Gustaaf IV Adolf van Zweden: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k robot Erbij: sr:Густав IV Адолф |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
{{Infobox dynastie|
| plaatje = [[Afbeelding:Per Krafft d.ä., Gustav IV Adolf, 1778-1837, konung
| naam = Gustaaf IV Adolf
| leven = 1778-1837
Regel 11:
}}
'''Gustaaf IV Adolf''' ([[Stockholm]], [[1 november]] [[1778]] - [[Sankt Gallen (stad)|Sankt Gallen]], [[7 februari]] [[1837]]) was
== Jeugd en uithuwelijking ==
Na de moord op zijn vader [[Gustaaf III van Zweden|Gustaaf III]] werd de jonge Gustaaf Adolf koning onder het regentschap van zijn oom, de latere liberale koning [[Karel XIII van Zweden|Karel XIII]]. Bij zijn meerderjarigheid in 1796 ontsloeg hij de ministers van zijn oom en voerde hij een reactionaire politiek. Uitgangspunt was onder meer een landbouweconomie en een buitenlandse politiek tegen de [[Franse revolutie]]. Zo werd hij lid van de [[Derde Coalitie]] tegen [[Napoleon I]]. [[Zweeds Pommeren]] werd door de Fransen bezet en [[Finland]] werd in 1808 door de Russen ingenomen. ▼
Hij werd geboren in Stockholm als eerste kind van koning Gustaaf III en diens vrouw koningin Sophia Magdalena van Denemarken. Zijn grootouders aan vaderskant waren koning [[Adolf Frederik van Zweden]] en koningin [[Louisa Ulrika van Pruisen]], zij was een jongere zus van koning [[Frederik II van Pruisen]]. Gustaaf Adolf had één jongere broer: prins Karel Gustaaf ([[1782]]-[[1783]]), maar hij stierf op jonge leeftijd.
Het [[despotisme]] van de koning, zijn geestelijke instabiliteit, en zijn vrome en desastreuze politiek leidden tot zijn gedwongen troonsafstand toen de Russen tijdens de [[Finse Oorlog]] in 1809 [[Stockholm]] bedreigden. De familie werd opgesloten in [[Gripsholm Slott|slot Gripsholm]]. De kroon ging naar Karel XIII, die vrede sloot met [[Rusland]]. De erfgenamen van Gustaaf Adolf werden uitgesloten van troonopvolging. Gustaaf reisde onder het pseudoniem van ''Kolonel Gustafsson'' o.a. en bracht de rest van zijn leven door in ballingschap. ▼
Op [[29 maart]] [[1792]] werd zijn vader koning Gustaaf III vermoord in de [[Koninklijke Opera (Stockholm)|Koninklijke Opera]] te Stockholm. Toen werd de jonge Gustaaf Adolf koning onder het regentschap van zijn oom, hertog [[Karel XIII van Zweden|Karel]] van [[Södermanland]], prins van Zweden. In augustus [[1796]] werd er door zijn oom en diens regenten voor de jonge Gustaaf Adolf een reis naar [[Sint-Petersburg]] geregeld. Hertog Karel en tsarina [[Catharina II van Rusland]] hoopten hem uit te huwelijken aan de oudste kleindochter van Catharina, grootvorstin [[Alexandra Paulowna van Rusland|Alexandra Paulowna]] ([[1783]]-[[1801]]). Toen Gustaaf arriveerde in Rusland in augustus 1796, werden hij en Alexandra meteen verliefd op elkaar. Het werd beschreven als liefde op het eerste gezicht. Ondanks dat werd het huwelijk toch afgezegd. Dit kwam omdat Gustaaf Adolf geen koningin wilde met het [[Russisch-orthodoxe Kerk|Russisch-orthodoxe geloof]]. Dat Gustaaf Adolf niet met Alexandra wilde trouwen was een van de redenen waardoor tsarina Catharina de Grote op [[17 november]] 1796 stierf.
In 1810 vestigde hij zich in [[Bazel (Zwitserland)|Bazel]]. Tussen 1812 en 1818 woonde hij in Duitsland. Vervolgens begon hij aan een zwervend leven. In 1824 bezocht hij [[Samuel Iperusz Wiselius]] in Amsterdam aan de Nieuwe Herengracht. Hij stierf, drie trappen hoog, aan een beroerte in de herberg ''zum Weissen Rössli'' in het Zwitserse [[Sankt Gallen (stad)|Sankt Gallen]].▼
Gustaaf Adolf huwde op [[31 oktober]] [[1797]] met prinses [[Frederika van Baden|Frederika Dorothea Wilhelmina van Baden]], een dochter van [[Karel Lodewijk van Baden]] en diens vrouw [[Amalia van Hessen-Darmstadt]]. Dit huwelijk bracht de relaties met Rusland in gevaar, en er werd gevreesd voor een oorlog. Maar de haat die Gustaaf Adolf deelde met zijn collega tsaar [[Paul I van Rusland]] tegen de [[Eerste Franse Republiek]] bracht de landen juist dichter bij elkaar. Zijn vrouw was een jongere zus van [[Louise van Baden (1779-1826)|Louise van Baden]] de vrouw van tsaar [[Alexander I van Rusland]] en die in Rusland beter bekend stond onder haar Russische naam ''Elisabeth Alexejevna''.
== Regering ==
▲
[[Afbeelding:Gustav IV Adolf of Sweden.jpg|thumb|right|250px|Koning Gustaaf Adolf]]
▲Het [[despotisme]] van de koning, zijn geestelijke instabiliteit, en zijn vrome en desastreuze politiek leidden tot zijn gedwongen troonsafstand toen de Russen tijdens de [[Finse Oorlog]] in 1809 [[Stockholm]] bedreigden. De familie werd opgesloten in [[Gripsholm Slott|slot Gripsholm]]. De kroon ging
▲In 1810 vestigde hij zich in [[Bazel (Zwitserland)|Bazel]]. Tussen 1812 en 1818 woonde hij in Duitsland. Vervolgens begon hij aan een zwervend leven. In 1824 bezocht hij [[Samuel Iperusz Wiselius]] in Amsterdam aan de Nieuwe Herengracht. Hij stierf, drie trappen hoog, aan een beroerte in de herberg ''zum Weissen Rössli'' in het Zwitserse [[Sankt Gallen (stad)|Sankt Gallen]]. In Zweden was op dat moment koning [[Karel XIV Johan van Zweden|Karel XIV Johan]] aan de macht.
== Huwelijk en kinderen ==▼
▲==Huwelijk en kinderen==
Gustaaf Adolf was sinds 1797 gehuwd met [[Frederika van Baden|Frederika Dorothea Wilhelmina van Baden]], dochter van [[Karel Lodewijk van Baden]]. Uit het huwelijk werden geboren:
* [[
* [[Sofie van Holstein-Gottorp|Sophia Wilhelmina]] ([[21 mei]] [[1801]] - [[6 juli]] [[1865]]), trad in het huwelijk met groothertog [[Leopold van Baden]].
* Karel Gustaaf ([[2 december]] [[1802]] - [[10 september]] [[1805]]), stierf jong.
* Amalia Maria ([[22 februari]] [[1805]] - [[31 augustus]] [[1853]]), bleef ongehuwd.
* [[Cecilia van Holstein-Gottorp|Cecilia]] ([[22 juni]] [[1807]] - [[27 januari]] [[1844]]),
[[Categorie:Koning van Zweden]]
| |||