Alkydverf: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
taalfoutje |
iets andere indeling en toevoegingen |
||
Regel 1:
'''Alkydharsverf''' of '''Alkydverf''' is een [[verf]] bestaande uit een [[pigment]] en een [[Bindmiddel (
==
Het bindmiddel van alkydverf is alkydhars, een [[kunsthars]]. Alkydhars is een [[polymeer]] dat wordt verkregen door een [[polycondensatie]]reactie van [[Alcohol (scheikunde)|polyalcoholen]] (bijv. [[pentaerytritol]] of [[propeenglycol]]) en meerbasische organische [[zuur (scheikunde)|zuren]] (bijv. [[ftaalzuur]] of [[maleïnezuur]]) of de overeenkomstige [[anhydride]] (bijv. ftaalzuuranhydride). Hier komt ook de term ''alkyd'' vandaan: het is een [[acroniem]] van '''alk'''ohol anh'''yd'''ride.▼
Traditionele alkydverf kan verdund worden met [[terpentine]] en/of andere oplosmiddelen. Alkydverf droogt via een oxidatieproces, waarbij zuurstof- en koolstofbruggen tussen de alkydharsen worden gevormd. De enkelvoudige onverzadigde [[Vetzuur|vetzuren]] van [[plantaardige olie]]ën in de verf zorgen ervoor dat deze bij kamertemperatuur droogt. De droogtijd is afhankelijk van de hoeveelheid en het soort olie dat wordt gebruikt. Hierbij worden organische metaalzouten als [[katalysator]] gebruikt. Vroeger was dat vrijwel altijd [[lood (element)|lood]], maar tegenwoordig wordt meestal [[kobalt]] of [[IJzer (element)|ijzer]] gebruikt. Minder vaak worden [[calcium]], [[zink (element)|zink]] en [[zirkonium]] gebruikt.▼
Naast de eigenlijke alkydhars is er een toevoeging van [[plantaardige olie|plantaaardige oliën]], zoals [[saffloerolie]], [[sojaolie]] of [[lijnolie]]. Lakken met een laag oliegehalte (30-45% van de bindmiddelmassa) worden veel in de industrie gebruikt, met een hoog gehalte (tot 70%) veel als huisschildersverf.
▲Traditionele alkydverf kan verdund worden met [[terpentine]] en/of andere oplosmiddelen. Alkydverf droogt via een oxidatieproces, waarbij zuurstof- en koolstofbruggen tussen de alkydharsen worden gevormd. De enkelvoudige onverzadigde [[Vetzuur|vetzuren]] van
Alkydverf wordt meer en meer verdrongen door [[acrylverf]], omdat deze sneller droogt en minder schadelijke dampen afgeeft. Professionele schilders zijn verplicht binnenshuis met verf op waterbasis te werken, vanwege gezondheidsrisico's van het inademen van oplosmiddelen. (Alkydverf bevat tot 60% oplosmiddelen) Alkydverf geeft wel een iets betere dekking en een wat gladder resultaat dan acrylverf.▼
== Andere alkydverven ==
Naast de traditionele alkydharsverf zijn er ook high solid-verf en alkyd-emulsie.
''High solid''-verf wordt gemaakt met speciale lijnolie of alkydharsen, waarbij het percentage vaste stof in de verf wordt verhoogd en het percentage oplosmiddel wordt verlaagd (''high solid'' betekent "hoog (percentage) vaste stof").
Alkyd-emulsie is een watergedragen alkydharsverf. Deze wordt gemaakt met een alkydhars die na een chemische behandeling in water [[Emulgeren|geëmulgeerd]] kan worden. In deze [[emulsie]] zijn de vloeibare bindmiddeldeeltjes zeer fijn verdeeld in het water, waardoor ze met water verdunbaar zijn.
==
De eerste commerciële alkydverf was ''Glyptal'', in 1926 op de markt gebracht door het Amerikaanse bedrijf [[General Electric]].
▲Het bindmiddel van alkydverf is alkydhars, een [[kunsthars]]. Alkydhars is een [[polymeer]] dat wordt verkregen door een [[polycondensatie]]reactie van [[Alcohol (scheikunde)|polyalcoholen]] (bijv. [[pentaerytritol]] of [[propeenglycol]]) en meerbasische organische [[zuur (scheikunde)|zuren]] (bijv. [[ftaalzuur]] of [[maleïnezuur]]) of de overeenkomstige [[anhydride]] (bijv. ftaalzuuranhydride).
▲Alkydverf verdrong in het midden van de twintigste eeuw olieverf bijna volledig als huisschildersverf, maar wordt tegenwoordig zelf meer en meer
Sinds 1976 bestaat er ook een kunstschilderalkydverf: ''Griffin'', op de markt gebracht door het Britse bedrijf [[Winsor & Newton]].
[[Categorie:Verf]]
| |||