Staat van Slovenen, Kroaten en Serven: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Rubinbot (overleg | bijdragen)
Rudolphous (overleg | bijdragen)
-small en spelling
Regel 1:
{{Infobox historisch land
| Naam in Landstaal=<small><small>Država Slovencev, Hrvatov in Srbov<br>Država Slovenaca, Hrvata i Srba<br>Држава Словенаца, Хрвата и Срба</small></small>
| Voor1=Oostenrijk-Hongarije
| Vlag_Voor1=Flag of Austria-Hungary 1869-1918.svg
Regel 29:
| Noten=
}}
 
[[Afbeelding:postzegelSHS.jpg|thumb|140px|SHS-postzegel uit 1919]]
De '''Staat van Slovenen, Kroaten en Serven''' (Staat SHS) was een intermezzo in de nasleep van de ontmanteling van het [[Oostenrijk-Hongarije|Oostenrijks-Hongaarse Rijk]]. De internationaal niet-erkende Staat SHS omvatte nagenoeg alle gebieden in Oostenrijk-Hongarije die overwegend door [[Slovenië|Slovenen]], [[Kroatië|Kroaten]] en [[Servië|Serven]] bewoond werden, grofweg de noordelijke helft van het latere Joegoslavië.
Regel 36 ⟶ 35:
De Staat SHS had een confederaal karakter en bestond uit verschillende nationale raden, waarvan de belangrijkste: Raad voor Slovenië en Istrië ([[16 augustus]]), Raad voor Kroatië en Slavonië, Raad voor Dalmatië en Raad voor Bosnië ([[24 september]]). Op [[6 oktober]] [[1918]] werd de overkoepelende Nationale Raad met zetel in [[Zagreb]] gevestigd, die op [[29 oktober]] [[1918]] de vereniging van alle Zuid-Slaven in de nieuwe Staat SHS besloot. President was de Sloveen [[Anton Korosec|Anton Korošec]], als vicepresident fungeerde de uit Kroatië afkomstige Serviër [[Svetozar Pribicevic|Svetozar Pribićević]].
 
Deze nieuwe staat was internationaal niet erkend, maar onderhield wel betrekkingen met meerdere landen ([[Oostenrijk]], [[Hongarije]], [[Tsjecho-Slowakije]], [[Polen]] en [[Denemarken]]). Het voornaamste probleem voor de Staat SHS bestond uit het ontbreken van stabiele grenzen. De situatie rond de noordgrens met Oostenrijk was explosief, omdat zowel [[Stiermarken (gebied)|Stiermarken]] als [[Karinthië (gebied)|Karinthië]] etnisch gemengde gebieden waren, waar een besluit moest vallen tot welk land deze gebieden zouden gaan horen. De westgrens vormde een nog groter probleem, omdat [[Italië|Italiaanse]] troepen na de [[Oostenrijk-Hongarije|Oostenrijks-Hongaarse]] wapenstilstand van [[3 november]] [[1918]] het land waren binnengemarcheerdbinnen gemarcheerd en grote delen van [[Dalmatië (regio)|Dalmatië]], [[Slovenië]] en [[Istrië (schiereiland)|Istrië]] op grond van het [[Pact van Londen]] bezet hielden. Zo werd [[Triëst (stad)|Triëst]] op [[5 november]], [[Gorizia (stad)|Gorizia]] op [[6 november]] en vervolgens ook [[Rijeka]] op [[12 november]] (door [[Gabriele D'Annunzio]]) ingenomen.
 
==Vereniging met het [[Koninkrijk Servië]]==
Om aan verdere escalatie te ontkomen werd vanaf het begin overlegd met Servië om tot een gezamenlijke staat te komen. Op [[1 december]] [[1918]] werd tot het [[Koninkrijk van Serviërs, Kroaten en Slovenen]] besloten, waarbij autonomie van de verschillende volkeren gewaarborgd zou worden, hetgeen definitief een illusie bleek na het aannemen van de nieuwe [[grondwet]] op [[28 juni]] [[1921]] ([[Vidov dan]]). De verschillende nationale Raden bleven formeel nog tot eind 1918 in werking, sommige structuren bleven dat nog tot 1921 (tot inwerkingtredenhet inwerking treden van de grondwet).
 
==Terugblik==
Regel 50 ⟶ 49:
[[Categorie:Geschiedenis van Montenegro]]
[[Categorie:Joegoslavië]]
[[Categorie:Historisch land in Europa|JoegolsavieJoegoslavie]]
[[Categorie:Historisch land tijdens de Eerste Wereldoorlog]]