Turkoois (mineraal): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
toevoeging dat het kryptokristallijn is en dat het in Turkije niet voorkomt
Xqbot (overleg | bijdragen)
k robot Erbij: bg:Тюркоаз; cosmetische veranderingen
Regel 1:
{{Infobox mineraal|
| naam = Turkoois
| plaatje = [[ImageBestand:Turquoise with quartz.jpg|250px]]
| formule = CuAl<sub>6</sub>(PO<sub>4</sub>)<sub>4</sub>(OH)<sub>8</sub>·4(H<sub>2</sub>O)
| streep = Wit, blauwachtig
Regel 32:
Het [[mineraal]] '''turkoois''' (spreek uit: ''tur-kooi-s'') is een [[hydraat|gehydrateerd]] [[koper (element)|koper]]-[[aluminium]]-[[fosfaat]] met de [[chemische formule]] CuAl<sub>6</sub>(PO<sub>4</sub>)<sub>4</sub>(OH)<sub>8</sub>·4(H<sub>2</sub>O).
__NOTOC__
== Eigenschappen ==
Het groene, geelgrijze, lichtblauwe, maar typisch blauwgroene turkoois heeft een wasglans en een vaal blauwwitte [[streepkleur]]. Het kristalstelsel is [[triklien]] en de [[splijting (kristal)|splijting]] is perfect volgens het kristalvlak [001] en goed volgens [010]; overigens komt het nagenoeg alleen in kryptokristallijne vorme voor dus is de splijting in de praktijk niet waar te nemen. De gemiddelde [[soortelijke massa|dichtheid]] is 2,7 en de [[Hardheidsschaal van Mohs|hardheid]] is 5 tot 6. Turkoois is niet [[radioactiviteit|radioactief]].
 
== Naamgeving ==
Het mineraal turkoois is genoemd naar "[[Turkije]]", het land waar het via passeerde toen het mineraal voor het eerst [[Europa (continent)|Europa]] bereikte; het komt er overigens voor zover bekend niet voor.<ref>{{cite journal|author=King, R. J.|date=2002|title=Turquoise|journal=Geology Today|volume=18|issue=3|pages=110-114|accessdate= 15 December|accessyear=2004|url=http://www.blackwell-synergy.com/links/doi/10.1046/j.1365-2451.2002.00345.x/full/|
pages= 110-111}}</ref>.
De kleur turquoise (spreek uit: ''turkwaas'', ook [[cyaan]] genoemd) is genoemd naar dit mineraal.
 
== Voorkomen ==
Turkoois wordt voornamelijk gevonden als secundair mineraal in koper-[[Erts (mineraal)|ertsertsen]]en. De [[typelocatie]] is de [[Nisjapoer]] afzetting in [[Iran]]. Ook in de [[Sinaï (schiereiland)|Sinaï]] werd het mineraal gedolven en in [[Serabit el-Khadim]] is een [[tempel]] gewijd aan de Egyptische "''Vrouwe van Torquoise''", (de godin [[Hathor (Godin)|Hathor]]).
 
== Industriële toepassing ==
Turkoois wordt als [[halfedelsteen]] gebruikt. Tijdens het [[Ottomaanse Rijk]] werd turkoois als kostbaar mineraal geëxporteerd, vooral naar [[Iran|Perzië]]. Momenteel wordt turkoois in [[Mexico (land)|Mexico]], de [[Verenigde Staten]], [[Volksrepubliek China|China]] en Iran gewonnen. Imitatieturkoois werd voor het eerst in [[1972]] in [[Frankrijk]] gemaakt, maar de eigenschappen van deze imitatie verschillen van die van de natuurlijke variëteiten. Toch is de meest verkochte turkoois nu synthetisch.
 
== Zie ook ==
*[[Lijst van mineralen]]
 
== Externe link ==
*{{en}}[http://www.webmineral.com/data/Turquoise.shtml Turkoois op Webmineral.com]
== Referenties ==
<references />
 
Regel 64:
[[ar:فيروز (حجر كريم)]]
[[az:Firuzə]]
[[bg:Тюркоаз]]
[[ca:Turquesa (mineral)]]
[[cs:Tyrkys]]