Wikipedia:Belgisch-Nederlands: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Linkfix ivm sjabloonnaamgeving met AWB
Regel 1:
{{Zijbalk menu richtlijnen}}
{{Richtlijnmenu}}
De Nederlandse taal wordt gevormd door de grootste gemene deler tussen de verschillende versies van het Nederlands dat gesproken wordt in het Nederlandse taalgebied. De bedoeling van Wikipedia is om met respect voor ieders eigenheid een duidelijke en begrijpbare taal te hanteren die iedereen kan begrijpen.
 
Hieronder staat een lijst van woorden, uitdrukkingen en constructies die tot het Belgisch Nederlands behoren, die met andere woorden bijna alleen in Vlaanderen gebruikt worden en in het noordelijke deel van het taalgebied (met name [[Nederland]]) niet of amper gebruikt en mogelijk niet begrepen worden. Zij zullen wellicht voor verwarring of onduidelijkheid zorgen bij een niet onbelangrijk deel van de lezers van deze Nederlandstalige Wikipedia. Het verdient dan ook aanbeveling in deze gevallen een alternatief te gebruiken dat in het hele taalgebied begrepen wordt, zoals aangedragen in deze lijst.
Regel 10:
Een volledige lijst en nog veel meer taaltips zijn te vinden bij [http://www.taaldatabanken.be/ Taaldatabanken], beheerd door [[Vlaamse Radio- en Televisieomroep|VRT]]-[[taaladviseur]] [[Ruud Hendrickx]].
 
{{msg:abcAbc}}
 
{| class="toccolours"
! Legenda
|-
Regel 22:
 
{{:Lijst van Belgisch-Nederlandse woorden}}
 
{{Uitklappen
| achtergrond=#efdfef
| titel=  Deze woorden moeten nog bekeken worden en dan verplaatst worden naar [[Lijst van Belgisch-Nederlandse woorden]]
| afb=[[AfbeeldingBestand:Merge-arrows.svg|39px]]
| align=left
| tekstgrootte=90%
| inhoud=
==B==
* baan - (voor vervoer) - '''weg'''
* '''!''' bareel - '''slagboom'''
* batterij - (oplaadbaar, zoals in de auto) - '''accu'''
* bedankt om te + infinitief (< Fr. merci de + inf.) – '''bedankt voor''', '''bedankt dat...''' (''bedankt voor het kijken'', ''bedankt dat u gekeken hebt'')
* bedding - (treinen) - '''tracé'''
* bediende - '''commercieel''' en/of '''administratief medewerker'''; bediende alleen in de horeca
* bedpan - '''po'''
* beenhouwer - '''slager'''
* van voor beginnen - '''van voren af aan beginnen'''
Regel 45 ⟶ 44:
* beroep doen op (zonder lidwoord) - '''een beroep doen op''' (met lidwoord)
* bestemmeling - '''geadresseerde''', '''persoon voor wie iets bestemd is'''
* bijhuis - '''filiaal'''
* billen - '''dijen'''
* binnen ''twee maanden'' - '''over''' ''twee maanden'' als 'twee maanden na vandaag' bedoeld wordt
* '''!''' botten - '''laarzen'''
* '''!''' bottinnen - '''hoge schoenen'''
* '''!''' borstel - '''bezem'''; een borstel is in Nederland altijd kleiner dan een bezem en niet bedoeld om mee te vegen (maar om te boenen)
* bomma - '''oma''', '''grootmoeder'''
* bompa - '''opa''', '''grootvader'''
* bouwwerf - '''bouwplaats''', '''bouwterrein''', '''bouwput'''
* Bretoen(s) - '''Breton(s)'''
* brutaal - (gewelddadig) - '''bruut'''; ''brutaal'' betekent ''onbeschaamd'', ''vrijpostig'' (met woorden)
* buitenwipper - (persoon) - '''uitsmijter'''
* bureel - '''kantoor''', '''bureau'''
 
==C==
* '''!''' camion - '''vrachtwagen'''
* '''!''' camionette - '''bestelwagen''', '''busje'''
* '''!''' caoutchouc - '''rubber'''
* '''!''' chauffage - '''(centrale) verwarming'''
* chauffeur - '''bestuurder''' (''occasioneel'', niet als beroep), ook ABN spraakgebruik
Regel 74 ⟶ 73:
==D==
* dampkap - '''afzuigkap'''
* deken - (beschutting tegen de kou) - in Nederland is '''de deken''' gebruikelijk (kerkelijk) de deken hoofd van een dekenij (aantal parochies)
* denkpiste - '''gedachtepatroon''', '''denkwijze'''
* discuteren - '''discussiëren'''
* doorgaan als - '''doorgaan voor'''
* doorheen - '''door ... heen''' (doorheen is in het AN geen voorzetsel)
* droogzwierder - '''centrifuge''', '''wasdroger'''
* drukkingsgroep - '''actiegroep''', '''pressiegroep''', '''lobby (-organisatie)'''
* duimspijker - '''punaise'''
Regel 85 ⟶ 84:
==E==
* eens, eenmaal - (voegwoord) - '''zodra''', '''als ... eenmaal''' (''zodra het feest begonnen is'')
* excuseer! - (als verontschuldiging) - '''neem me niet kwalijk!''', '''sorry!''', '''pardon!'''
 
==F==
* fier op - '''trots''' op
* fiscus - '''[[belastingdienst]]'''. De fiscus is tevens gewoon ABN.
* '''!''' flik - '''politieagent'''
Regel 95 ⟶ 94:
* foto's trekken - '''foto's maken/nemen/schieten'''
* [[frietkot]] - '''snackbar''', specifiek voor frieten
* '''!''' frigo - '''koelkast'''
* fruitsap - '''vruchtensap''', (specifiek) '''sinaasappelsap'''
* fusioneren - '''fuseren''' (verwarring met ''fusilleren'' is mogelijk)
Regel 101 ⟶ 100:
 
==G==
* gansgamma - '''heelassortiment''', '''geheelcollectie'''
 
* gammagans - '''assortimentheel''', '''collectiegeheel'''
* gans - '''heel''', '''geheel'''
* gebuur - '''buur (-man, -vrouw)'''
* gedacht - '''gedachte''', '''mening'''
Regel 116 ⟶ 114:
* gevoelig - (graadsaanduiding) - '''flink''', '''behoorlijk''' (''de winst is flink gestegen'')
* geweten - (bekend) - '''bekend''' (''het is niet bekend hoeveel slachtoffers er zijn'')
* gij, ge - '''jij''' (informeel), '''u''' (formeel)
* goesting - '''zin''', '''trek''' (''zin hebben in iets of om iets te doen'')
* '''!''' graag zien - '''houden van'''
 
Regel 135 ⟶ 133:
* '''!''' inkom - '''toegang(prijs)'''
* in open lucht - '''in de openlucht'''
* in panne vallen - '''pech krijgen''' (bv. met de auto)
* in vogelvlucht - (over afstanden) - in Nederland is '''hemelsbreed''' gebruikelijk
* in vraag stellen - '''in twijfel trekken''', '''ter discussie stellen''', '''betwisten'''
Regel 164 ⟶ 162:
* '''!''' kuisen - (schoonmaken) - '''schoonmaken''', in Nederland is kuisen censureren
* kuisvrouw - '''schoonmaakster'''
 
*** verkleinwoorden op -ke *** '''meiske, autoke, manneke, fietske, ...'''
 
Regel 191 ⟶ 188:
* '''!''' militant - (als zelfst. naamwoord, actief lid van een partij) - '''actievoerder'''
* mits - is een voegwoord en geen voorzetsel, dus steeds gevolgd door een bijzin (''mits er drie euro betaald wordt'' in plaats van ''mits betaling van drie euro'')
* mobilhome - '''camper''', '''motorhome'''
* moest - (bij een wens of mogelijkheid) - '''mocht''' (''we weten niet wat te doen mocht dat ooit gebeuren'')
* moet niet - (beperkend of ontkennend) - '''(be)hoeft niet te''' (''dat hoef je niet op te eten''), in Nederland is moeten altijd dwingend, ook in combinatie met een ontkenning: je moet dat niet opeten = je mag dat niet opeten
Regel 199 ⟶ 196:
 
==N==
* na - (tijdsaanduiding, ''tien na vijf'') - '''over''' (''tien over vijf'')
* naam - '''achternaam''', '''familienaam'''
* naar hier, naar daar - '''hiernaartoe''' / '''hierheen''', '''daarnaartoe''' / '''daarheen'''
* naar omhoog - '''omhoog''', '''naar boven'''
* naar omlaag - '''omlaag''', '''naar beneden'''
* naar voor, naar achter - (naar + voorzetsel op -er) - '''naar voren''', '''naar achteren'''
* nadien - '''daarna'''
* namiddag - '''middag''', in de namiddag - ''''s middags'''
* nauw aan het hart liggen - '''na aan het hart liggen'''
* '''!''' nazicht - '''controle (van beleid, documenten, experimenten, boekhouding e.d.) en onderhoud (van machines, apparaten)'''
* nestel - '''veter'''
* noemen - (een naam hebben) - '''heten''' (''Die jongen heet Jasper'')
* nog (als herhaling: ik wil nog!) - '''meer''' (als herhaling van materiële eenheid: Ik wil meer koekjes), '''vaker''' (als herhaling van handeling, onbepaalde tijd: hij heeft dat vaker gedaan), '''nog eens''' (bij herhaling van handeling, direct: mag ik dat nog eens doen?)
* nonkel - '''oom''', '''ome'''
 
Regel 224 ⟶ 221:
* onrechtstreeks - '''indirect''', '''niet rechtstreeks''', '''zijdelings'''
* onthaal - '''receptie'''
* op het eerste zicht - '''op het eerste gezicht'''
* op het getouw zetten - '''op touw zetten'''
* op vraag van - '''op verzoek van'''
Regel 300 ⟶ 297:
* televisionair - (als in ''op televisionair gebied'') - '''wat met televisie te maken heeft'''
* ! ten honderd - '''procent''' (verouderd)
* '''!''' terug - (herhaling) - '''weer''', '''opnieuw''' (''hij is weer ziek''). 'Terug' geeft in het AN altijd een richting aan (als tegenstelling van heen): hij is terug aan het reizen = hij is op terugreis
* tornooi - '''toernooi'''
* transfo - '''trafo''' (afkorting voor '''transformator''')
Regel 312 ⟶ 309:
* van zodra - '''zodra'''
* vanop - '''vanaf''', '''van''', '''op''' (''hij sprak de mensen toe vanaf zijn bed'', ''hij volgde het op (een) afstand'')
* verdelen - (verspreiden, doorgeven) - '''distribueren''', '''verspreiden'''
* verdeler - (iemand die distribueert) - '''distributeur''', '''dealer'''
* verderzetten - (doorgaan met iets) - '''voortzetten''' (''het beleid wordt voortgezet'')
Regel 325 ⟶ 322:
* verwittigen - '''informeren, waarschuwen'''
* ! voormiddag - '''morgen''', in de voormiddag = 's morgens
* vriezen - vervoeging is vroor, gevroren, niet vroos, gevrozen
* [[Vereniging zonder winstoogmerk|Vzw]] (Vereniging zonder winstoogmerk) - '''stichting''' (niet precies hetzelfde)
 
Regel 334 ⟶ 331:
* wegeniswerken - '''wegwerkzaamheden''' (regionaal)
* welgekomen - '''welkom'''
* welstellend - '''welgesteld (rijk)''' (''welgestelde boeren'')
* werf, werk - (waar gebouwen e.d. gebouwd worden) - '''bouwplaats'''
* ! wijsheidstand - '''verstandskies'''
Regel 343 ⟶ 340:
 
==X==
 
 
==Y==
 
 
==Z==
* zagen - '''zeuren'''
* zegde(n) - (o.v.t. 'zeggen') - '''zei(den)'''
* zeker en vast - '''vast en zeker'''
* zekering - '''stop''' (zie ook 'plomb'), zekering ook normaal ABN voor "stop"
* zetel - (zitmeubel) - '''fauteuil''', '''bank''', '''stoel'''
* zever - '''onzin'''
* ziekenkas - '''ziekenfonds'''
* zij die - na voorzetsel of als voorwerpsvorm: '''hen die''' (''voor hen die het nog niet wisten...'')
* zodus - '''dus'''
Regel 364 ⟶ 359:
}}
 
[[categorieCategorie:Wikipedia:Richtlijnen|Nederlands, Belgisch]]