Schietstoel: verschil tussen versies

Een '''schietstoel''' is een systeem dat doorgaans in militaire [[vliegtuig]]en wordt toegepast om de piloot of andere bemanningsleden te redden als het toestel onbestuurbaar is geworden. De stoel van de piloot wordt door middel van een kleine [[raket]] uit het vliegtuig geschoten (vandaar de naam), waarna zich een [[parachute]] ontplooit en de piloot veilig aan de grond kan komen. In het verleden zijn schietstoelen ook gebruikt in bemande [[ruimtevaartuig|ruimtevaartuigen]] zoals de [[Sovjet-Unie|Russische]] [[Vostokprogramma|Vostok]] capsules en [[Verenigde Staten|Amerikaanse]] [[Project Gemini|Gemini]] capsules.

 

In het begin van de luchtvaart stapten de piloten gewoon op de [[vleugel (vliegtuig)|vleugel]] van hun toestel, of ze draaiden het toestel ondersteboven, maakten hun gordel los en lieten zich in het zwerk vallen. Maar met het toenemen van de snelheid van de machines was dit niet meer mogelijk, doordat de piloot dikwijls werd getroffen door de staart van het toestel. Daarom werd gezocht naar een meer doeltreffende methode. De eerste schietstoel werd tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] in [[Duitsland]] ontwikkeld, en werkte met [[perslucht]]. Het prototype van de [[Heinkel (merk)|Heinkel]] [[Heinkel He 280|He 280]] [[straaljager]] werd er als eerste mee uitgerust. Toen het toestel op [[13 januari]] [[1942]] onbestuurbaar raakte, wist testpiloot [[Helmut Schenk]] zich met succes te redden. Het eerste toestel in actieve dienst dat met een schietstoel was uitgerust, was de [[Heinkel He 219]] nachtjager. Eind [[1944]] namen de Duitsers een nieuw type schietstoel in gebruik. Hierbij was de perslucht vervangen door een explosieve lading. Dit type werd toegepast in de [[Heinkel He 162]] ''Volksjager''.

 

[[Image:Schietstoel 19-04-2006 14-12-37.jpg|thumb|250px|Schietstoel]]

 

Dit betekent overigens niet dat de piloten ongeschonden de grond bereiken. Door de enorme G-krachten waaraan ze worden blootgesteld als ze uit het vliegtuig worden geschoten, treden vaak verwondingen aan de [[wervelkolom]] op. Verbeteringen worden gezocht in het in fases lanceren van de stoel, waardoor de versnelling geleidelijker verloopt. Een andere bron van verwondingen wordt gevormd door de cockpitkoepel. De huidige schietstoelen werken dermate snel dat er geen tijd is om te wachten tot de koepel zich heeft geopend. De piloot wordt daarom door de koepel heen geschoten, of de koepel wordt met een secundaire lading tot ontploffing gebracht.

 

----

 

*[http://www.ejectionsite.com/ The Ejection Site; Engelstalige website over schietstoelen]

*[http://ejectionseat.com.ne.kr/emain.htm Schietstoel-simulatieprogramma (Engels)]