Gebonden morfeem: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
Een '''gebonden morfeem''' is in de [[taalkunde]] een [[morfeem]] dat niet zelfstandig (als [[lexeem]]) kan functioneren. Een ''vrij morfeem'' kan dit wel, en neemt dan iets van de betekenis mee van het woord waar het oorspronkelijk bij hoorde mee.
 
Een voorbeeld: het woord '''struikrovers''' bestaat uit vier morfemen, te weten:
In het [[Engels]] en [[Nederlands]] zijn nagenoeg alle [[affix]]en gebonden morfemen. Vrije morfemen kunnen als morfeem en als zelfstandig woord dienst doen. In het Engels komt dit soort woorden meer voor dan in het Nederlands, omdat woorden in een [[afleiding (taalkunde)|afleiding]] minder vaak van vorm veranderen (bijv. ''ship-ment'').
#het vrije morfeem 'struik'
#het vrije morfeem 'roof'
#het gebonden morfeem en suffix 'er'
#het gebonden morfeem en suffix 's'
 
In hetde [[Engels]]meeste en [[Nederlands]]talen zijn nagenoeg alle [[affix]]en gebonden morfemen. Vrije morfemen kunnen als morfeem en als zelfstandig woord dienst doen. In het Engels komt dit soort woorden wat meer voor dan in het Nederlands, omdat woorden in een [[afleiding (taalkunde)|afleiding]] in het Engels minder vaak van vorm veranderen (bijv. ''ship-ment'').
Het uiterste geval van een gebonden morfeem is het ''unieke morfeem'', een morfeem dat in slechts één samenstelling of afleiding voorkomt (in het Engels wordt dit ook wel een ''cranberry morpheme'' genoemd, naar het unieke morfeem ''cran-''). Het betreft hier meestal een overblijfsel van een affix of grondwoord dat in eerder taalfasen wel algemeen gebruikt werd.
 
Het uiterste geval van een gebonden morfeem is het ''unieke morfeem'', een morfeem dat in slechts één samenstelling of afleiding voorkomt. In het [[Engels]] heet zoiets een '''cranberry morpheme''', omdat het prefix ''cran-'' op zichzelf geen betekenis heeft en uitsluitend in het woord ''cranberry'' voorkomt. Het betreft hier meestal een overblijfsel van een affix of grondwoord dat in eerder taalfasen wel algemeen gebruikt werd. Een voorbeeld van een Nederlands uniek morfeem is het eerste deel van de samenstelling ''mors-dood'', dat eigenlijk "plotseling" betekent.
 
[[Categorie: Morfologie (taalkunde)]]