1940: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 6:
|}
 
 
==Gebeurtenissen==
;'''januari'''
* [[8 januari]] - De eerste [[Noorder Rondritten]] wordt gewonnen door de Groninger [[Gerrit Duiker]].
;'''februari'''
*[[5 februari|5]] - De Nederlandse regering ontslaat de opperbevelhebber generaal Reinders.
;'''maart'''
*[[3 maart|3]] - [[Pete Seeger]] ontmoet [[Woody Guthrie]] op een avond georganiseerd ter ondersteuning van de arme boerenknechten in Californië, naar aanleiding van het boek 'Grapes of Wrath' van [[John Steinbeck]], dat net is uitgekomen en inmiddels is verfilmd. Volgens [[Alan Lomax]], die ook aanwezig is, ontstaat op die avond de moderne [[folkmuziek]].
*[[maart]] - Verschijning in Nederland van het eerste nummer van een blad voor homoseksuelen: [[Levensrecht]].
;'''mei'''
* [[10 mei|10]] - Duitse troepen vallen Nederland, België en Luxemburg binnen. Hierdoor raken ook deze landen betrokken bij de [[Tweede Wereldoorlog]].
* [[11 mei|11]] - In de nacht van 10 op 11 mei wordt het [[Fort Eben-Emael]] [[België]] ingenomen door Duitse troepen die met zweefvliegtuigen landen.
* [[13 mei|13]] - [[Wilhelmina der Nederlanden|Koningin Wilhelmina]] wijkt samen met het Nederlandse kabinet uit naar Londen.
* [[14 mei|14]] - Duitse [[Bommenwerper]]s boven [[Rotterdam (hoofdbetekenis)|Rotterdam]] voeren omstreeks 13.30 uur het [[Bombardement op Rotterdam]] uit.
* [[15 mei|15]] - De Nederlandse strijdkrachten (in Nederland) geven zich over, met uitzondering van die in [[Zeeland (provincie)|Zeeland]].
* [[15 mei|15]] - De [[CPN]] besluit om zich tot ondergrondse verzetsorganisatie om te vormen, de eerste verzetsorganisatie in Nederland.
* [[15 mei|15]] - [[Bernardus IJzerdraat]] verspreidt in Rotterdam een oproep om verzet tegen de Duitse bezetting te plegen, dit is het begin van de verzetsgroep [[De Geuzen]].
* [[15 mei|15]] - De linkse schrijver [[Menno ter Braak]] pleegt zelfmoord, omdat hij weinig goeds van de Duitsers te verwachten heeft.
*[[18 mei|18]] - De Oostenrijkse nazileider [[Arthur Seyss-Inquart]] wordt benoemd tot Rijkscommissaris voor de bezette Nederlanden.
*[[23 mei|23]] - Duitse troepen bereiken Boulogne en Het Kanaal.
*23-28 - De [[Leieslag]], de enige echte slag tussen het Belgische en Duitse Leger vindt plaats
*[[28 mei|28]] Het Belgische leger capituleert. Koning [[Leopold III van België|Leopold III]] weigert de regering te volgen naar Frankrijk, en blijft bij zijn troepen.
*[[30 mei]] - Het binnenvaartschip Rhenus 127, dat met enkele duizenden Belgische krijgsgevangenen op weg is naar Duitsland, loopt op het [[Hollandsch Diep]] bij [[Willemstad (Noord-Brabant)|Willemstad]] op een mijn en zinkt. Meer dan 200 mannen verdrinken.
*[[31 mei|31]] In Limoges spreekt de Belgische eerste minister [[Hubert Pierlot]] het parlement toe. Hij ontneemt koning [[Leopold III van België|Leopold]] alle bevoegdheden.
 
;'''juni'''
* [[1 juni|1]] tot [[2 juni|2]] - Operatie Dynamo. Britten trekken zich terug. [[Evacuatie uit Duinkerken]].
* [[10 juni|10]] - [[Italië]] verklaart de oorlog aan de geallieerden.
* [[14 juni|14]] - Spanje bezet de internationale zone [[Tanger]].
*[[17 juni|17]] - In [[Litouwen]] komt een pro-Russische regering aan de macht, die Moskou "verzoekt om te mogen worden opgenomen in de [[Sovjet-Unie]]". Het verzoek wordt ingewilligd.
*[[22 juni|22]] - Frankrijk wordt gedwongen wapenstilstand met Duitsland te tekenen.
*[[27 juni|27]] - Het communistische [[Volksdagblad]] wordt als eerste Nederlandse krant door de Duitsers verboden, nadat het zich de vorige dag niet aan de censuurvoorschriften had gehouden.
*[[25 juni|25]] - De Nederlandse onderzeeboot [[Hr. Ms. O 13|''O 13'']] wordt officieel als vermist beschouwd nadat het schip niet terugkwam van een patrouille op de Noordzee.
*[[29 juni|29]] - Een aantal Nederlanders protesteert zwijgend tegen de "nieuwe orde" door op de verjaardag van [[Bernhard van Lippe-Biesterfeld|prins Bernhard]] een witte anjer te dragen.
* - Engelse troepen vallen Italiaanse strijdkrachten in Noord-Afrika aan.
 
;'''juli'''
*[[7 juli|7]] - Verkiezingen in [[Mexico (land)|Mexico]]: [[Manuel Ávila Camacho]] van de zittende [[Institutioneel Revolutionaire Partij|Partij van de Mexicaanse Revolutie]] (PRM)van de rechtse kandidaat [[Juan Andrew Almazán]] na grootschalige fraude, met de goedkeuring van president [[Lázaro Cárdenas]] en de Amerikaanse regering, bevreesd voor Almazáns banden met Amerikaanse fascisten.
*[[10 juni|10]] - Begin van de [[Slag om Engeland]], (Battle of Britain): Duitse bombardementen op [[Engeland]], strijd tussen Engeland en Duitsland om controle van het luchtruim.
*[[20 juli|20]] - De [[Nationaal-Socialistische Beweging|NSB]]'er [[Meinoud Rost van Tonningen]] neemt als 'Kommissar für die marxistischen Parteien' het gebouw van [[De Arbeiderspers]] in bezit. Directeur Y.G. van der Veen pleegt zelfmoord.
*[[25 juli|25]] - [[Frans Goedhart]] begint met de 'Nieuwsbrief van Pieter 't Hoen', later voortgezet als de illegale krant [[Het Parool]].
*[[28 juli|28]] - [[Radio Oranje]] begint zijn uitzendingen.
 
;'''augustus'''
* [[1 augustus|1]] - [[Jan Broeksz]] treedt af als voorzitter van de [[VARA]] omdat hij niet wenst mee te werken aan de plannen van 'Kommissar für die marxistischen Parteien' [[Meinoud Rost van Tonningen]].
*[[3 augustus|3]] - In Londen verschijnt het eerste nummer van [[Vrij Nederland (weekblad in Londen)|Vrij Nederland]].
* [[13 augustus|13]] - Begin van de 'Operatie Adelaar' door de Duitse [[Luftwaffe]] in het Britse luchtruim.
* ? - De eerste ondergrondse publicatie verschijnt, nl. het pamflet ''Vrede door revolutie'' van de [[communisten]].
* [[26 augustus|26]] - In [[Waalwijk]] wordt voetbalclub [[RKC Waalwijk|RKC]] (''Rooms Katholieke Combinatie'') opgericht.
* [[31 augustus|31]] - Eerste uitgave van [[Vrij Nederland]].
 
;'''september'''
*[[11 september|11]] - NSB-leider [[Anton Mussert|Mussert]] belast onder Duitse druk [[Henk Feldmeijer]] met de oprichting en de leiding van een [[Nederlandse SS]].
* [[Japan|Japanse]] troepen bezetten [[Indochina]].
*[[13 september|13]] - Italiaanse troepen vallen vanuit [[Libië]] [[Egypte (land)|Egypte]] binnen: het [[Midden-Oosten]] wordt betrokken in de [[Tweede Wereldoorlog]].
*[[27 september|27]] - Josukè, Ciano en Von Ribbentrop sluiten het [[Driemogendhedenpact]].
 
;'''oktober'''
* [[23 oktober|23]] - Ontmoeting tussen [[Adolf Hitler|Hitler]] en de Spaanse generaal [[Francisco Franco|Franco]] te [[Hendaye]] ([[Frankrijk]]).
* ? - Het eerste nummer van het Haagse communistische verzetsblad [[De Vonk (verzetsorganisatie)|De Vonk]] verschijnt.
 
[[Afbeelding:Franklin--delano-roosevelt-.jpg|right|thumb|[[Franklin Delano Roosevelt]]]]
;'''november'''
* [[1 november|1]] - het [[Japan]]s slagschip [[Musashi (slagschip)|Musashi]] wordt op de scheepswerf van [[Nagasaki (stad)| Nagasaki]] in alle stilte te water gelaten. De Musashi was het grootste slagschip ooit gebouwd. Ze was 263 meter lang, 71.659 ton zwaar en had de grootste kanonnen ooit op een schip gemonteerd (de negen kanonnen hadden een diameter van 46 cm met een bereik van 41.000 meter en wogen 2200 ton per stuk).
* [[4 november|4]] - Spanje annexeert de internationale zone van Tanger, die het op 14 juni 1940 bezet heeft.
* [[5 november|5]] - [[Franklin Delano Roosevelt|Roosevelt]] wordt voor de derde achtereenvolgende keer gekozen tot [[president van de Verenigde Staten]]
* [[7 november|7]] De [[Tacoma Narrows Bridge]] stort in. Alleen een hond kwam om.
* [[8 november|8]] - De Nederlandse onderzeeboot [[Hr. Ms. O 22|O 22]] wordt officieel als vermist beschouwt toen zij niet terugkeerde van een patrouille voor de Noorse kust.
* [[11 november|11]] - De Engelse Middellandse Zeevloot brengt drie van de zes Italiaanse slagschepen tot zinken. De Italiaanse vloot is in feite uitgeschakeld.
* ?? Het eerste nummer van het landelijke communistische blad [[De Waarheid]] verschijnt.
*[[26 november|26]] - In een rede voor een stampvolle aula houdt de [[Rijksuniversiteit Leiden|Leidse]] hoogleraar [[Rudolph Cleveringa|Cleveringa]] een vlammende protesttoespraak tegen het ontslag van de Joodse hoogleraren.
;'''december'''
* [[7 december|7]] - [[Nazi-Duitsland|Duitsland]] begint de ''[[Blitzkrieg|Blitz]]'' op [[Londen]]. Gedurende de aanhoudende bombardementen schuilen 177.000 mensen vele weken lang in de ondergrondse stations van de ''underground''. 30.000 mensen worden gedood, 100.000 huizen en een derde deel van Londen worden vernield, vooral in de wijk ''East End''.
* [[23 december|23]] - [[Winston Churchill]] richt zich in een radio-rede rechtstreeks tot het [[Italië|Italiaanse]] volk en houdt hen voor dat [[Benito Mussolini|Mussolini]] hen in een oorlog met [[Groot-Brittannië]] dreigt te storten, terwijl er traditioneel hechte vriendschapsbanden tussen beide landen bestaan.