Kaarlo Juho Ståhlberg: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k robot Erbij: ka:კარლო იუჰო სტოლბერგი |
Linkfix ivm sjabloonnaamgeving met AWB |
||
Regel 1:
[[
'''Kaarlo Juho Ståhlberg''' ([[Suomussalmi]], [[28 januari]] [[1865]] - [[Helsinki]], [[22 september]] [[1952]]) was een [[Finland|Fins]] politicus. Van [[1919]] tot [[1925]] was de eerste [[Lijst van staatshoofden van Finland|president van Finland]].
Hij werd geboren met de naam ''Carl Johan Ståhlberg'', maar later nam hij de Finse voornamen ''Kaarlo Juho'' aan.
Ståhlberg volgde onderwijs aan het [[lyceum]] en studeerde daarna [[rechten]]. In 1889 verwierf hij de doctorstitel. Nadien was hij werkzaam als jurist. Hij begon zijn politieke carrière als lid van de ''Vooruitgangspartij'' en hij werd in de [[Senaat (Groothertogdom Finland)|Senaat]] van het [[Finland|Groothertogdom Finland]] gekozen. Hij verzette zich tegen de [[russificatie]]politiek die rond 1900 werd ingevoerd. Later sprak hij zich uit vóór een grondwettelijke hervorming, algemeen en enkelvoudig [[kiesrecht]] voor mannen en vrouwen.
Van 1908 tot 1918 was Ståhlberg hoogleraar [[bestuursrecht]] aan de [[Universiteit van Helsinki]]. In 1917 werd hij, na de [[Februarirevolutie (1917)|Februarirevolutie]], voorzitter van het Grondwetgevende Comité en stelde hij samen met de andere leden van het Comité een [[republiek|republikeinse]] en [[democratie|democratische]] [[grondwet]] op. In [[november]] [[1917]] werd [[Finland]] een [[onafhankelijkheid (staatkunde)|onafhankelijke]] staat. In [[1918]] landde er een [[Duitsland|Duitse]] expeditiemacht in [[Finland]] om samen met het [[Witte Leger]] het revolutionaire [[Rode Leger (Sovjet-Unie)|Rode Leger]] van de [[Socialistische Radenrepubliek Finland]] ([[februari]]-[[april]] [[1918]]) te verslaan. Premier [[Pehr Evind Svinhufvud]] steunde daarna de kandidatuur van de Duitse prins [[Väinö I van Finland|Frederik Karel van Hessen]] (familie van keizer [[Wilhelm II van Duitsland]]). Ståhlberg's republikeinse grondwet verdween tijdelijk in de ijskast.
Regel 12:
Als president voerde Ståhlberg een democratisch bewind. Zijn buitenlandpolitiek was gericht op [[Polen]], [[Groot-Brittannië]] en [[Frankrijk]]. Zijn pogingen om de betrekkingen met de [[Entente]]-mogendheden (Verenigd Koninkrijk, Frankrijk) te verbeteren waren echter niet altijd succesvol. Minder toenadering zocht hij tot [[Duitsland]] en [[Zweden]], hoewel de verstandhoudingen met die landen goed bleven. In zijn binnenlandse politiek moest hij steeds nieuwe regeringen benoemen, omdat in de jonge staat er steeds regeringswisselingen waren. Tijdens zijn presidentschap (1919-1925) waren er maar liefst 9 regeringen.
Ståhlberg stelde zich in [[1925]] niet meer herverkiesbaar voor het presidentschap. Hij werd gekozen in het Constitutionele Hof van [[Finland]].
In [[1930]] werden Ståhlberg en zijn vrouw gegijzeld door leden van de rechts-radicale [[Lapua-beweging]]. Leden van Lapua-beweging wilden hem naar de [[Sovjet-Unie]] sturen. (De betrekkingen tussen de USSR en Finland waren niet goed.) Uiteindelijk liet de Lapua-beweging Ståhlberg vrij. Door dit incident brokkelde de aanhang van de [[Lapua-beweging]] verder af.
[[
Ståhlberg stond bekend als een verlegen man. Hij was wel erg zorgvuldig en bereidde al zijn publieke optredens tot in de puntjes voor. Hij bestreed zowel extreem-rechts als extreem-links. Hij was een goede democraat. Hij was actief binnen de Finse geheelonthoudersbeweging.
Ståhlberg hertrouwde toen hij weduwnaar was geworden.
{{Opvolging
|
▲'''Regentschap'''
▲|bgcolor=dddddd width="50%" align="center" | [[Lijst van staatshoofden van Finland|President van Finland]]<br>
1919-1925
| volgende=[[Lauri Kristian Relander]]▼
▲[[Lauri Kristian Relander]]
▲|}
[[Categorie:President van Finland|Stahlberg, Kaarlo Juho]]
▲{{Navigatie Presidenten van Finland}}
[[de:Kaarlo Juho Ståhlberg]]
| |||