Paul von Lettow-Vorbeck: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
+afb (commons), + {{Commonscat|Paul Emil von Lettow-Vorbeck}} |
stuk uitgebreid + nog wat plaatjes erbij, met dank aan het Bundesarchiv |
||
Regel 1:
{{wrapper}}
[[Afbeelding:Bundesarchiv Bild 183-2007-0621-500, Paul Emil von Lettow-Vorbeck.jpg|thumb|right|Paul von Lettow-Vorbeck in 1904]]▼
| [[Afbeelding:
|-
'''Paul Emil von Lettow-Vorbeck''' ([[Saarlouis]], [[20 maart]] [[1870]] - [[Hamburg]], [[9 maart]] [[1964]]) was een [[Duitsland|Duits]] [[generaal]] die furore maakte in de [[Eerste Wereldoorlog]] toen [[Duits Oost-Afrika]] binnen werd gevallen door geallieerde troepen.▼
| [[Afbeelding:Vorbeck-Schnee.jpg|thumb|right|Fotomontage: Paul von Lettow-Vorbeck (links) met gouverneur [[Heinrich Schnee]] (rechts) van [[Duits Oost-Afrika]]]]
|-
▲| [[Afbeelding:Bundesarchiv Bild
|-
| [[Afbeelding:Bundesarchiv Bild 105-DOA3056, Deutsch-Ostafrika, Askarikompanie.jpg|thumb|right|Askari's]]
|-
| [[Afbeelding:Bundesarchiv Bild 105-DOA3100, Deutsch-Ostafrika, Artillerie.jpg|thumb|right|Een van de kanonnen van de ''Königsberg'']]
|}
▲'''Paul Emil von Lettow-Vorbeck''' ([[Saarlouis]], [[20 maart]] [[1870]] - [[Hamburg]], [[9 maart]] [[1964]]) was een [[Duitsland|Duits]] [[generaal]] die
Von Lettow-Vorbeck was bevelhebber van de Duitse troepen in deze Duitse [[Kolonie (staatkundig)|kolonie]] en wist met een leger van ongeveer 2000 man, inclusief veel inheemse soldaten (die hij ook deels had opgeleid), een leger van ongeveer 100.000 man gedurende vier [[jaar]] lang bezig te houden.
De Saksische koning benoemde hem tot Ridder in de exclusieve [[Militaire Orde van Sint-Hendrik]].
== Eerdere militaire loopbaan ==
In 1900 nam Von Lettow-Borbeck deel aan de internationale expeditie die de Boxer-opstand in China bestreed. Van 1904 tot 1906 was hij in Duits Zuid-West Afrika (thans Namibië) betrokken bij het bestrijden van de opstand van de Herero's en Hottentotten. Van 1907 tot 1913 was hij in Duitsland gelegerd. Eind 1913 kreeg hij het bevel over de ''Schutztruppen'' (het koloniale leger) in Duits Kameroen. Nog voor zijn vertrek werd dit gewijzigd: hij diende het bevel over de Schutztruppen in Duits Oost-Afrika op zich te nemen, waar bij op 13 april 1914 arriveerde.
== Activiteiten in de Eerste Wereldoorlog ==
Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in augustus 1914 was Von Lettow-Vorbeck commandant van een troepenmacht die bestond uit enkele honderden Duitse officieren en manschappen, gerecruteerde burgers, en enkele duizenden lokale troepen, aangeduid als Askari's (Swahili voor "soldaat"). Duits Oost-Afrika was omringd door vijandelijk gebied: Brits Oost-Afrika (thans Kenia) in het noorden, Belgisch Congo (thans Congo) in het oosten, Noord-Rhodesië (thans Zimbabwe) in het zuidoosten en Portugees Oost-Afrika (thans Mozambique) in het zuiden.
Schnee, de gouverneur van Duits Oost-Afrika, was voorstander van een neutraliteitspolitiek ten opzichte van de omringende landen; Von Lettow-Vorbeck, formeel zijn ondergeschikte, stond een meer aggressieve houding voor. Het Verenigd Koninkrijk nam echter het initiatief met een landing bij Tanga door Britse en Brits-Indische troepen op 1 december 1914. Deze landing werd een fiasco voor de Britten, die reeds op 6 december terugtrokken: de Duitse troepen kregen de beschikking over een grote hoeveelheid uitrusting.
Von Lettow-Vorbeck besloot een guerilla-oorlog te voeren teneinde zoveel mogelijk Britse troepen in Afrika vast te pinnen<ref>Hierbij wordt opgemerkt dat zijn tactiek die van een guerilla was, doch dat het daarbij meestal aanwezige doel, een revolutie te ontketenen, ontbrak.</ref>. Voor zijn uitrusting en munitie bleef hij grotendeels afhankelijk van hetgeen hij op de vijand kon buitmaken. Slechts éénmaal slaagde een Duits bevoorradingsschip, de ''Maria von Stettin'', erin door de blokkades heen te breken. (De wapens werden aangevuld met gedemonteerd geschut van de Duitse kruiser ''Königsberg'', die in november 1914 was uitgeweken naar de delta van de Rufiji, en daar de facto was opgesloten. Tevens werd een deel van de bemanning van de Königsberg aan de troepen van Von Lettow-Vorbeck toegevoegd.)
In de loop van de Eerste Wereldoorlog voerde Von Lettow-Vorbeck een zeer mobiele campagne, waarmee hij een groot aantal Britse en Zuid-Afrikaanse troepen (onder bevel van Smuts) van de Europese slagvelden wist af te houden. De veldtochten van Von Lettow-Vorbeck leidden echter in de door hem doorkruiste gebieden tot hongersnood, daar hij de voor zijn troepen (en hun dragers) benodigde voedselvoorraden eenvouden plunderde. Hij legde in de loop van de oorlog vele duizenden kilometers afvan het noorden van Duist Oost-Afrika (met expedities op Brits grondgebied) tot diep in Portugees Oost-Afrika, tot het noorden van Noord-Rhodesië.
Hij gaf zich pas op [[25 november]] [[1918]] over, 2 weken na de Duitse capitulatie. Von Lettow won nog een treffen bij de Kasama op 13 november, twee dagen na het ondertekenen van wapenstilstand. Eerst toen hoorde Von Lettow van een gevangen genomen Britse ordonnans dat er een wapenstilstand zou zijn gesloten.
Regel 16 ⟶ 39:
De Britten waren niet haatdragend. Zo was kort na oorlog generaal Von Lettow-Vorbeck in Londen als eregast aanwezig op een reünie van oud-strijders, die allen in Duits Oost-Afrika tot zijn tegenstanders hadden behoord. Hier toonde men een oprechte bewondering voor de moed en de prestaties van deze man die ruim vier jaar lang uit handen wist te blijven van een numeriek sterkere geallieerde tegenstander.
== Latere loopbaan ==
Na zijn terugkeer in Duitsland in maart 1919 werd Von Lettow-Vorbeck als een held onthaald, met een parade in Berlijn. Hij werd gezien als "de enige Duitse generaal die zich niet had overgegeven". In de tumulteuze periode voorafgaande aan de Weimar-republiek raakte Von Lettow-Vorbeck betrokken bij een aantal conservatieve groeperingen, onder meer als commandant van een ''Freikorps''. Naar aanleiding hiervan werd hij in 1920 uit het legel ontslagen. Van 1928 tot 1930 was hij lid van de ''Reichstag'' voor de rechts-conservatieve Deutschnationalen Volkspartei. na de machtsovername door de Nazi's trachtten deze van zijn nog steeds grote populariteit te profiteren. Hij wees diverse hem aangeboden posten echter af. In 1938 werd hij -ondanks zijn gevorderde leeftijd- wederom in het leger aangesteld; hij vervulde daarin geen militaire taken meer. Opmerkelijk is dat Von Lettow-Vorbeck bevriend raakte, en bleef, met zijn twee voornaamste tegenstanders: de Zuid-Afrikaanse generaal Smuts en de Britse inlichtingenofficier Meinertzhagen.
{{bron|bronvermelding=
* Paling, K.M. (1995) ''Galgemaal voor Pruisen'', 's-Gravenhage: BZZTôH. ISBN 90-6291-660-0
}}
{{referenties}}
{{Commonscat|Paul Emil von Lettow-Vorbeck}}
| |||