Thema (taalkunde): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 3:
De term thema is door de [[School van Praag]] binnen de theorie van het [[functioneel zinsperspectief]] bedacht als onderdeel van de [[thema-rhema-verdeling]]. In wezen is het thema hetzelfde als het [[topic (taalkunde)|topic]]. Deze laatste term wordt algemener gebruikt.
 
Het thema staat over het algemeen vooraan en is meestal ook het [[onderwerp (zinsdeel)|onderwerp]]. Afhankelijk van waar preciesIn de nadrukvolgende opzinnen wordt gelegd in de zin kanis het thema echter ook andere zinsdelen betreffen, zoals het [[lijdend voorwerp|lijdend]] en het [[meewerkend voorwerp]]. Ook [[inhoudsbijzin]]nen kunnen als thema dienststeeds doen.cursief weergegeven:
 
== Voorbeelden ==
 
In de volgende zinnen is het thema steeds cursief weergegeven:
 
* ''Ik'' wil met hem praten.
 
* ''Met hem'' wil ik praten.
* ''Het meisje'' aaide de hond.
* ''De hond'' werd door het meisje geaaid.
 
Afhankelijk van waar precies de nadruk op wordt gelegd in de zin kan het thema echter ook andere zinsdelen betreffen, zoals het [[lijdend voorwerp|lijdend]] en het [[meewerkend voorwerp]]. Men spreekt in dit verband van een [[psychologisch onderwerp]], waarbij geen sprake is van een thema als semantische rol:
 
* ''Met hem'' wil ik praten.
* ''Die man'' heeft hij opgelicht.
 
Ook [[inhoudsbijzin]]nen kunnen als thema dienst doen:
 
* "''We moeten hier rustig over nadenken''", zei hij.