Band (bouwkundig): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Arend041 (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Aelske (overleg | bijdragen)
inhoud van het artikel spekhuis toegevoegd
Regel 1:
[[Image:Sint-Denijs - Pastorie 1.jpg|thumb|Muurbanden voor horizontale accuentering in de [[pastorie]] van [[Sint-Denijs]]]]
Een '''band''', '''spekband''' of '''speklaag''', is in de [[bouwkunst]] een [[horizontaal|horizontale]] versiering in een [[gevel]]. Vaak is het een doorlopende horizontale strook in baksteen of [[natuursteen]], aangebracht tussen de normale lagen [[baksteen]]. Een speklaag wordt meestal gebruikt om voor wat meer afwisseling of levendigheid te zorgen in een gevel. Lichte natuurstenen banden tussen donkere, vaak rode, lagen baksteen worden ook wel [[speklaag|speklagen]] of spekbanden genoemd.
 
==Limburgs "spekhuis"==
[[Image:Hunnecumwiki.JPG|thumb|300px|Het spekhuis in [[Hunnecum]] ]]
[[Afbeelding:HoesDeDaelNutwkped05.JPG|thumb|300px|Huis De Dael in [[Nuth (plaats)|Nuth]]]]
Een '''"spekhuis"''' is een gebouw dat is gemetseld van [[baksteen]] afgewisseld met horizontale [[band (bouwkundig)|banden]], de ''speklagen'', van [[mergel]] of andere [[natuursteen]]. In de loop der tijden worden de lagen steeds dunner en de baksteengedeeltes dikker. Van 3 tot 4 lagen baksteen in de [[17e eeuw]] naar 7 tot 8 lagen in de [[18e eeuw|18e]] en [[19e eeuw]].
 
==Historie==
In de [[16e eeuw]], het [[renaissance]]tijdperk, begint de toepassing van natuursteen in combinatie met baksteen vastere vorm te krijgen. In de daaropvolgende eeuwen zal dat veel decoratieve gebouwen opleveren. In [[België]] en in [[Limburg_(Nederland)|Limburg]] is een aantal [[kasteel|kastelen]] en [[boerderij]]en gebouwd in deze stijl, vaak gecombineerd met voluut- en krulgevels. De stijl krijgt hier de naam [[Maaslandse renaissance]].
 
Onder invloed van deze [[architectuur]] worden [[basement]]en, [[latei]]en, [[kapiteel|kapitelen]], deur- en vensterlijsten gemaakt van natuursteen. Vaak valt de keuze op de [[hardsteen]], afkomstig uit de [[Ardennen]]. De [[Naamse steen]] is een bekend voorbeeld. In [[Limburg_(Nederland)|Limburg]] en in België wordt [[mergel]]steen toegepast, als deze in de buurt aan de oppervlakte komt. Veel gebouwen krijgen gevels met speklagen.
 
Tot ca. [[1800]] zijn baksteen en mergel even duur. Als in de [[18e eeuw]] de baksteenfabricage goed op gang komt, raakt het gebruik van mergel op de achtergrond. Het wordt dan alleen nog gebruikt als materiaalbesparing, omdat door de grootte van de blokken het metselen snel geschiedt. Na [[1900]] krijgt de baksteenbouw meer status en na 1950 wordt het bouwen met mergel, vanwege arbeidskosten een kostbare aangelegenheid.
 
==Voorbeelden van spekhuizen==
In [[Nederlands Limburg|Zuid-Limburg]] o.m. in:
*[[Maastricht]] (Natuurhistorisch museum)
*[[Terstraten]], [[Hunnecum]], [[Margraten (plaats)|Margraten]], [[Cadier en Keer]] (boerderijen)
*[[Sibbe]] ('t Subberhuuske)
*[[Oirsbeek]], [[Gronsveld]] en [[Meijel]] (kerken)
*[[Heerlen]] (de voormalige ambachtschool)
*[[Eijsden]] (kasteel en gemeentehuis).
 
In België o.a. in de [[Voerstreek]] of het [[Vleeshuis]] in [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]].
 
==Zie ook==
*[[Verband (bouwkunde)|Verband]];
*[[Spekhuis]]
 
 
[[Categorie:architectuur]]
 
[[li:sjpekhoes]]
 
*[[Verband (bouwkunde)|Verband]]