Saracenen: verschil tussen versies

== '''Saracenen als moslims''' ==

 

== '''Oud testament''' ==

 

Bij de aankondiging van de geboorte van Ishmaël werd deze door een engel van Jahwe als volgt omschreven: “Een wilde ezel in de steppe wordt hij, zijn hand gaat omhoog tegen allen [in agressie, eJ], de handen van allen tegen hem; al zijn broers trotseert hij!” Deze Bijbelpassage werd door bijvoorbeeld de lezers van de Etymologiae van Isidorus van Sevilla gezien als een voorspelling van de gewelddadige opkomst van de Arabisch islamitische volken. Saraceen is in deze lezing, volgens Isidorus dus, een corrupte vorm en het zou beter zijn over ‘Agarenen’ of ‘Ismaëlieten’ te spreken, aangezien dat de eigenlijke stamouders van de Arabieren zouden zijn. De corrupte vorm is in de loop der tijden echter toch het gebruikelijkst gebleven.

 

Door hun heidense veelgodendom lijken Saracenen in veel opzichten op de prechristelijke Romeinen. Beide zijn vijanden van het ‘ware geloof’ en vervolgden van tijd tot tijd christenen. Deze overeenkomsten leidden tot een verregaande identificatie van de twee met elkaar. In zoverre zelfs dat het woord ‘Saraceen’ gebruikt kon worden om de bewoners van het Imperium Romanum aan te duiden in een tijd dat Mohammed nog niet geboren was. Zo beschrijft de Roman van Lancelot een ontmoeting tussen Josef van Arimathea – een tijdgenoot van Jezus van Nazareth – en een Saraceen ergens in de wouden van Engeland. Ook de Frankische koning Clovis wordt in de Oudfranse Floovant omschreven als ‘Saraceen’ voordat hij zich tot het christendom bekeert. In andere werken worden soms Saksen, Friezen, Vikingen of Wenden als Saracenen opgevoerd. Het woord ‘Saraceen’ is dus haast synoniem geworden met ons huidige woord ‘heiden’: niet-christen. Andersom is het ook zo dat met het woord ‘heyden’ vaak een moslim bedoeld wordt.

Het woord ‘mammeth’ – of een variatie daarop, een verbastering van Mohammed – krijgt eveneens andere connotaties, waarbij de grens tussen de islam als religie en het heidendom vervaagt. Zo wordt het gebruikt als het eigenlijke woord voor ‘afgodsbeeld’. Op de dertiende eeuwse wereldkaart van Hereford kon bijvoorbeeld het oudtestamentische ‘gouden kalf’, dat tijdens de exodus aanbeden werd door de Israëlieten, aangeduid worden als een ‘Mahom’. Hier heeft dezelfde betekenisverbreding plaatsgevonden als bij ‘Saraceen’. De moslims zouden afgodenaanbidders zijn, die hun ‘mammeth’ aanbaden in ‘mammerien’. Deze weergave van de islam komt natuurlijk geenszins overeen met het strikte monotheïsme en de afbeeldingrestricties van de religie. Vaak is deze visie dan ook afgedaan als onwetendheid of desinteresse. Toch vormt het gebruik van deze ficties een samenhangend systeem. De auteurs van de epische ridderverhalen putten bewust uit een geaccepteerde weergave van het Saraceense veelgodendom: de Tervagant conventie. Dit komt niet overeen met enig daadwerkelijk bestaand geloof, maar vormt binnen de verschillende verhalen van de conventie wel een structureel volgehouden coherent beeld van het heidendom.

 

[[Categorie:Volk in Afrika]]