad bevond zich snel in financiële moeilijkheden. In 1796, werd de oude stadsadministratie ontbonden om plaats te maken voor de Franse wetgeving tot de val van het [[Napoleontische tijd|Napoleontische Rijk]] in 1815 waarbij België aan Nederland werd gehecht. Onder Frans bewind werd de baronie opgeheven en het kasteel van Ronse verkocht. Vanaf dan begon het kasteel zeer snel tot een ruïne te vervallen totdat het in 1823 werd afgebroken.
De maatschappelijke elite van de stad was sedert de [[19e eeuw]] verfranst geraakt. De flamingante [[burgemeester]] [[Leo Vindevogel]] (1941-1944) heeft veel gedaan om de positie van het [[Nederlands]] te versterken, maar maakte hierdoor veel vijanden. Dit kan hebben bijgedragen tot een aanklacht, op grond waarvan hij in september [[1945]] ter dood veroordeeld en geëxecuteerd werd. <ref>[http://blog.seniorennet.be/janverroken/ Herinneringen en meningen<!-- Automatisch gegenereerde titel: verbeter de omschrijving als dat mogelijk is -->]</ref>
== Textielnijverheid ==
Regel 55 ⟶ 64:
In 1840, binnen het nieuw opgerichte Koninkrijk België, was meer dan 55% van de bewoners afhankelijk van de textielindustrie. De bloei in textielnijverheid leidde tot een groeiende bevolking en welvaart. Maar een paar jaar later leidde deze afhankelijkheid door de toegenomen mechanisatie echter tot een diepe economische crisis. Veel inwoners verlieten daarop de stad om in Noord-Frankrijk (Lille-Roubaix-Tourcoing) in de textielnijverheid te werken of om in regio van de Somme of de Oise in de landbouw te gaan. Vanaf de jaren 1870, bloeide de textielindustrie ondanks een tijdelijke vertraging tijdens Wereldoorlog I. Tussen de twee wereldoorlogen in groeide Ronse uit tot het tweede textielcentrum in Vlaanderen, met de nadruk op katoen. De neergang van deze industrietak begon na de Tweede Wereldoorlog, maar raakte pas echt in grote moeilijkheden in de jaren 1960.
Vandaag de dag is Ronse
== Bezienswaardigheden ==
{{Gallery
| |||