Jakub Šimon Jan Ryba: verschil tussen versies

114 bytes verwijderd ,  14 jaar geleden
-htmlcodes, -htmlentities
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
RudolphousBot (overleg | bijdragen)
-htmlcodes, -htmlentities
Regel 1:
[[Afbeelding:JJryba.jpg|thumb|rechts|200px|Jakub ŠimonŠimon Jan Ryba]]
'''Jakub ŠimonŠimon Jan Ryba''' (ook: '''Peace''', of: '''Poisson''', en ook: '''Rybaville''') ([[PřešticePřeštice]], [[26 oktober]] [[1765]] - [[Rožmitál pod Třemšínem|Rožmitál]], [[8 april]] [[1815]]) was een Tsjechisch [[componist]], [[muziekpedagoog]] en [[dirigent]].
 
== Levensloop ==
Regel 7:
Rond 1773 verhuist het gezin Ryba naar het buurdorp Nepomuk, waar de kleine Jakub ook naar school gaat. Daarnaast krijgt hij van vader Jakub Jan les in zang, viool, cello, orgel en later ook compositie. Hij heeft talent, want als hij tien is componeert hij al en kan hij zijn vader op het [[orgel]] vervangen. Dorpskapelaan Václav Held leert hem Latijn en Grieks.
 
In 1780 gaat hij in [[Praag]] studeren aan het Piaristengymnasium, waar hij onder meer les krijgt van de componisten [[Josef Ferdinand Norbert Seger]] en [[Leopold Antonín KoželuhKoželuh]]. Om in de kosten te voorzien speelt
hij cello in het orkest van het seminarie Sv. Václav en orgel in enkele kerken. Zijn droom is een beroemd componist en dirigent te worden.
 
Regel 13:
 
In 1784 schrijft zijn vader hem dat in Nepomuk de post van hulpschoolmeester vrij is. Jakub
breekt zijn studie af, solliciteert en krijgt de baan mits hij aantoont dat hij daartoe vaardig is. Een snelle cursus (bij zijn vader?) helpt hem daaraan te voldoen. In 1786 gaat hij naar MnišekMnišek, waar hij zijn oom, ook schoolmeester en cantor, helpt en tegelijk verder studeert. Ruim een jaar later vindt hij toch een baan, want op [[11 februari]] [[1788]] wordt hij cantor in RožmitálRožmitál pod TřemšinemTřemšinem en organist in de plaatselijke kerk PovýšeníPovýšení sv. KrřižeKrřiže. Twee jaar later trouwt hij met Anna Langlerová. Het paar krijgt dertien kinderen waarvan er zes op jeugdige leeftijd overlijden.
 
In RožmitálRožmitál gaat het anders dan Ryba had gedroomd. Zijn pogingen om het [[onderwijs]] te her-
vormen volgens de richtlijnen van keizer [[Jozef II van het Heilige Roomse Rijk|Jozef II]] vallen niet goed. Sprak Ryba van huis uit Duits, in RožmitálRožmitál ontwikkelt hij een groeiende voorkeur voor de eigen Tsjechische taal, die hij ook gebruikt in kerkelijke muziek. Zijn muzikale opvattingen bezorgen hem de ergernis van pastoor Zachar en een deel van de dorpsbevolking pruimt de nieuwlichter niet echt. Een verzoening met de pastoor mag niet baten, Ryba voelt zich miskend en raakt daardoor teruggetrokken en depressief. Tenslotte maakt hij, 49 jaar oud, op [[8 april]] [[1815]] in de bossen buiten RožmitálRožmitál een einde aan zijn leven.
 
== Werken ==
Ryba’sRyba’s oeuvre beslaat rond de 1500 werken, liederen, aria's, kamermuziekwerken in velerlei soorten, concerten, symfonieën en ook veel kerkmuziek. Veel ervan is gebruiksmuziek, zoals je van een dorpscantor mag verwachten. Het is niet verwonderlijk dat er kerstmuziek
bij zit. Kerst is tenslotte al eeuwenlang het meest aansprekende christelijke feest. Ryba's bekendste werk is een soort herdersspel in negen delen die elk de titel van de delen van een mis hebben, de ''ČeskáČeská mšemše vánočnívánoční'' oftewel ''Boheemse Kerstmis''.
 
De dorpsschoolmeester verloochende zich evenmin want Ryba schreef ook veel voor kinderen, zoals een reeks kerstliederen voor tweestemmig kinderkoor en instrumenten, die hij zelf pastorales noemde. Het bekendste exemplaar daarvan is ''Spi, spi, nevíňátko'', voor sopraan, alt, kinderkoor, dudelzack, klavecimbel en orkest.
 
Opmerkelijk genoeg vind je zijn depressiviteit niet terug in zijn merendeels vrolijke en zeer melodieuze muziek. Zijn boek PočátečníPočáteční a všeobecnívšeobecní základové ke všemuvšemu uměniuměni hudebnimu, waarin hij vooral de grondslag legt voor de muziektheorie in de Tsjechische taal, verscheen pas na zijn dood in druk.
 
== Composities ==
205.147

bewerkingen