Duitse Rijksdagverkiezingen 1933: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Robbot (overleg | bijdragen)
k Botgeholpen doorverwijzing: Lagerhuis - Verwijzing(en) gewijzigd naar Lagerhuis (politiek)
Xqbot (overleg | bijdragen)
k robot Erbij: uk:Вибори до Райхстагу 1933; cosmetische veranderingen
Regel 7:
De rijksdagverkiezingen van 5 maart 1933 werden, dankzij nazi-intimdatie en repressie, gewonnen door de [[NSDAP]]. De NSDAP verwierf 288 zetels, een winst van 92 zetels. Tegen de verwachting van [[Adolf Hitler|Hitler]] in verkreeg de NSDAP ''niet'' de meerderheid in de Rijksdag. De partij verkreeg namelijk 43,9% van de stemmen. De verliezen voor de voornaamste oppositiepartijen, de sociaaldemocraten ''([[Sozialdemokratische Partei Deutschlands]])'' en de communististen ''([[Kommunistische Partei Deutschlands]])'' waren beperkt (resp. -1 en -19). Verlies was er overigens voor alle partijen, behalve voor de [[Duitse Centrumpartij]] ''(Deutsche Zentrumspartei)'' en de [[Duitse Democratische Partij|Duitse Staatspartij]] ''(Deutsche Staatspartei)''.
 
== Uitslag ==
[[AfbeeldingBestand:Plakat Hugenberg Papen Seldte 1933.jpg|thumb|right|Verkiezingsposter van het rechtse [[Strijdfront Zwart-Wit-Rood]] ''(Kampffront Schwarz-Weiß-Rot)''</small>]]
 
{| class="prettytable"
Regel 14:
!colspan="2"| Partij !! % !! zetels
|-
| [[ImageBestand:Flag of Germany 1933.svg|50px]] || [[Nationaal-Socialistische Duitse Arbeiderspartij]]<br />''(Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei)'' || 43,9% || 288 (+92)
|-
| [[ImageBestand:SPD old.JPG|50px]] || [[Sociaaldemocratische Partij van Duitsland]]<br />''(Sozialdemokratische Partei Deutschlands)'' || 18,3% || 120 (-1)
|-
| [[ImageBestand:Hammer and sickle.svg|50px]] || [[Communistische Partij van Duitsland]]<br />''(Kommunistische Partei Deutschlands)'' || 12,1% || 83 (-19)
|-
| [[ImageBestand:Flag of Deutsche Zentrumspartei.svg|50px]] || [[Duitse Centrumpartij]]<br />''(Deutsche Zentrumspartei)'' || 11,3% || 73 (+3)
|-
| [[AfbeeldingBestand:Flag of the German Empire.svg|50px]] || [[Strijdfront Zwart-Wit-Rood]]<br />''(Kampffront Schwarz-Weiß-Rot)''<br /><small>[[Duitse Nationale Volkspartij]] ''(Deutschnationale Volkspartei)''<br />[[Stahlhelm]] ''(Stahlhelm)''<br />[[Landbond (Duitsland)|Landbond]] ''(Landbund)''</small></br> || 8,0% || 52 (-)
|-
| [[AfbeeldingBestand:Flag of Bavaria (lozengy).svg|50px]] || [[Beierse Volkspartij]]<br />''(Bayerische Volkspartei)'' || 2,7% || 19 (-1)
|-
| || [[Duitse Volkspartij]]<br />''(Deutsche Volkspartei)'' || 1,1% || 2 (-9)
|-
| || [[Christelijk-Sociale Volksdienst]]<br />''(Christlich-Sozialer Volksdienst)'' || 1,0% || 4 (-1)
|-
| [[AfbeeldingBestand:Flag of Germany.svg|50px]] || [[Duitse Democratische Partij|Duitse Staatspartij]]<br />''(Deutsche Staatspartei)'' || 0,9% || 5 (+3)
|-
| || [[Duitse Boerenpartij]]<br />''(Deutsche Bauernpartei)'' || 0,4% || 3 (+1)
|-
| || [[Landbond]]<br />''(Landbund)'' || 0,2% || 1 (-1)
|-
|colspan="4"| Bron: [http://www.dhm.de/lemo/objekte/statistik/wa19333/index.html dhm.de]
Regel 41:
|}
 
<center>[[ImageBestand:Reichstag - 1933.png|thumb|300px]]</center>
 
== Kaarten ==
[[AfbeeldingBestand:Reichstagswahl 1933.png|thumb|left|<small>In 33 van de 35 [[kieskring]]en werd de [[NSDAP]] de sterkste partij</small>]]
[[AfbeeldingBestand:NSDAP Wahl 1933.png|thumb|right|<small>Stemaandeel van de NSDAP</small>]]
 
== Einde van de [[Rijksdag (Duitsland)|Rijksdag]] ==
Kort na de verkiezingen, op 23 mei, stemde de nieuwe Rijksdag - die bijeenkwam in het ''[[Krolloper]]'' ("Kroll Opera Huis") - vóór de ''[[Machtigingswet (1933)|Ermächtigungsgesetz]]'' die Hitler volmachten gaf en hem in staat stelde om zonder tussenkomst van de Rijksdag te regeren<ref>Voor stemden praktisch alle partijen - soms onder dwang van de fractieleiders - met uitzondering van de SPD; de KPD was formeel niet verboden, doch deze partij was het politieke leven onmogelijk gemaakt.</ref>. Hiermee kwam er een einde aan de belangrijke rol die de Rijksdag speelde tijdens de [[Weimarrepubliek]]. Onder Hitler (1933-1945) bleef de Rijksdag weliswaar in functie, maar was niet meer dan een applausmachine voor de ''[[Führer]]''. In 1945 werd de Rijksdag afgeschaft, in 1949, met de stichting van de [[Bondsrepubliek Duitsland]] en de [[Duitse Democratische Republiek]] kwamen de [[Bondsdag]] ''(Bundestag)'' (BRD) en de ''[[Volkskammer]]'' (DDR) als [[Lagerhuis (politiek)|lagerhuizen]] tot stand.
 
== Verwijzing ==
<div style="font-size: 85%">
<references/>
</div>
 
== Zie ook ==
*[[Rijksdagverkiezingen van november 1932]]
*[[Verkiezingen in Duitsland]]
*[[Rijksdagverkiezingen]]
 
== Externe link ==
*{{de}} [http://www.dhm.de/lemo/objekte/statistik/wa19333/index.html www.dhm.de/lemo/objekte/statistik]
 
Regel 71:
[[es:Elecciones parlamentarias de Alemania de 1933]]
[[fr:Élections législatives allemandes de 1933]]
[[uk:Вибори до Райхстагу 1933]]