Kwantisatie (signaalanalyse): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
MuDavid (overleg | bijdragen)
k correcte interwiki's
Madyno (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
'''Kwantiseren''' vindt plaats bij het digitaliseren van [[analoog|analoge]] signalen. De signaalniveaus worden gekwantiseerd, ofteweld.w.z. verdeeld in discrete stapjes.
 
== Principe ==
Een analoog signaal dient als [[bron]], bijvoorbeeld:
:<math>y(t) = f(t), \forall y\in\R,M\in\R: -M\leq y \leq M</math>
 
''Het analoog signaal kan alle waarden tussen -''M'' en ''M'' aannemen. (we nemen hier dus aan dat er geen oversturing plaatsvindt).''
De [[bron]] = het analoog signaal.
 
Een kwantisator verdeelt het bereik [-''M,M''] in ''L'' beslisniveaus. Hoe deze niveaus verdeeld zijn over het bereik, hangt af van het type kwantisator dat gebruikt wordt. Een ''uniforme'' kwantisator verdeelt het bereik [-''M,M''] in gelijke intervallen[[interval (wiskunde)|interval]]len, bij een ''niet uniforme'' kwantisator is deze verdeling anders gekozen (voorbeeld: kleinere intervallen voor kleine getalwaarden en grotere intervallen bij grotere getalwaarden).
bijvoorbeeld:
<math>y(t) = f(t), \forall y\in\R,M\in\R: -M\leq y \leq M</math>
 
Verder wordt er nog onderscheid gemaakt tussen een 'midtread' en een 'midrise' kwantisator. Een midtread kwantisator heeft een beslisnivo op 0 en heeft (mits de verdeling symmetrisch is) een oneven aantal beslisniveaus ''L''. Een midrise kwantisator heeft geen beslisnivo op 0, en heeft (mits symmetrische verdeling) een even aantal beslisniveaus ''L''.
''Het analoog signaal kan alle waarden tussen -M en M aannemen. (we nemen hier dus aan dat er geen oversturing plaatsvindt).''
 
:[[Afbeelding:fig1.png]]
Een kwantisator verdeelt het bereik [-M,M] in L beslisniveaus. Hoe deze niveaus verdeeld zijn over het bereik hangt af van het type kwantisator dat gebruikt wordt. Een ''uniforme'' kwantisator verdeelt het bereik [-M,M] in gelijke intervallen, bij een ''niet uniforme'' kwantisator is deze verdeling anders gekozen (voorbeeld: kleinere intervallen voor kleine getalwaarden en grotere intervallen bij grotere getalwaarden).
 
Wanneer we spreken over de ''[[kansverdeling'']] van het signaal ''y'', dan hebbenbedoelen we het overdaarmee de kans dat een bepaalde getalwaardegetalswaarde van ''y'' voorkomt. Als ''y'' een [[uniforme kansverdelingverdeling]] bezit, dan is de kans op elke waarde die ''y'' kan aannemen even groot. DitBij isveel nietsoorten hetsignalen gevalis bijdit veelniet soortenhet signalengeval. inIn het geval dat <math>''y(t) = M*\'' sin(''t'')</math>, een sinusvormig signaal, dan heeft ''y'' een andere kansverdeling, grote getalwaardengetalswaarden komen namelijk vaker voor dan getalwaardengetalswaarden rond 0 (een veel voorkomende verdeling bij signalen is de ''normaalverdeling''[[normale verdeling]]).
Verder wordt er nog onderscheid gemaakt tussen een midtread en een midrise kwantisator. Een midtread kwantisator heeft een beslisnivo op 0 en heeft (mits de verdeling symmetrisch is) een oneven aantal beslisniveaus L. Een midrise kwantisator heeft geen beslisnivo op 0, en heeft (mits symmetrische verdeling) een even aantal beslisniveaus L.
 
Bij het kwantiseren treedt er een [[afronden|afrondingsfout]] op,; immers elke waarde van ''y'' datdie binnen een bepaald beslisnivo ligt, zal worden gerepresenteerd aan de uitgang van de kwantisator als het gekozen interval.
[[Afbeelding:fig1.png]]
 
Het verschil tussen het ingangssignaal en het gekwantiseerde signaal wordt de [[kwantisatieruis]] genoemd. De verhouding van de vermogens <math>\sigma _y^2</math> van het ingangssignaal en <math>\sigma _q^2</math> van de kwantiseringsruis <math>\sigma _y^2/\sigma _q^2</math> wordt de [[signaal ruis verhouding-ruisverhouding]] of ''Signal to Noise Ratio (SNR)'' genoemd. inIn [dB] is dit:
Wanneer we spreken over de ''kansverdeling'' van het signaal y, dan hebben we het over de kans dat een bepaalde getalwaarde van y voorkomt. Als y een uniforme kansverdeling bezit, dan is de kans op elke waarde die y kan aannemen even groot. Dit is niet het geval bij veel soorten signalen. in het geval dat <math>y(t)=M*\sin(t)</math>, een sinusvormig signaal, dan heeft y een andere kansverdeling, grote getalwaarden komen namelijk vaker voor dan getalwaarden rond 0 (een veel voorkomende verdeling bij signalen is de ''normaalverdeling'').
:<math>20*\log(\sigma _y/\sigma _q)</math>
 
Bij het kwantiseren treedt er een afrondingsfout op, immers elke waarde van y dat binnen een bepaald beslisnivo ligt, zal worden gerepresenteerd aan de uitgang van de kwantisator als het gekozen interval.
 
Het verschil tussen het ingangssignaal en het gekwantiseerde signaal wordt de kwantisatieruis genoemd. De verhouding van de vermogens <math>\sigma _y^2</math> van het ingangssignaal en <math>\sigma _q^2</math> van de kwantiseringsruis <math>\sigma _y^2/\sigma _q^2</math> wordt de signaal ruis verhouding of ''Signal to Noise Ratio (SNR)'' genoemd. in [dB] is dit:
<math>20*\log(\sigma _y/\sigma _q)</math>
 
[[Afbeelding:fig2.png]]
 
Wanneer ''y'' niet de maximale waarden op [-''M,M''] bereikt, oftewel de uitsturing is niet maximaal, dan wordt het vermogen <math>\sigma_y^2</math> kleiner. Het vermogen van de afrondingsfout <math>\sigma_q^2</math> blijft echter gelijk,. ditDit heeft dus tot gevolg dat de signaal ruis verhouding (SNR)-ruisverhouding kleiner wordt. Om de grootste signaal ruis verhouding (SNR)-ruisverhouding te bereiken, zou de uitsturing dus het maximaal moeten zijn.
 
We hebben tot nu toe aangenomen dat er geen oversturing plaats vindt oftewel, <math>-M\leqdus dat |''y \leq ''|&nbsp;&le;&nbsp;''M</math>''. Wanneer ''y'' wel buiten dit bereik kan liggen, bijvoorbeeld als de kansverdeling van y een ''normaalverdelingy'' een normale verdeling is, dan wordt ''y'' afgerond naar het uiterste beslisnivo. Dit veroorzaakt een grotere afrondings fout,afrondingsfout en dus ook een groter vermogen <math>\sigma_q^2</math>. De signaal ruis verhouding (SNR)-ruisverhouding zal hierdoor exponentieel dalen.
 
Het aantal beslisniveaus ''L'' is van grote invloed op de signaal-ruisverhouding. ruisBij verhouding (SNR). Alsgrotere ''L groter wordt'', dan wordtis de signaal ruis verhouding (SNR)-ruisverhouding beter. Bij een uniforme kwantisator is de verbetering van de signaal ruis verhouding (SNR)-ruisverhouding ongeveer 6 [dB] bij een twee keer zo grote ''L'' ''(voor 8 bits is L=256, voor 9 bits is L=512, de verbetering is dus ongeveer 6 [dB] per extra gebruikte bit).''
 
Bij de keuze van het type kwantisator moet gekeken worden naar de eigenschappen van y. Voor sommige ''kansverdelingen'' is de signaal ruis verhouding (SNR)-ruisverhouding te verbeteren door een niet-uniforme kwantisator te gebruiken waarbij de verdeling van de beslisniveaus is afgestemd op deze kansverdeling. hetHet is echter niet altijd mogelijk om te bepalen wat voor kansverdeling ''y'' heeft.
 
:[[Afbeelding:fig3.png]]
 
Het dynamisch bereik van de kwantisator is de verhouding tussen de maximaal waarneembare waarde van ''y'' en de kleinst waarneembare waarde van ''y'' waarbinnen de SNR boven een gespecificeerde waarde blijft. Het is dan mogelijk om de beslisniveaus van een niet uniforme kwantisator zodanig te kiezen dat de signaal ruis verhouding (SNR)-ruisverhouding binnen het gehele dynamische bereik gelijk blijft.
 
Dit samenvattend is de kwantiseringsruis (SNR) dus afhankelijk van een aantal factoren:
* Het aantal beslisniveaus ''L'' dat gebruikt wordt.
* De kansverdeling van het ingangssignaal ''y''.
* Het type kwantisator dat gebruikt is (midtread,midrise,uniform,niet-uniform)
* de maximale uitsturing van het ingangssignaal.
 
Bij het digitaliseren van een continu signaal, wordt het ingangssignaal ''y'' op vaste tijdsintervallen gekwantiseerd. De uitleg hierover is te vinden onder het artikel [[AD-converter]].
 
==Relevante artikelen==