|
'''Luitenant-Gouverneurgouverneur''' (Engels: ''Lieutenant Governor'') is een politieke functie. De precieseprecieze rol en rang van de functie verschilt per land. In de [[Verenigde Staten]] is de Luitenantluitenant-Gouverneurgouverneur het tweede hoofd van een [[Staten van de Verenigde Staten|staat]]. In [[Canada]] daarentegen vertegenwoordigdvertegenwoordigt een Luitenantluitenant-Gouverneurgouverneur de [[soevereiniteit]] over een provinciale overheid.
In federale staten wordt de term “luitenant"luitenant-Gouverneur”gouverneur" nooit ofop federaal niveau gebruikt. In plaats daarvan spreekt men doorgansdoorgaans van “vice”"vice" of “deputy”"deputy"-president of deputy gouverneur.
==Australië==
Toen [[Australië (land)|Australië]] nog een verzameling koloniën was van het [[Verenigd Koninkrijk]], had een luitenant-gouverneur het bevel over een subkolonie. Deze subkolonie was vaak een onderverdeling van een kolonie van Nieuw-Zuid-Wales, zoals [[Van Diemensland]] en de [[Bay of Islands]].
Vandaag de dag kent Australië nog steeds Luitenantluitenant-Gouverneursgouverneurs, maar in de meeste staten is zijn taak inmiddels overgenomen door het Hoofd van Justitie van het Hogerechtshof. Indien de [[Gouverneur-Generaal]] of een gouverneur tijdelijk afwezig is of sterft, wordt vaak een tijdelijke vervanger aangewezen die soms de titel van Luitenantluitenant-Gouverneurgouverneur draagt.
==Canada==
In [[Canada]] is de Luitenantluitenant-Gouverneurgouverneur de vertegenwoordiger van de [[Canada#Politiek_en_bestuur|Canadese monarchie]] binnen een [[Provincies en territoria van Canada|Provincialeprovinciale overheid]]. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht staat een Luitenantluitenant-Gouverneurgouverneur niet onder bevel van de Gouverneurgouverneur-Generaalgeneraal. Ze hebben dezelfde rang daar ze dezelfde monarchie vertegenwoordigen.
Een Canadese Luitenantluitenant-Gouverneurgouverneur wordt aangesteld op advies van de federale eerste minister.<ref>[http://www.lt.gov.on.ca/En/Role/Questions.html The Lieutenant Governor of Ontario - Frequent Questions]. Retrieved on July 31, 2008.</ref> De aanstelling zelf wordt gedaan door de Gouverneurgouverneur-Generaalgeneraal.
==India==
In [[India]], heeft een Luitenantluitenant-Gouverneurgouverneur het bevel over een [[Unieterritorium]]. Hij heeft vrijwel dezelfde bevoegdheden over dit territorium als de [[chief minister]] heeft over een staat. De rang wordt alleen toegepast in [[Chandigarh (unieterritorium)|Chandigarh]], [[Delhi]], [[Pondicherry (unieterritorium)|Pondicherry]] en [[Andamanen en Nicobaren]]. Delhi en Pondicherry hebben een eigen overheid met een verkozen bestuur. Daarom heeft de Luitenantluitenant-Gouverneurgouverneur daar meer de rol van staatsgouverneur.
De andere unieterritoria hebben een administrator, die altijd een [[Indian Administrative Service|IAS]]-officier is.
==Nieuw-Zeeland==
De enige persoon die in [[Nieuw-Zeeland]] de rang van Luitenantluitenant-Gouverneurgouverneur heeft gehad was [[Royal Navy]]-kapitein [[William Hobson]], RN van [[1839]] tot [[1841]]. Gedurende deze tijd was Nieuw-Zeeland een kolonie en onderdeel van de kolonie van Nieuw-Zuid-Wales. Toen Nieuw-Zeeland in 1841 een [[kroonkolonie]] werd, kreeg Hobson de rang van Gouverneurgouverneur. Deze behield hij tot zijn dood het jaar erop.
== Kanaaleilanden ==
In het [[Brits Kroonbezit]] [[Jersey]] en [[Guernsey]] is de Luitenantluitenant-Gouverneurgouverneur de vertegenwoordiger van de Koninginkoningin. Deze positie heeft echter vooral een ceremoniële functie. De besturing is in handen van een verkozen overheid. De positie werd oorspronkelijk opgericht in 1259.
== Man ==
Op [[Man (eiland)|Man]] was de Luitenantluitenant-Gouverneurgouverneur tot [[1980]] de voorzitter van de [[Legislative Council of the Isle of Man|Legislative Council]] en de [[Tynwald|Tynwald Court]], maar deze taken zijn allebei overgenomen door de President van Tynwald. Nu heeft de Luitenantluitenant-Gouverneurgouverneur enkel nog een ceremoniële functie op [[Tynwald Day]].
== Verenigde Staten ==
=== Vandaag de dag ===
In de [[Verenigde Staten]] hebben 42 van de 50 staten een Luitenantluitenant-Gouverneurgouverneur. In de meeste gevallen is de Luitenantluitenant-Gouverneurgouverneur na de gouverneur de hoogste politieke bevelhebber in de staat, en neemt de taken van de gouverneur waar tijdens diens afwezigheid. Als een gouverneur voor het einde van zijn ambtsperiode komt te overlijden of zijn ontslag indient, wordt de Luitenantluitenant-Gouverneurgouverneur vaak de nieuwe gouverneur. In sommige staten, zoals [[Massachusetts]], wordt de Luitenantluitenant-Gouverneurgouverneur in dit geval echter waarnemend gouverneur tot aan de volgende verkiezingen.
Net als de gouverneur wordt de Luitenantluitenant-Gouverneurgouverneur in de Verenigde Staten democratisch verkozen. In 24 staten worden de gouverneur en Luitenantluitenant-Gouverneurgouverneur tegelijkertijd verkozen om er zeker van te zijn dat ze beide uit dezelfde politiek partij komen. In de andere 18 staten worden ze los van elkaar verkozen, en kunnen dus beide een andere partij vertegenwoordigen.
In de staten zonder Luitenantluitenant-Gouverneurgouverneur neemt de president van de staat vaak de taken van Luitenantluitenant-Gouverneurgouverneur waar.
=== Koloniaal Amerika ===
| 