Versie van 21 mrt 2009 08:04 bewerken Buzz-tardis (overleg \| bijdragen) 1.381 bewerkingen k "de het" -de ← Oudere bewerking		Versie van 27 apr 2009 22:19 bewerken ongedaan maken GeertE (overleg \| bijdragen) 106 bewerkingen k av Nieuwere bewerking →
Regel 1: '''Aliquot''' is een wat deftigere benaming voor [[samengestelde vulstem]], ~~welke~~die te vinden ~~zijn~~is op [[Pijporgel\|orgel]]s. De meest bekende is de [[mixtuur]], welke het orgel de typische mixtuurklank verleent. De benaming samengestelde vulstem houdt in dat er bij het indrukken van een toets, met alleen dit register ingeschakeld, meerdere pijpen van verschillende toonhoogtes tegelijk weerklinken. Een aliquot kan 2 pijpen per toets hebben (2 korig of 2 sterk genaamd), maar kan ook 12 pijpen per toets hebben. Dit laatste komt voor in de [[Nieuwe Kerk (Amsterdam)\|Nieuwe Kerk]] in Amsterdam (de Scherp van het Rugwerk). Oorspronkelijk zijn orgels als volledige aliquoten gebouwd, doordat het pijpwerk van orgels op zogenaamde blokladen werden geplaatst, die geen klankdifferentiaties toelieten. Pas bij de toepassing van andere windladen, sleep-, spring of kegellade (de laatste pas in de 19e eeuw) kon men naar keuze de registers laten weerklinken. In eerste instantie zijn de aliquoten alleen plenumregisters, bijv mixtuur en/of scherp, later worden er ook aliquoten als soloregisters gebouwd ([[sexquialter]], [[cornet (muziekinstrument)\|cornet]], [[cimbel]]). Vaak zijn de laatste kleiner van samenstelling.

Aliquotregister: verschil tussen versies