Tran-dynastie: verschil tussen versies

{{Zijbalk geschiedenis Vietnam}}

 

Sommige documenten zeggen dat de familie Tran stamt uit [[Fujian]] in [[Chinees keizerrijk|China]] en dat ze op een dag naar de Vietnamese kuststreken in het zuiden zijn verhuisd. Toen de [[Ly-dynastie]] begon te verzwakken, stond Tran Ly (''Trần Lý'') aan het hoofd van de Tran-familie, maar het was '''[[Tran Thu Do]]''' die de familie groot maakte. De familie Ly was decadent geworden en de macht viel uiteindelijk in de handen van Tran Thu Do. Nadat de zevenjarige keizerin [[Ly Chieu Hoang]] troonsafstand deed voor haar zesjarige man Tran Canh (''Trần Cảnh'', later keizer [[Tran Thai Tong]]) begon de tijd waarin de Tran-familie de plak zwaaide.

 

 

De eerste machthebbers van de Tran-dynastie droegen vissennamen, vanwege hun afkomst als vissers. Oorspronkelijk heette de familie Chep (''Chép'') of in het [[Chinese talen|Chinees]] [[:en:wikt:鯉|鯉]] (Vietnamese uitspraak: ''Lý'') wat "karper" betekent.

 

 

De 12de december vielen de Mongoolse legers onder leiding van generaal Uriyangqadai het Vietnamese Binh Le Nguyen (''Bình Lệ Nguyên'') aan. Keizer Thai Tong ging in hoogsteigen persoon het leger in de gevechten leiden. De Vietnamezen moesten aanvankelijk lichtjes terugtrekken. Raadgevers probeerden de keizers ervan te overtuigen zijn legers niet meer te leiden in de strijd. Le Tan (''Lê Tần'') raadde de keizer aan niet onmiddellijk alle troeven in te zetten maar eerder nu terug te trekken en later sterker te kunnen aanvallen.

De Mongolen vluchtten en onderweg plunderden ze wat ze konden. Keizer Thai Tong gaf adellijke titels aan enkele generaals en Le Tan kreeg de naam Le Phu Tran (''Lê Phụ Trần'') en de hand van de vorige keizerin [[Ly Chieu Thanh]].

 

In 1282 leidde de Mongoolse Yuan-generaal Sogatu vijfduizend soldaten over zee van [[Kanton (stad)|Kanton]] naar het [[koninkrijk Champa]] met de bedoeling Vietnam daarna vanuit het zuiden aan te vallen.

 

Vanaf dan begonnen de Vietnamezen meer en meer de overhand te krijgen. De Mongolen moesten zich terugtrekken tot achter de Lo-rivier (''sông Lô''). Bij Tay Ket werden de Mongoolse legers verslagen en generaal Sogatu werd onthoofd. Prins Omar slaagde erin te vluchten, ondanks de achtervolging van de Vietnamese keizer. De legers van prins Toghan werden verslagen door generaal Tran Hung Dao te Van Kiep. De Mongolen vluchtten het land uit en keerde terug naar China.

 

In [[1286]] stuurde de Mongoolse keizer [[Koeblai Khan]] opnieuw een leger van 500 000 manschappen naar het zuiden, bijgestaan door 300 oorlogsschepen, onder leiding van prins Toghan, bijgestaan door prins Omar en Auruyvci. De Vietnamese keizer mobiliseerde het leger weer.

 

De Mongoolse landtroepen gaven het wachten op en keerden terug. De Vietnamezen hadden ondertussen een nieuwe hinderlaag gelegd een weer werden de Mongolen verslagen. Omar werd gevangengenomen, Toghan wist met een deel van het leger te vluchten.

 

Na deze derde nederlaag wilde Koeblai Khan nog steeds niet opgeven. In de jaren die volgden, maakte hij veel plannen, maar het juiste moment wilde niet komen. Hij begon enkele keren, maar dan stierf zijn opperbevelhebber, dan stierf weer een andere hoge generaal. Tot in 1294 deed hij pogingen voor een nieuwe invasie, maar uiteindelijk stierf hij en zijn kleinzoon [[Chengzong]], die hem opvolgde, was niet geïnteresseerd in verdere verovering van Vietnam.

 

De Tran-keizers voerden hervormingen door op heel wat vlakken.

*Het land werd administratief onderverdeeld in 12 ''lộ'''s.

Het was tijdens de tijd van de Trans dat het [[chu nom]] populair werd, voornamelijk onder de impuls van Han Thuyen (''Hàn Thuyên'' of ook ''Nguyễn Thuyên''). Tijdens de regeerperiode van de Tran-dynastie was de belangrijkste godsdienst het [[Boeddhisme]]. De Trans waren vroom Boeddhisten en ze lieten heel wat tempels bouwen. Het [[Taoïsme]] bleef echter een belangrijke godsdienst bij het gewone volk.

 

Naast de oorlogen tegen de Chinese Mongolen van Koebilai Khan kende Vietnam in die tijd heel wat strubbelingen met buurland [[Laos]]. Het Laotiaanse leger kwam geregeld de grens over om te plunderen. Vooral de provincies [[Nghe An (provincie)|Nghe An]] en [[Thanh Hoa (provincie)|Thanh Hoa]] werden vaak getroffen. De Tran-keizers gingen vaak in hoogsteigen persoon hun troepen aanvoeren om de plunderaars terug te drijven.

 

Tijdens keizer [[Tran Du Tong]] was er in Champa ruzie over de troonopvolging en de Vietnamese keizer kwam tussenbeide. Hij werd echter tweemaal verslagen. De macht van de Tran-dynastie was toen aan het afnemen en Champa slaagde erin de Vietnamese hoofdstad [[Thang Long]] (nu [[Hanoi]]) in te nemen en te plunderen. Daarna keerden ze echter weer huiswaarts. Uiteindelijk werden ze in [[1390]] verslagen door de jonge generaal Tran Khat Chan (''Trần Khát Chân''). Daarna heeft Champa Vietnam nooit meer aangevallen.

 

Het huis van de Trans kende een lange glorietijd, met als hoogtepunten het verslaan van de Mongolen en de Champanen. Maar vanaf de dood van [[Tran Minh Tong]] ging het achteruit. Keizer [[Tran Du Tong]] gaf zich volledig over aan de plezieren des vlezes zodat het huis decadent werd en uiteindelijk de troon verloor.

 

Heel wat hovelingen begonnen een tegenoffensief in de vorm van een geheim genootschap dat als doel had Quy Ly van zijn plaats te duwen. Hun plannen werden echter ontdekt en ze werden gevangengenomen en zo'n 370 personen werden gedood. In [[1400]] zette Quy Ly keizer Thieu De af en riep hij zichzelf tot keizer uit. Dat was het einde van Tran- en het begin van de [[Ho-dynastie]].

 

*[[Lijst van keizers van de Tran-dynastie]]

*[[Ho-dynastie]]

*[[Koninkrijk Champa]]

 

*{{vi}} [http://www.informatik.uni-leipzig.de/~duc/sach/dvsktt/ Đại Việt sử ký toàn thư] - Elektronische versie

*{{vi}} [http://vnexpress.net/Vietnam/Khoa-hoc/2006/12/3B9F14E4/ Dấu vết 'kinh đô thứ hai' của nhà Trần] - "Sporen van de 'tweede hoofdstad' van de Tran-dynastie".

[[Categorie:Vietnamese dynastie]]

 

[[de:Tran-Dynastie]]

[[en:Trần Dynasty]]